مطالعه سبک‌شناختی دیوان فیضی فیاضی

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 6، دوره 10، شماره 38، دی 1398، صفحه 141-162   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمدمصطفی رسالت پناهی^{* 1}؛ مژگان محمدی²

¹دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کاشان، ایران، مدرس دانشگاه کاشان (نویسنده مسئول)

²دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گرایش عرفان، دانشگاه لرستان، ایران

چکیده

شیخ ابوالفیض بن مبارک متخلص به فیضی فیاضی مشهور به فیضی دکنی (1004-954 هـ. ق) شاعر معروف فارسی‌گوی دربار اکبر شاه بود که بعد از وفات غزالی مشهدی (م 980 هـ. ق) به‌عنوان ملک‌الشعرایی دست یافت. تذکره‌نویسان و صاحب‌نظران هنر شاعری و شیوه بیان وی را ستوده‌ و در خصوص طبع بلند و ابیات نفیس و طرز دل‌پسندش فراوان سخن گفته‌اند. این پژوهش به شیوه تحلیلی و توصیفی درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش است که اصلی‌ترین خصیصه‌های سبکی دیوان فیضی کدام است؟ براساس یافته‌های پژوهش، فیضی از پیشگامان سبک هندی و از کسانی است که در شکل‌گیری این سبک، نقش بسیار داشته است. وی برای رونق و تعالی سبک هندی تلاش‌های ارزنده‌ای انجام داد، به‌طوری‌که بسیاری از عناصر و شاخصه‌های سبک هندی مانند کاربرد زبان کوچه، ترکیب‌سازی‌های استعاری و تشبیهی، مضمون‌آفرینی، استعاره‌های فعلی، حس‌آمیزی و... که بعدها رواج عام می‌یابد و ویژگی مشترک شعر سبک هندی می‌شود، در شعر او حضور و تبلور سبک‌شناختی یافته است.

کلیدواژه‌ها

فیضی فیاضی؛ سبک هندی؛ مضمون‌سازی

مراجع