تحلیل سفر گرشاسب به روم براساس کهن‌الگوی «سفر قهرمان» جوزف کمپبل

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 8، دوره 10، شماره 38، دی 1398، صفحه 191-212   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

رقیه مقدم¹؛ حمیدرضا فرضی^{* 2}؛ علی دهقان³

¹دانشجوی دکترای زبان وادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

²دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. (نویسنده مسئول)

³دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

نقد کهن­الگویی یکی از رویکردهای اصلی در نقد ادبی معاصر است که به کشف ماهیت کهن­الگوها و اسطوره­ها و نقش آن‌ها در ادبیات می­پردازد. کمپبل در کتاب قهرمان هزارچهره خود، اسطوره «سفر قهرمان» را با توجه به شباهت­های ساختاری اسطوره­ها و قصه­های کهن، مطرح کرد که شامل: عزیمت، تشرف و بازگشت است و در آن قهرمان در سیر رشد روانی خود، فضیلتی معنوی و مادی برای خود و دیگران به ارمغان می­آورد. در این مقاله تحلیل کهن‌الگویی «داستان گرشاسب» براساس نظریه قهرمان جوزف کمپبل صورت گرفته است. حوادث سفرهای مختلف، در کنار هم الگوی سفر یگانه زندگی گرشاسب را شکل می­دهند و از بین این سفرها، سفر به روم به لحاظ پرداخت به لایه‌های عمیق اندیشه و روان انسان و با بهره‌گیری از نمادها، نمونه­ای از مراحل مختلف سفر قهرمان را به تصویر می­کشد. گرشاسب در سیر و سلوک درونی و اجتماعی خود، با پشت سر گذاشتن موانع و آزمون­های مختلف، با عشق همراه می­شود و به شناختی تازه از جهان دست می­یابد.

کلیدواژه‌ها

گرشاسب نامه؛ نقد کهن‌الگویی؛ جوزف کمپبل؛ قهرمان؛ سفر

مراجع