بررسی تطبیقی مفهوم اژدها در شاهنامه با ادبیات جهان

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 8، دوره 13، شماره 51، آبان 1398، صفحه 193-202   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

مهسا سلیمی

کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

چکیده

دنیای حماسه دنیای درهم‌آمیخته‌ای از خوبی‌ها و بدی‌هاست. دنیایی است که در آن نیروهای اهورایی با اهریمنان به پیکار برمی‌خیزند. قهرمانان حماسه سرتاسر زندگی خود را در مبارزه با زشتی‌ها و پلشتی‌ها صرف می‌کنند. هرگاه از «شاهنامه» فردوسی سخن به میان می‌آید، تصویر نبرد پهلوانان با اژدها در ذهن نقش می‌بندد. سرگذشت زندگی ضحاک یا همان اژی دهاک نهایت تاریخ اساطیری ایران زمین است؛ سرگذشتی که در گذر زمان، بارها و بارها دگرگون شده و هر بار تکرار این اسطوره جذبه خاصی در متون اوستایی تا فارسی امروزی داشته است. یکی از ویژگی‌های مهم هر حماسه خرق عادت در حوادث آن است؛ یعنی در لابه‌لای متون حماسی با حوادث، شخصیت‌ها و موجوداتی برخورد می‌کنیم که خارق ‌العاده‌اند. در عالم طبیعت یا وجود ظاهری و عینی ندارند یا ویژگی‌هایی که در حماسه از آن برخوردارند در عالم واقع عاری از آن هستند.

کلیدواژه‌ها

شاهنامه؛ حماسه؛ اژدها؛ پهلوان؛ فردوسی

مراجع

بهار، مهرداد. 1376ش، پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: آگاه.

خالقی مطلق، جلال. 1388ش، بندهش، تهران: توس.

رستگار فصایی، منصور. 1369ش، اژدها در اساطیر ایران، تهران: توس.

سرکاراتی، بهمن. 1378ش، سایه‌های شکار شده، تهران: قطره.

شایگان فر،حمیدرضا. 1391ش، ژرف ساخت داستان جمشید ضحاک و فریدون از منظر اسطوره شناختی مسیحای پارسی، مجموعه مقالات منتخب همایش بین المللی هزارمین سال سرایش شاهنامه فردوسی، تهران: جهاد دانشگاهی.

فردوسی، ابوالقاسم. 1389ش، شاهنامه، بر اساس چاپ مسکو، تهران: پارمیس.

فردوسی، ابوالقاسم. 1354ش، شاهنامه، تهران: کلاله خاور.