تاثیر تیمارهای حرارتی روی مراحل مختلف رشدی سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus Pic. (Col., Bruchidae)

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 1، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 9، خرداد 1390، صفحه 1-9   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

ریحانه حبیبی^{* 1}؛ رضا وفایی شوشتری²؛ حسین فرازمند³؛ عارف معروف⁴؛ سعیده لونی⁵

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک

²دانشگاه آزاد اراک

³موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور

⁴مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان

⁵دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، باشگاه پژوهشگران جوان، اراک، ایران

چکیده

سوسک چهارنقطه ­ای حبوبات Callosobruchus maculatus Pic. یکی از آفات مهم صنایع غذایی در سراسر جهان است که از دانه ­های بقولات مختلف مانند لوبیا، نخود، ماش، عدس، باقلا و غیره تغذیه می­ کند.استفاده از دماهای بالا یا تیمارهای شوک حرارتی در مدیریت آفات انباری روش بسیار موثری است. در این تحقیق جهت ارزیابی مرگ و میر این حشره در حرارت ­های بالا، اثر 4 تیمار حرارتی شامل 45، 50، 55 و 60 درجه سلسیوس در زمان­ های 5، 10، 15، 20 و 30 دقیقه روی مراحل مختلف رشدی این آفت (تخم 3 روزه، لارو جوان یک روزه، لارو مسن 11 روزه و شفیره) و همچنین روی حشره ­کامل مورد بررسی قرار گرفت. نمونه ­ها پس از حرارت­ دهی در شرایط دمایی 1± 30 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5± 65 درصد نگهداری شدند. نتایج نشان داد که حساس­ترین مرحله رشدی حشره، مرحله تخم و مقاوم­ترین مرحله، مرحله شفیرگی می ­باشد (با در نظر گرفتن مدت زمان مورد نیاز برای حرارت­دهی). همچنین مشخص شد که حداقل دمای کنترل کننده برای لارو یک­روزه، لارو 11 روزه و برای مرحله شفیرگی و حشرات­ کامل به ترتیب دمای 50، 55، 55 و 50 درجه سلسیوس می­باشد. لذا با توجه به امکان وجود تمام مراحل رشدی آفت در یک توده آلوده، دمای  °C55 در زمان 15 دقیقه برای کنترل همه مراحل رشدی آفت پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های واژه: سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات؛ تیمارهای حرارتی؛ کنترل مراحل رشدی؛ Callosobruchus maculatus

مراجع