دیپلماسی فرهنگی ایران در عراق و چشم‌انداز آینده در روابط دو کشور

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 10، دوره 4، شماره 3 - شماره پیاپی 15، شهریور 1391، صفحه 173-186   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

محمد جعفر جوادی ارجمند¹؛ محمد نادری^{* 2}؛ مهدی داودی³

¹استادیار علوم سیاسی دانشگاه تهران

²کارشناس ارشد روابط بین‌الملل دانشگاه تربیت معلم تهران

³کارشناس ارشد مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
   در میان کشورهای عرب منطقه خاورمیانه، عراق دارای بیشترین قرابت‌های فرهنگی و مذهبی با ایران است. تغییر حاکمیت در عراق وضعیت دوگانه‌ای از تهدید و فرصت را پیش روی دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این کشور قرار داده است. بهره‌گیری از ابزارهای فرهنگی جهت دستیابی به اهداف سیاست خارجی همواره محور مهمی در روابط میان کشورها بوده است. پررنگ شدن این ابزار در دهه‌های اخیر و تغییرات سیاسی در عراق پس از سال2003میلادی فرصت‌های جدیدی را پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داده است تا به گسترش و تحکیم مناسبات خود با عراق پرداخته و هر چه بیشتر از قرابت‌های فرهنگی دو کشور جهت تامین منافع ملی بهره گیرد. بر این اساس، مقاله حاضر به بررسی دیپلماسی فرهنگی ایران در عراق و چشم‌انداز آینده در روابط دو کشور می‌پردازد. چالش­های پیش روی ایران: گروه‌های معارض سنی، کدورت‌های باقیمانده بین دو ملت ناشی از جنگ هشت ساله و در بعد منطقه­ای، کشورهای عرب، رقیب ایران در تحولات داخلی عراق هستند. مقاله به این نتیجه می­رسد مذهب تشیع مهم‌ترین اهرم نقش آفرینی ایران در عراق است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: دیپلماسی فرهنگی؛ سیاست خارجی ایران؛ شیعیان عراق؛ فرهنگ مذهبی

مراجع

منابع       

احمدی، حمید(1377). ریشه‌های بحران خاورمیانه.تهران: انتشارات مؤسسه کیهان،

جعفریان، رسول(1385). تعامل مذهبی ایران و عراق در دو قرن اخیر،29 آذر. قابل دسترسی در سایت: http://www.historylib.com

حسن خانی، محمد(1384). دیپلماسی فرهنگی و جایگاه آن در سیاست خارجی کشورها، دوفصلنامه دانش سیاسی، شماره دوم، پاییز و زمستان.

دهقانی فیروزآبادی(1389). دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی‌ایران در خلیج فارس، فصلنامه سیاست، شماره 4، زمستان.

صالحی، محمد. خاورمیانه، عراق جدید و ایران،٢۵/٠٣/٨٨، قابل دسترسی در سایت: http://islamworld2020.persian.ir.

عزتی، عزّت ا... (1381).تحلیلی بر ژئوپلتیک ایران و عراق.تهران: انتشارات وزارت امور خارجه،

فرهمند، بهزاد(1387). ژئوپلتیک شیعه و چالش‌های فرارو، روزنامه مردم سالاری، 28/9/87.

ملکی، عباس(1387). مفاهیم جدید در دیپلماسی فرهنگی، روزنامه آفتاب یزد، 3فروردین.

Barzegar, Keyhan,Iran and The New Iraq: Security Challenges Foreign Powers,Turkish Journal Of International Relations, Vol.5,No.3, Fall 2006.

Bound, Kirsten, Rachel Briggs, John Holden,Samuel Jones, "Cultur Diplomacy", Demos Publish, London, 2007.

Culture Diplomacy The Linchpin Of Public Diplomacy,Report Of The Advisory Committee On Cultural Diplomacy, U.S.Department Of State, September2005 ,www.state.gov/documents/ organization/ 54374.pdf.

Ehteshami, Anoushiravan, Iran- Iraq Relation After Sadam, The Washington Quarterly Autumn2003.

Iran Flexes its “Soft Power” in Iraq”, The Christian Science Monitor, May 20, 2005.

Moran, Michael, The Arab League and Iraq, The Council on Foreign Relations, October 20, 2005.

Petraeus, General David H. Commander, Multi-National Force-Iraq Joint Hearing of the U.S. House of Representatives Committee on Foreign Affairs and the Committee on Armed Services,September 10, 2007.

Afrasiabi, Kaveh.L, After Khomeini, New York: West View Press,1994.

Wright, Robin, Bigger Hurdles for U.S. in Iraq’s Next Phase, Washington Post, December 18, 2005.

منابع اینترنتی

ایران و عراق‌ در مسیر توسعه مناسبات فرهنگی،2 مرداد 1387،قابل دسترسی در سایت: تاریخ مشاهده (2 مرداد 1387) http://www.jamejamonline.ir