بررسی تطبیقی عسر و حرج در اصول قراردادهای تجاری بین‏المللی با قاعده فقهی آن در حقوق ایران

فقه و تاریخ تمدّن

مقاله 7، دوره 4، شماره 3، مهر 1397، صفحه 171-187   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید مجتبی اعجازی¹؛ محمد جواد صفّار^{* 2}

¹دانشجوی دکتری، گروه حقوق خصوصی،واحد اراک، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.

²استادیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

حقوق تطبیقی که جزئی از گفتگوی بین فرهنگها و تمدنهاست؛ امروزه جزء ضرورتهای مطالعه در مراکز علمی و عملکرد دانشمندان و متعلّمان و پژوهندگان در هر رشته‏ای از علوم انسانی است. در رشته حقوق برخلاف بسیاری از شعب علوم انسان، در ایران سنّت بستری به نام فقه وجود دارد که نادیده گرفتن آن غیرممکن و خلاف عقل می‏نماید. از سوی دیگر مطالعه و آگاهی یافتن بر حقوق مدرن، خصوصاً اسناد حقوقی بین‏المللی و منطقه‏ای همانند اصول حقوق قراردادهای تجاری بین‏المللی و اصول حقوق قراردادهای روپا که حاصل همفکری و تضارب آراء دانشمندان مبّرز و مطرح رشته حقوق کشورهاست، بسیار ضروری و غیرقابل اجتناب است. در مقاله حاضرفعل عسر و حرج در این دو منبع که مقرراتی مشابه یکدیگر دارند با قاعده نفی عسر و جرح در فقه و قانون مدنی از حیث مفهوم و مفاد، شرایط و ویژگی‏ها و آثار اعمال این قواعد به روش توصیفی – تحلیلی  مورد بررسی تطبیق قرار گرفته است، بدین صورت که ابتدا هر یک جداگانه و سپس با مقایسه و تطبیق بین آنها، سعی در انجام این مهم گردیده تا نقاط تفاوت و تشابه و ضعف و قوّت آنها مشاهده و زمینه اصلاح مقررات حقوق داخلی چنانچه لازم باشد فراهم گردد.

کلیدواژه‌ها

قاعده نفی عسر و حرج؛ اصل؛ قراردادهای تجاری بین‏المللی؛ قاعده فقهی؛ حقوق ایران