بررسی و تبیین محدودیت های فراروی توانمندسازی اجتماعی روستاییان (مطالعه موردی: بخش‏های مرکزی و زبرخان در شهرستان نیشابور)

علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)

مقاله 4، دوره 14، شماره 29، بهمن 1397، صفحه 31-45   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی (کاربردی)

شناسه دیجیتال (DOI): 10487

نویسندگان

صادق اصغری لفمجانی¹؛ نسیبه حسینی^{* 2}؛ حسین زینتی³

¹استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه زابل، ایران

²دانش آموخته توسعه روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران

³دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران ، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی و تبیین محدودیت های فراروی توانمند سازی اجتماعی روستائیان، در زمره تحقیقات کاربردی- غیرآزمایشی و بصورت میدانی صورت پذیرفته است. جامعه آماری تحقیق، شامل خانوارهای روستایی ساکن در محدوده مطالعاتی و روش نمونه گیری بصورت تصادفی ساده می باشد. حجم نمونه با توجه به تعداد خانوارها و استفاده از فرمول کوکران، 373 نفر سرپرست خانوار تعیین گردیده است. پایایی پرسشنامه‌ خانوار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 87 درصد برآورد شده است که نشان دهنده مطلوبیت مولفه های بکار رفته در پرسشنامه می باشد. تجزیه و تحلیل اطلاعات، از طریق مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و با کمک نرم­افزار Expert Choice و تحلیل­های آماری و فضایی تحقیق نیز با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و ArcGIS انجام شده است. نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه مؤید آن است که شاخص­های مرتبط با امکانات آموزشی با ضریب 1292/0، مشارکت با ضریب 1032/0 و سرمایه اجتماعی با ضریب 0588/0، تاثیرگذارترین عوامل مطرح در بروز یا تشدید محدودیت­های توانمندسازی اجتماعی خانوارهای روستایی مورد مطالعه به حساب می­آیند. بر مبنای نتایج یافته ها، استقرار و گسترش واحدهای آموزشی متناسب با نیاز روستائیان، برگزاری دوره های اموزشی و ارتقا مبااحث انگیزشی از مهمترین راهکارهای توانمندسازی روستائیان در ابعاد اجتماعی می باشد.  

کلیدواژه‌ها

توانمندسازی؛ توسعه اجتماعی؛ خانوار روستایی؛ شهرستان نیشابور