سنجش میزان وفاق اجتماعی در جوامع شهری: مورد مطالعه: شهروندان ایلام

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 1، دوره 9، شماره 33، اسفند 1398، صفحه 1-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

رضاعلی محسنی^{* 1}؛ خلیل کمربیگی²؛ فرزاد درویشی³

¹دانشیار جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران(نویسنده مسئول)

²کارشناس ارشد جامعه شناسی و رییس گروه تحقیق و پژوهش آموزش و پرورش ایلام

³دانشجوی دوره دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

وفاق اجتماعی، پایه و اساس هر نوع برنامه­ریزی و سیاستگذاری در جامعه محسوب می­شود، تعیین میزان و عوامل مرتبط با آن، می­تواند به امر توسعه در آن جامعه کمک نماید. هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین میزان وفاق اجتماعی و برخی از عوامل مرتبط با آن در جامعه­ی شهری ایلام است. این پژوهش، با روش پیمایشی و داده­های آن با استفاده از تکنیک پرسشنامه    جمع­آوری شده است. تعداد نمونه مورد بررسی 380  نفر از شهرنشینان در شهرستان ایلام   می­باشد. نتایج تحلیل آماری بر روی داده‌ها در دو بخش توصیفی و تبیینی ذکر شده است.  یافته­های توصیفی بیانگر آن است که میزان وفاق اجتماعی عام در بین پاسخگویان در حد متوسط می‌باشد. نتایج آزمون F نشان داد که بین مشارکت اجتماعی، قشر اجتماعی و میزان تحصیلات با وفاق اجتماعی رابطه­ی مثبت و معنی­دار و متغیر تقدیرگرایی با وفاق اجتماعی معکوس و معنی­دار است. همچنین کلیه‌ی متغیرهای وارد شده در معادله‌ی رگرسیون، توانستند 40/0 از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند که بیشترین سهم متعلق به مشارکت اجتماعی با 36/0 و کمترین سهم متعلق به قشر اجتماعی با 09/0 بود. می­توان عنوان کرد، پدید آمدن نوعی از وفاق کاذب در جامعه، از موانع اصلی ایجاد وفاق اجتماعی عام بوده که باید با در پیش گرفتن راه­کارهای مناسب، در کاهش این نوع از وفاق، حرکت کرد.

کلیدواژه‌ها

وفاق؛ وفاق اجتماعی عام؛ جامعه ی شهری؛ انسجام اجتماعی

مراجع

- ازکیاء، مصطفی و غفاری، غلامرضا (1380)، بررسی رابطه بین انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی سازمان یافته­ی روستائیان در نواحی روستایی شهرستان کاشان، فصلنامه اقتصادی کشاورزی و توسعه، سال نهم، شماره 36، صص 205-175.

- آزاد ارمکی، تقی(1380)، وفاق اجتماعی از چند منظر]مصاحبه[، تهران: فصلنامه فرهنگ عمومی، شماره 25-24، پاییز، صص 20-17.

- افروغ، عماد(1378)، خرده فرهنگ­ها و مشارکت اجتماعی، وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی ]ویژه گردهمایی وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی[، با نظارت محمد عبداللهی، تنظیم: محسن فردرو و دیگران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، صص 156-135.

- بودن، ریمون و بوریکو، فرانسوا(1385)، فرهنگ جامعه­شناسی انتقادی،ترجمه عبدالحسین نیک­گهر، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.

- بیرو، آلن(1375)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران: کیهان، چاپ دوم.

-پاتنام، روبرت(1380)، دموکراسی و سنت‌های مدنی، تهران: سلام، چاپ اول.

- چلبی، مسعود(1385)، تحلیل اجتماعی در فضای کنش، تهران: نشرنی، چاپ اول.

- چلبی، مسعود(1375)، جامعه شناسی نظم، تهران: نشرنی، چاپ اول.

- حسین زاده، فهیمه (1373)، الگوهای فرهنگی حاکم بر نظم و وفاق به عنوان پیش شرط توسعه در جاجرم، تهران: مرکز پژوهش‌های بنیادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

- روانبخش، محمدحسین(1386)، بررسی تطبیقی میزان انسجام اجتماعی اقشار اجتماعی شمال و جنوب شهر تبریز، اصفهان: مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان، جلد22، شماره2، صص 46-35.

- ریتزر،جورج(1374)،نظریه­های جامعه­شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی، چاپ دوم.

- صداقت­زادگان، شهناز (1377)، عوامل موثر بر وفاق اجتماعی با تأکید بر جامعه پذیری و قشر اجتماعی، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، استاد راهنما: محمد عبداللهی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

- صداقت زادگان، شهناز (1378)، عوامل موثر بر وفاق اجتماعی، وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی ]ویژه گردهمایی وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی[، با نظارت محمد عبداللهی، تنظیم: محسن فردرو و دیگران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، صص 105-75.

- عبداللهی،محمد(1378)، وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی(مجموعه مقالات ویژه گردهمایی وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی)، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

- عبداللهی،محمد(1381)، نظریه­های جامعه‌شناختی2 (جزوه‌ی درسی)، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی.

- عبداللهی،محمد(بی­تا)، بحران هویت جمعی؛ دنیامیسم و مکانیسم تحول آن در ایران، تهران: نامه انجمن جامعه شناسی ایران، مجموعه مقالات، دفتر اول.

- قاسمی، روح الله (1384)، بررسی عوامل موثر بر وفاق اجتماعی در بوشهر، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، استاد راهنما: محمد عبداللهی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

- کوثری، مسعود(1375)، بررسی تاثیر انسجام اجتماعی بر میزان مشارکت روستائیان استان خراسان در فعالیت‌های عمرانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: مسعود چلبی، دانشگاه تربیت مدرس.

- مدیرپناه، علیرضا (1379)، بررسی تأثیر قشربندی بر وفاق اجتماعی در شهر رامسر، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، استاد راهنما: طاهره قادری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

- مقصودی، مجتبی (1378)، میزگرد وفاق اجتماعی(2)، تهران: فصلنامه مطالعات ملی، سال نخست، زمستان 1378 و بهار 1379، صص 58-14.

- میدری  و دیگران (1383)، حکمرانی خوب بنیان توسعه، تهران: مرکز پژوهش‏های مجلس شورای اسلامی.

- نیک­گهر، عبدالحسین(1373)، مبانی جامعه‌شناسی، تهران: رایزن، چاپ چهارم.

-Chan, Joseph& chan, Elaine. (2003). An Exploration of the state of social cohesion Hog kong, conference of social cohesion (28 Nov 2003).

 -Green,andy, Preston,John. Sabates, Ricardo(2003).Education, Equity and social cohesion: A distributional model. London wc 1 HoAl.

- Habermas,J. (1983).Remark son the discussion, op. cit. p. 127. quoted by leet, op. cit, pp 85-87.

-Howton,Wiliam.(1991).Consensus.Encyclopedia American Curlier  incorporated , Volume 7, P 516

-Scheff, Thomasj.(1967).Toward a sociological model of consensus. American sociological Review. Vol 32, No. 1. pp32-46.