مقایسه رتبه بندی عملکرد شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار مدلهای عصبی وفازی

مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار

مقاله 11، دوره 10، شماره 41، دی 1398، صفحه 243-267   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

روح الله جوادی¹؛ قدرت اله طالب نیا^{* 2}؛ حسین پناهیان³

¹دانشجوی دکتری حسابدرای، دانشکده علوم انسانی، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلام، کاشان، ایران

²گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران.

چکیده

با رتبه بندی شرکتها بر اساس شفافیت اطلاعات مالی می توان به تصمیم گیری بهتر در بورس اوراق بهادار کمک کرد. در این پژوهش با بررسی صورت های مالی شرکت ها و سنجش میزان شفافیت اطلاعات مالی ، نسبت به رتبه بندی آنها بر اساس مدل های عصبی و فازی پرداخته شده است. هدف دیگر تحقیق حاضر، مقایسه مدل های عصبی و فازی برای رتبه بندی شفافیت اطلاعات مالی شرکتها است.
این پژوهش از نوع کاربردی و بر اساس شیوه گردآوری داده ها، توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری شامل شرکت های بورس اوراق بهادار در طی سال های 1387 تا 1396 می باشد که با روش حذفی سیستماتیک تعداد 198 شرکت انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفتند. اطلاعات شرکتها از طریق نرم افزارهای بورسی، به دست آمد. برای رتبه بندی از الگوریتم های هوش مصنوعی استفاده شد و هم چنین ، مدل های فازی و عصبی به کار گرفته شدند.
نتایج پژوهش نشان داد از میان مدلهای فازی و عصبی ، بهترین روش برای رتبه بندی، مدلهای عصبی است و نتایج روش مدلهای عصبی ، بهترین نتایج را ارائه می دهد. باتوجه به اینکه درمدل فازی، روش فازی دارای بیشترین خطا بوده و در برخی از تخمین ها دارای خطاهای غیرقابل قبول می باشد.

کلیدواژه‌ها

رتبه بندی؛ شفافیت اطلاعات مالی؛ مدل فازی؛ مدل عصبی؛ هوش مصنوعی؛ بورس اوراق بهادار تهران

مراجع

• آذر، عادل و خدیور، آمنه(1393) کاربرد تحلیل آماری چند متغیره در مدیریت. انتشارات نگاه دانش. چاپ اول
• پاکدین امیری مجتبی،پاکدین امیری مرتضی،پاکدین امیری علیرضا،"اولویت بندی عوامل موثر بر شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش تاپسیس"، نشریه تحقیقات مالی(1388)
• تجویدی، الناز(1387)شفافیت و کارایی بازار سرمایه. ماهنامه حسابدار، شماره 196
• حاجیان, نجمه. (1396). ارائه شاخص رتبه‌بندیعملکرداطلاعاتی برای شرکت‌های ایرانی. پژوهش­های نوین در حسابداری و حسابرسی1(4)،9-38.
• حاجیها, زهره, اورادی, جواد. (1397). بررسی تأثیرعملکرداطلاعاتی بر رابطۀ بین مالکیت خانوادگی و هزینۀ بدهی. دانش سرمایه‌گذاری7(26)83-98.
• حساس یگانه, یحیی, بهشور, اسحاق, شکری کیانی, مسعود. (1397). رابطه بینعملکردگزارشگری مالی و نرخ مؤثر مالیاتی. پژوهش­هایحسابداری مالی وحسابرسی،10(10)،1-30.
• خالقی مقدم، حمید و خالق، علیرضا(1387)عملکردشرکتی در ایران و عوامل موثر بر آن. مطالعات حسابداری، شماره 21 ، ص31
• خالقی مقدم، حمید؛ خالق، علیرضا(1386)عملکردشرکتی در ایران و عوامل موثر بر آن. رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی.
• دانش شکیب معصومه، فضلی صفر، "رتبه ندی شرکت­های سیمان بورس اوراق بهادار تهران با مجله چشم انداز مدیریت، 1388 ،" AHP-TOPSIS استفاده از رویکرد ترکیبی
• دستورالعمل اجرائی افشاء اطلاعات شرکت­های ثبت شده نزد سازمان. مصوب (1386) قوانین و مقررات بازار اوراق بهادار. انتشارات سازمان بورس و اوراق بهادار.
• رتبه بندی شرکت­های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران از نظر کیفیت افشاء و، اطلاع رسانی مناسب، سیستم جامع اطلاع رسانی ناشران. سایت کدالcodal.ir
• رحمانی، علی و اله داد، علی(1390) رابطه بین­عملکرد و افشاء با اندازه شرکت. مجله پژوهش حسابداری. شماره 3
• سلیمانی امیری ، غلامرضا، (1381) بررسی شاخص­های پیش بینی کننده ورشکستگی در شرایط محیطی ایران "، پایان نامه دکتری، رشته حسابداری، دانشگاه تهران.
• قرصی زهرا، (1390) "رتبه بندی اعتباری مشتریان حقوقی بانک ملت با استفاده از شبکه­های عصبی GMDH و معادلات اقتصاد سنجی"،دانشگاه تهران،
• قلی زاده ، محمدحسن (1383) طراحی مدل رتبه بندی شرکت­های پذ یرفته شده در بورس تهران با استفاده از تحلیل پوششی داده ها (مورد صنعت مواد غذا ی وآشامیدنی ، پایان نامه دکتری مدیرت مالی، دانشکدة ی مد یریت دانشگاه تهران.
• کردستانی، غلامرضا و علوی، سید مصطفی،1389، بررسی تاثیرعملکردسود حسابداری بر هزینه سرمایه سهام عادی. فصلنامه بورس اوراق بهادار. شماره 12
• مشایخ, شهناز, شاهرخی, سیده سمانه. (1395). شناسایی شاخص­های تعیین کننده رتبه اعتباری شرکت­ها. دانش سرمایه‌گذاری5(19)،25-52
• نمازی, محمد, نمازی, نویدرضا. (1395). رتبه‌بندی شرکت‌ها بر اساس سنجه‌های ارزیابی عملکرد با استفاده از تکنیک چند شاخصه TOPSIS و مقایسه معیارهای ارزیابی (شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران). پژوهش­های حسابداری مالی(2)8،39-64
• نمک دوست تهرانی، حسن،1383، آزادی اطلاعات و حق دسترسی، بنیان دموکراسی. مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات فرهنگی. شماره مسلسل 6941
• اله داد، علی،1388، رابطه بین عملکرد و افشاء با اندازه و نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی
• هندریکسون، ل دان اس. و ون بردا، میکل اف،1384، تئوری­های حسابداری. ترجمه علی پارسائیان. جلد دوم.
• هومن، حیدر علی،1390، مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل، چاپ چهارم، تهران، انتشارات سمت