تاثیر کاربرد کودهای آلی و شیمیایی بر برخی صفات فیزیولوژیک و مرفولوژیک جعفری

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 7، دوره 12، شماره 41، تیر 1399، صفحه 86-96   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

لمیا وجودی مهربانی^*

استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف (0، 5 و 10 تن در هکتار) کودهای آلی (ورمی‌کمپوست و مرغی) و کودهای شیمیایی نیترات‌کلسیم و پتاسیم (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) بر تجمع نیترات و برخی خصوصیات رشدی و فیزیولوژیک جعفری آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. محتوای نیتروژن کل گیاه تحت تاثیر اثرات متقابل تیمارهای آزمایشی قرار گرفت. بیشترین میزان نیتروژن کل گیاه در تیمارهای 10 تن در هکتارکودهای ورمی‌کمپوست و مرغی × 100 کیلوگرم نیترات پتاسیم مشاهده شد. محتوای کلروفیل، اسید اسکوربیک و فلانوئید تحت تاثیر مثبت کودهای آلی و شیمیایی قرار گرفت. بیشترین وزن‌خشک بخش هوایی گیاه در تیمارهای 5 و 10 تن در هکتار کود ورمی کمپوست مشاهده شد. تیمارهای 5 و 10 تن در هکتار کود مرغی موجب افزایش محتوای مواد جامد محلول و نیترات نسبت به تیمار شاهد گردید. همچنین بیشترین محتوای مواد جامد محلول و نیترات گیاه در تیمارهای 50 و 100 کیلوگرم در هکتار نیترات پتاسیم مشاهده شد. تیمار 5 و 10 تن در هکتار کود مرغی و همچین کودهای شیمیایی مورد استفاده موجب افزایش محتوای فنل کل شد. کودهای آلی تاثیر مثبت در محتوای عناصر کلسیم و پتاسیم داشت. تیمار 100 کیلوگرم نیترات پتاسیم موجب افزایش محتوای پتاسیم شد. بیشترین میزان کلسیم در تیمارهای50 و 100 کیلوگرم نیترات‌کلسیم مشاهده شد. با توجه به تاثیر مثبت کودهای آلی در پرورش سبزی‌ها و عدم وجود اثرات سوء زیست‌محیطی آن‌ها، چنین به نظر می‌رسد که استفاده از کودهای آلی روش مناسبی برای تولید سالم و پایدار سبزی‌ها باشد.

کلیدواژه‌ها

جعفری؛ فلاونوئید؛ فنل؛ نیترات

مراجع

پیوست، غ ع. 1377. سبزیکاری. شرکت چاپ و نشر ابریشم رشت. 128-126.

چزگی، م.، و. چالوی و و. اکبرپور. 1397. اثر کودهای آلی و شیمیایی نیتروژنه بر عملکرد و ویژگی­های کیفی دو رقم ریحان. نشریه تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی. سال هشتم. شماره 1،44-29.

حسن­زاده، ع.، م. حیدری، ح. خوش قلب و ح. قربانی وژدی. 1395. تاثیر نیتروژن و محلول­پاشی با بور بر عملکرد کمی و خصوصیات فیزیولوژیک گیاه دارویی کارلا. دوماهنامه علمی پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر.جلد 22، شماره 4: 644-634.

رحیم­پور، م.، س. فلاح و م. رفیعی الحسنی. 1397. اثر جایگزینی کودهای غیرارگانیک با کو دامی بر کاهش تجمع نیترات و بهبود ماندگاری ومحتوای عناصر غذایی ریحان. فرایند و کارکردهای گیاهی.جلد7: شماره 24: 154-139.

سعیدی گراغانی، ح.، ر. یزدانی بیوکی، ن. سعیدی گراغانی و ح. سودایی. 1393. اثر منابع و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر خواصی کمی و کیفی گیاه جعفری در منطقه جیرفت. نشریه پژوهش­های زراعی ایران. جلد 12، شماره 3:  327-316.

مومیوند، ح.، ا. نوش کام، ا. محسنی و م. بابالار. 1392. تاثیر کاربرد نیتروژن و کربنات کلسیم بر تجمع نیترات و عملکرد گیاه دارویی مرزه تابستانه. نشریه تولید گیاهان زراعی. جلد 3، شماره 6: 124-109.

وجودی مهربانی، ل.، ر. ولیزاده، ز. سلطانی قرالر، ز. ایمانی زراعتکار و ز. معصوم­پور. 1397. بررسی تاثیر کاربرد سطوح مختلف کود آلی و اوره بر تجم نیترات و برخی صفات فیزیولوژیک اسفناج. تولیدات گیاهی. دوره 41، شماره 3، 94-83.

وجودی مهربانی، ل.، ر. ولیزاده و م. ب. حسن­پور اقدم. 1396. تاثیر جایگزینی نسبی کودهای آلی بر محتوای عناصر و برخی ویژگی­های فیزیولوژیک و عملکرد شاهی. نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار. جلد 27، شماره 3: 72-63.

Ashraf, M., and Q Ali. 2005. The effect of applied nitrogen on the growth and nutrient concentration of Kalonji (Nigella sativa). Australian Journal of Experimental Agriculture.45:459-463.

Baranauskiene, R., P.R. Venskutonis, P. Viskelis and E. Dambrauskiene. 2003. Influence of nitrogen fertilizers on the Yield and Composition of Thyme (Thymus vulgaris). Journal of Agricultural and Food Chemistry. 51: 7751-7758.

Barrett, D. M., C. Weakley, J.V. Diaz and M. Watnik. 2007. Qualitative and nutritional differences in processing tomatoes grown under commercial organic and conventional production systems. Journal of Food Science. 72(9): 441– 451.

Borkowski, J., A. Felczynska and B. Dyki. 2007. Effect of calcium nitrate, biochikol 020 pc and tytanit on the healthiness of Chinese cabbage, the yield, the content of phenolic compounds and calcium. Polish Chitin Society, Monograph XII, 225-229.

Ghorbanli, M., L. Saadatmand and M. Niakan. 2011. Study the effects of natural habitats on flavonoids poly phenols, anthocyanin and their related antioxidant activity in Elaeagnus agustifolia. The first congress on advanced Agricultural finding, Islamic Azad University Saveh, Iran.

Ghorbani, R., A. Kocheki, M. Jahan and G.A. Asadi. 2008. Impact of organic amendments and compost extracts on tomato production and storability in agroecological systems. Agronomy for Sustainable Development. 28:307–311.

Hamidi, H. and A. Safarnejad. 2003. Evaluation of morphological and biochemical characteristics of alfalfa (Medicago sativa L.) calluses and their regeneration against osmotic stress. Pajuhesh and Sazandegi. 58: 84-89.

Hawkesford, M .J. and L. J. De Kok. 2007. Sulfur in plants an ecological perspective .Sulfur in Plants a­n Ecological Perspective, Published by Springer The Netherlands 470p.

Honarjoo, N., S. H. Hajrasuliha, H. Amini. 2013. Three Plants in Absorption of Ions from Different Natural Saline and Sodic Soils. International Journal of Agriculture and Crop Sciences. 6: 988-993.

Kaiser, W., H. Weiner and S. Huber. 1999. Nitrate reductase in higher plants: a case study for transduction of environmental stimuli into control of catalytic activity. Physiologia Plantarum. 105: 384-389

Kim, K.H., R. Tsao, R. Yang and S.W. Cui. 2006. Phenolic acid profiles and antioxidant activities of wheat bran extracts and the effect of hydrolysis conditions. Food Chemistry. 95: 466–473.

Munoz, P. H., Almenar, E., Ocib, M. J. and Gavara, R. 2006. Effect of calcium dips and coating on Postharvest life of strawberries. Postharvest Biology and Technology. 39: 247-253.

Nesic, Z., Z. Tomic, V. Krnjaja and D. Tomasevic. 2008. Nitrates in plants and soil after fertilization of grass-legume mixtures. Biotechnology in Animal Husbandry. 24: 95-104.

Salama, Z.A., F. El-Baz, A. Gaafar andM.F. Zaki. 2015. Antioxidant activities of phenolics, flavonoids and vitamin C in two cultivars of fennel (Foeniculum vulgare Mill.) in responses to organic and bio-organic fertilizers. Journal of Soudi Society of Agricultural Science. 14: 91-99.

Shariati, S., A. Alikhani and A. Pourbabaee. 2014. Effect of nanoprosil-1 (lus-1) in combination with vermicompost for production of pseudomonas fluorescents inoculants on the growth and yields of maize. Agricultural Advances. 303: 81-87.

Sharifi-Rad, J., M.Sharifi-Rad and A. Miri. 2013. Regulation of the Expression of Nitrate Reductase Genes in Leaves of Medical Plant, Foeniculum vulgare by Different Nitrate Sources. World Applied Sciences Journal. 28: 1311-1315.

Shojah, A., M. Ghasemmezhad and S.N. Mortezavi. 2012. The changes of antioxidant capacity and postharvest quality of Thompson navel and blood orange fruit during storage. Journal of Horticultural Science. 25(2): 147-155.

Stagnari, F., V.D. Bitetto, and H. Pisante. 2007. Effects of N fertilizers and rates on yield, safety and nutrients in processing spinach genotypes. Scientia Horticulturae. 14(4): 225-233.

Stitt, M., C. Müller, P. Matt, Y. Gibon, P. Carillo, R.orcuende, W.R. Scheible and A. Krapp. 2002. Steps towards an integrated view of nitrogen metabolism. Journal of Experimental Botany. 53: 959-970

Sym, G.J., 1984. Optimisation of the in‐vivo assay conditions for nitrate reductase in barley (Hordeum vulgare L. cv. Igri). Journal of the Science of Food and Agriculture. 35: 725-730.

Turan, M. and F. Sevimli. 2005. Influence of different nitrogen sources and levels on ion contents of cabbage (Brassica oleracea var. capitate) plant. New Zealand.  Journal of Crop and Horticultural Science. 33: 241-24.