کاربرد نجوم در تبیین مفاهیم عرفانی- تعلیمی بر مبنای شعر نظامی، انوری و ناصرخسرو

عرفان اسلامی

مقاله 17، دوره 16، شماره 61، آذر 1398، صفحه 361-384   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

بهناز شهنوازی^*

هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خاش، دانشگاه آزاد اسلامی، خاش، ایران.

چکیده

گرایش به تعلیم و اخلاق و عرفان در تمام ادوار شعر فارسی وجود دارد؛ آن­چه وجه تمایز اشعار در سبک­ها و گفتمان­های مختلف می­شود، نحوة بیان شعرا و اندیشمندان است. در شعر انوری و ناصرخسرو، بخشی از اشعار تعلیمی با کمک تصاویر ادبی ساخته شده از صور فلکی است. شاعر با استفاده از جایگاه رفیع ستاره­ها و سیاره­ها، سعد و نحس بودن و... به تعلیم روی می­آورد. در شعر نظامی، علاوه بر اشعار تعلیمی، تعالیم عرفانی نیز با کمک همین صور فلکی و مبانی علم نجوم ارائه می­شود.
در این پژوهش در پی ارائه گزارشی از شیوة بیان این شاعران هستیم. پژوهش بر مبنای شیوه­ توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای انجام شده است.

کلیدواژه‌ها

نظامی؛ انوری؛ ناصرخسرو؛ نجوم؛ شعر تعلیمی؛ شعر عرفانی

مراجع