تحلیل و مقایسه تغییرات کاربری/پوشش اراضی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: اراضی تفت و مهریز)

سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی

مقاله 6، دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 37، دی 1398، صفحه 91-105   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علیرضا سپهری¹؛ علی اکبر جمالی^{* 2}؛ محمد حسن زاده³

¹دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران

²دانشیار گروه آبخیزداری، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران

³استادیار گروه آبخیزداری، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران

چکیده

عرصه‌های منابع‏طبیعی و پوشش گیاهی شهرهای تفت و مهریز در دهه‌های اخیر با توجه به ییلاقی بودن و نزدیک بودن به مرکز استان یزد دستخوش تغییرات شده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی میزان و جهت و پیش‌بینی تغییرات اراضی و پوشش گیاهی در این دو شهر است. در این پژوهش از تصاویر ماهواره لندست 5 (سال­های 1377، 1383 و1387) و لندست 8  (سال 1396) اردیبهشت و خرداد استفاده شد. مدل‌سازی تغییرات کاربری/پوشش اراضی بر اساس طبقه‌بندی نظارت‌شده انجام شد. با استفاده از مدل‌سازی تغییرات زمین و روش شبکه عصبی چندلایه پرسپترون روند تغییرات تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج نشان داد که %3 (558.8 هکتار) از اراضی و پوشش گیاهی شهر تفت به بایر و %1.3 (209.9 هکتار) به زمین‌های شهری افزوده‌شده است و از اراضی باغ‌ها %4.3 (559.2 هکتار) کاسته شده است که این میزان بیشترین مقدار است. مقدار %2.8 (678.8 هکتار) از اراضی و پوشش گیاهی شهر مهریز به بایر و مقدار %1.7 (184 هکتار) به زمین‌های مسکونی شهری تغییر کاربری داده‌شده است. به لحاظ گسترش شهری (مساحت و تبدیل کاربری‌ها) شهر مهریز دارای بیشترین مقدار در کاهش پوشش گیاهی بوده است. نتایج نشان داد که تغییرات کاربری و پوشش اراضی در شهر تفت بیشتر از شهر مهریز بوده است، به ­طوری­ که بیشترین این تغییرات مربوط به باغ‌ها بوده است اما به لحاظ گسترش اراضی ازلحاظ مساحت و تبدیل کاربری‌ها، در شهر مهریز دارای بیشترین مقدار با شدت بیشتری بوده است.

کلیدواژه‌ها

مدل ساز تغییر سرزمین (LCM)؛ شبکه عصبی؛ تغییرات کاربری و پوشش اراضی؛ لندست؛ تفت و مهریز

مراجع