بررسی اثرات ضدباکتریایی عصاره‌های‌ گیاه صبر زرد (Aloe vera) علیه ویبریو کلرا (Vibrio cholerae) و لیستریا مونوسایتوژنز (Listeria monocytogenes)

نشریه علمی میکروبیولوژی دامپزشکی

مقاله 4، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 38، شهریور 1398، صفحه 39-48   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی (اصیل)

نویسندگان

مهین ریگی¹؛ سعیده سعیدی²؛ علی مقصودی^{* 3}؛ صفورا بزی⁴

¹پژوهشکده تالاب بین المللی هامون، دانشگاه زابل

²گروه میکروبیولوژی، پژوهشکده زیست فناوری کشاورزی، دانشگاه زابل

³گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی؛ گروه بیوانفورماتیک؛ و پژوهشکده زیست‌فناوری کشاورزی، دانشگاه زابل

⁴گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه پیام نور زابل

چکیده

هدف از این مطالعه بررسی اثرات ضد میکروبی عصاره آبی، اتانولی، متانولی، استونی، کلروفورمی و اتیل استات حاصل از برگ گیاه صبر زرد (Aloe vera) بر روی دو باکتری بیماری­زای ماهی، ویبریو کلرا (Vibrio cholerae) و لیستریا مونوسایتوژنز (Listeria monocytogenes) بود. عصاره گیاه صبر زرد با استفاده از دستگاه روتاری بدست آمد و باکتری­های ویبریو کلرا و لیستریا مونوسایتوژنز از کلیکسیون قارچ و باکتری ایران تهیه شدند. حداقل غلظت کشندگی (MBC) و حداقل غلظت مهار کنندگی (MIC) عصاره­ها با روش رقت­سازی در چاهک تعیین گردید. همچنین قطر ‌هاله مهاری با استفاده از روش دیسک­گذاری تعیین شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که عصاره آبی گیاه صبر زرد، علی­رغم خواص مهاری و کشندگی علیه لیستریا مونوسایتوژنز، هیچگونه تاثیری بر ویبریو کلرا نداشت. بیشترین خواص مهار­کنندگی و کشندگی علیه هر دو باکتری مورد مطالعه، مربوط به عصاره کلروفورمی صبر زرد بود، هرچند تاثیر ضد باکتریایی آن بر لیستریا مونوسایتوژنز، بیشتر بود. عصاره کلروفومی حتی در رقیق­ترین حالت نیز دارای خاصیت مهارکنندگی بود. به همین ترتیب، بیشترین قطر ‌هاله مهاری عصاره صبر زرد مربوط به حلال کلروفورم و علیه لیستریا مونوسایتوژنز بود. با توجه به اینکه صبر زرد به راحتی به صورت خوراکی مصرف می­شود و با توجه به قابل دسترس بودن و قیمت مناسب آن، امکان استفاده از آن به عنوان جایگزین آنتی­بیوتیک­های مرسوم و مواد شیمیایی ضد عفونی­کننده استخر­های پرورشی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

ماهی پرورشی؛ اثر باکتری‌کشی؛ صبر زرد؛ ویبریو کلرا؛ لیستریا مونوسایتوژنز

مراجع

 

1. Arfatahery, N., A. Davoodabadi, and T. Abedimohtasab, (2016). Characterization of toxin genes and antimicrobial susceptibility of Staphylococcus aureus isolates in fishery products in Iran. Scientific Report, 6: 34216.

2. Senderovich, Y., I. Izhaki, and M. Halpern, (2010). Fish as reservoirs and vectors of Vibrio cholerae. PLoS One, 5: e8607.

3. Laviad-Shitrit, S., T. Lev-Ari, G. Katzir, Y. Sharaby, I. Izhaki, and M. Halpern, (2017). Great cormorants (Phalacrocorax carbo) as potential vectors for the dispersal of Vibrio cholerae. Scientific Report, 7: 7973.

4. Halpern, M. and I. Izhaki, (2017). Fish as hosts of Vibrio cholerae. Frontiers in Microbiology, 8: 282.

5. Mohamed, W., S. Sethi, S. Tchatalbachev, A. Darji, and T. Chakraborty, (2012). Protective immunity to Listeria monocytogenes infection mediated by recombinant Listeria innocua harboring the VGC locus. PLoS One, 7: e35503.

6. van der Veen, S. and T. Abee, (2011). Generation of variants in Listeria monocytogenes continuous-flow biofilms is dependent on radical-induced DNA damage and RecA-mediated repair. PLoS One, 6: e28590.

7. Rodas-Suarez, O.R., J.F. Flores-Pedroche, J.M. Betancourt-Rule, E.I. Quinones-Ramirez, and C. Vazquez-Salinas, (2006). Occurrence and antibiotic sensitivity of Listeria monocytogenes strains isolated from oysters, fish, and estuarine water. Applied and Environmental Microbiology, 72: 7410-7412.

8. Chanda, M., M. Paul, J. Maity, G. Dash, and S.S. Gupta, (2011). The use of antibiotics and disinfectants in ornamental fish farms of West Bengal, India. Journal of Natural Science, Biology and Medicine, 2: 139-140.

9. Samoilova, Z., G. Smirnova, N. Muzyka, and O. Oktyabrsky, (2014). Medicinal plant extracts variously modulate susceptibility of Escherichia coli to different antibiotics. Microbiology Research, 169: 307-313.

10. Aumeeruddy-Elalfi, Z., A. Gurib-Fakim, and F. Mahomoodally, (2015). Antimicrobial, antibiotic potentiating activity and phytochemical profile of essential oils from exotic and endemic medicinal plants of Mauritius. Industrial Crops and Products, 71: 197-204.

11. Eshun, K. and Q. He, (2004). Aloe vera: a valuable ingredient for the food, pharmaceutical and cosmetic industries--a review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 44: 91-96.

12. Guo, X. and N. Mei, (2016). Aloe vera: A review of toxicity and adverse clinical effects. Journal of Environmental Science and Health, 34: 77-96.

13. Akinsanya, M.A., J.K. Goh, S.P. Lim, and A.S. Ting, (2015). Diversity, antimicrobial and antioxidant activities of culturable bacterial endophyte communities in Aloe vera. FEMS Microbiology Letters, 362: 184.

14. Zanuzzo, F.S., S.F. Zaiden, J.A. Senhorini, C.M. Marzocchi-Machado, and E.C. Urbinati, (2015). Aloe vera bathing improved physical and humoral protection in breeding stock after induced spawning in matrinxa (Brycon amazonicus). Fish and Shellfish Immunology, 45: 132-140.

15. May, A., (2010). Effects of crude extracts of Aloe vera on growth and resistance to infection with the bacterium Aeromonas hydrophila fish cichlids (Amphiophus labiatus). Journal of Marine Biology, 8: 2.

16. Alishahi, M., M. Ranjbar, M. Ghorbanpour, R. Peyghan, M. Mesbah, and M. Razi jalal, (2010). Effects of dietary Aloe vera on specific and nonspecific immunity of Common carp (Cyprinus carpio). Journal of Veterinary Research, 4: 85-91.

17. Zanuzzo, F.S., R.E. Sabioni, L.N.F. Montoya, G. Favero, and E.C. Urbinati, (2017). Aloe vera enhances the innate immune response of pacu (Piaractus mesopotamicus) after transport stress and combined heat killed Aeromonas hydrophila infection. Fish Shellfish Immunology, 65: 198-205.

18. Kim, H.K., W.J. Hwang, and S.C. Bai, (1999). Resistance to Vibrio alginolyticus in juvenile rockfish Sebastes schlegeli fed diets containing different doses of Aloe vera. Aquaculture, 180: 13-21.

19. Sanchez, E., S. Garcia, and N. Heredia, (2010). Extracts of edible and medicinal plants damage membranes of Vibrio cholerae. Applied and Environmental Microbiology, 76: 6888-6894.

20. Lawrence, R., P. Tripathi, and E. Jeyakumar, (2009). Isolation, Purification and Evaluation of Antibacterial Agents from Aloe vera. Brazilian Journal of Microbiology, 40: 906-915.

21. Nejatzadeh-Barandozi, F., (2013). Antibacterial activities and antioxidant capacity of Aloe vera. Organic and Medicinal Chemistry Letters, 3: 5.

22. Ramirez Merida, L.G., A. Moron de Salim, R. Catinella, and L. Castillo, (2012). Bacteriostatic and/or bactericidal extract of Aloe vera gel on cultures of Listeria monocytogenes. Archivos Latinoamericanos de Nutricion, 62: 73-78.

23. Shamlou, M. and M. Yavarmanesh, (2015). Evaluation of the antibacterial effects of aqueous and ethanolic extracts of Aloe Vera on pathogenic bacteria (Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Listeria monocytogenes). Food Science and Technology, 55: 149-159