بررسی و مطالعه ترکیبات اسانس گیاه بومادران Achillea milefollium در مراحل مختلف نمو

دانش زیستی ایران

مقاله 1، دوره 13، شماره 3، آذر 1397، صفحه 1-14   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه زندی طغان^* ؛ گیتی برزین؛ ساناز سیاهلو

گروه زیست شناسی دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

چکیده

بومادران هزاربرگ با نام علمی Achillea millefolium L. گیاهی پایا، ایستاده و از خانواده کاسنی می‌باشد. این گیاه در نقاط مختلف ایران و جهان می‌روید. گیاه بومادران عمدتا حاوی اسانس، فلاونوئید، آلکالوئید و تانن است و دارای خواص درمانی مختلف می‌باشد. با توجه به کاربرد وسیع اسانس گیاه بومادران در زمینه‌های گوناگون دارویی، آرایشی- بهداشتی و غذایی تصمیم بر آن شد که ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس این گیاه در مراحل مختلف نمو گیاه شناسایی گردد.
گیاه Achillea millefolium از نیمه تیر ماه تا اوایل مرداد ماه 1393 در طی مراحل قبل از گلدهی، بعد از گلدهی و مرحله میوه دهی از منطقه دیزین واقع در استان تهران، جمع-آوری گردید. اسانس نمونه‌ها پس از خشک شدن کامل گیاه، به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد و پس از تعیین درصد اسانس هر نمونه، از دستگاه‌های کروماتوگرافی گازی GC)) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) جهت شناسایی کیفی و کمی ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس‌ها استفاده گردید.
آلکان‌های نرمال بیشترین درصد ترکیبات اسانس گیاه را در هر سه مرحله تشکیل می‌دهند که درصد این دسته از ترکیبات در طی سه مرحله نمو ذکر شده به ترتیب معادل 8/46%، 1/42% و 4/32% کل اجزاء اسانس‌ها می‌باشد.
نرمال آلکان نونادکان نیز در هر سه مرحله بیشترین درصد ترکیبات تشکیل دهنده اسانس را نسبت به سایر اجزاء دارد بطوریکه در مرحله قبل از گلدهی، 5/30%، در مرحله گلدهی، 3/27% و در مرحله میوه‌دهی، 9/18% کل اجزاء اسانس را این ترکیب تشکیل می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

بومادران هزاربرگ ایران (Achillea millefolium L.)؛ اسانس؛ ترکیب های شیمیایی اسانس

مراجع