جهانی شدن و مسئله قومیت ها

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 6، دوره 11، شماره 40، آبان 1398، صفحه 90-104   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/pir.2019.670987

نویسندگان

احسان شاکری خوئی^{* 1}؛ علی محمدی ایروانلو²؛ صمد ظهیری³

¹نویسنده مسئول، استادیار گروه علوم سیاسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

²دانشجوی دکترای تخصصی علوم سیاسی گرایش مسائل ایران، گروه علوم سیاسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

³استادیار دانشگاه پیام نور، تبریز، ایران

چکیده

فرایند جهانی‌شدن به مثابه دگرگونی در سازمان فضایی و روابط فرهنگی و اقتصادی ابعاد مختلف زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است و جهانی‌شدن با جریان آزاد اطلاعات، ارتباطات و تغییر در تعاملات و ارتباطات از سطح خرد تا کلان چالش‌ها و فرصت‌هایی را در مقابل جامعه جهانی ایجاد کرده است. یکی از حوزه‌های تاثیرپذیر از جهانی‌شدن مسئله قومیت‌ها در کشورهای با تنوع قومیتی مثل ایران بوده است هدف از این پژوهش پاسخ به این سوالات است که جهانی‌شدن چگونه موجب تقویت و تعمیق قومیت گرایی شده است؟ و چه راهکارهایی برای به حداقل رساندن چالش‌های قومیتی در ایران وجود دارد؟ نتایج پژوهش در چهار بخش: 1. تضعیف حاکمیت‌های ملی؛ 2. تشدید تنش‌های سیاسی و قومی؛ 3. قومیت‌گرایی در ایران بعد از انقلاب اسلامی؛ 4. راهکارها برای همگرایی و هم‌افزایی قومی و مذهبی در ایران ارائه شده است این مقاله از چارچوب نظری روش توصیفی تحلیلی با تاکید بر روایت تعامل بین رویکرد یکسان‌سازی و خاص‌گرایی به نگارش درآمده و روش گردآوری اطلاعات استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی جهانی شدن؛ ایران؛ قومیت؛ گروه‌های قومی؛ جهانی محلی شدن

مراجع

 آل‌احمد، جلال (1357)، در خدمت و خیانت روشنفکران، تهران: خوارزمی. 

احمدی، حمید (1378)، قومیت و قوم‌گرایی، از افسانه تا واقعیت، تهران: نشرنی.

احمدی، حمید (1381)، «جهانی‌شدن، هویت قومی یا هویت ملی؟»، مطالعات ملی، سال 3، شمارة 11. 

افشار، ایرج (1372)، زبان فارسی در آذربایجان، تهران: موقوفات دکتر محمود افشار. 

اینس، مارتین (1384)، گفت‌وگوهایی با مانوئل کاستلز، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: طرح نو. 

ایوبی، حجت‌الله (1377)، «شکاف‌های و خشونت در پیکارهای سیاسی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، پیش‌شمارة اول. 

تامیلنسون، جان (1381)، «جهانی‌شدن و فرهنگ»، ترجمة محسن حکیمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. 

ترابی، یوسف (1388)، «سیاست‌های جمهوری اسلامی در مدیریت تنوعات اجتماعی»، فصلنامة دانش سیاسی، دانشگاه امام صادق (ع)، سال پنجم، شمارة اول. 

جلائی‌پور، حمیدرضا (1372)، کردستان، علل تداوم بحران آن پس از انقلاب، تهران: مؤسسة چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. 

جنیدی جعفری، محمود؛ کوثری، ابوذر (1392)، «چشم‌انداز رابطة قومیت‌ها و دولت در عصر جهانی‌شدن با تأکید بر شرایط کنونی ایران»، جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 4، شمارة 3. 

خسروی، مرتضی (1390)، «الزامات فرهنگی سند چشم‌انداز 20 ساله». ماهنامه اطلاعات راهبردی، شمارة 3. 

رابرتسون، رولند (1388)، «جهانی‌محلی شدن: زمان ـ فضا و همگونی و ناهمگونی»، ترجمة مراد فرهادپور، در مجموعه مقالات جهانی‌شدن، گردآورنده: سعیدرضا عاملی و دیگران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد سازمان چاپ و انتشارات. 

رحمت‌الهی، حسین (1384)، «جهانی‌شدن و تأثیر آن بر هویت‌های قومی و ملی»، اندیشه‌های حقوقی، سال سوم، شمارة هشتم، ص 100.

رمضان زاده، عبدالله (1376)، توسعه و چالش‌های قومی، توسعه و امنیت عمومی، جلد دوم. 

روزنامه شرق (1393)، افزایش نرخ بیکاری در 19 استان، سال 12، شمارة 2141، 27 مهر ماه.

شولت، یان آرت (1386)، نگاهی موشکافانه بر پدیدة جهانی‌شدن، ترجمة مسعود کرباسچیان، تهران: علمی فرهنگی. 

شاکری خوئی، احسان؛ اسمعیل‌زاده، علیرضا (1389)، اسطوره استبداد و امتناع دمکراسی، تبریز: ستوده. 

صالحی، سیدرضا (1383)، «راهبردها و ملاحظات اسلامی در حوزة قومی»، مجموعه‌گفتارهای همایش علمی، هویت ملی، بررسی نقش اقوام، تهران: وزارت کشور. 

صالحی امیری، سیدرضا (1385)، مدیریت منازعات قومی در ایران، تهران: انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام. 

عبداللهی، محمد؛ قادرزاده، امید (1388)، «هویت جمعی غالب‌کردها در کشورهای ایران و عراق»، فصلنامة علوم اجتماعی 17، 25-1. 

فولر، گراهام (1372)، قبله عالم، ترجمة عباس مخبر، تهران: نشر مرکز. 

کاستلز، مانوئل (1389)، عصر اطلاعات: قدرت هویت، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: طرح نو. 

گر، تدرابرت (1377)، چرا انسانها شورش می‌کنند، ترجمة علی مرشدی، تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی. 

گل‌محمدی، احمد (1381)، جهانی‌شدن فرهنگ، هویت، تهران: نشر نی. 

گیدنز آنتونی وبردکارن (1387)، جامعه‌شناسی، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: نشر نی. 

مک داول، دیوید (1383)، تاریخ معاصر کرد، ترجمة ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ. 

مفرد، امیرعباس (1391)، «بررسی عوامل موثر و تاثیرگذار درهم‌گرایی قومیت‌ها با تأکید بر ساختار امنیت کشور ایران»، همایش شهرهای مرزی و امنیت، انتشارات دانشگاه سیستان و بلوچستان.

هال، استوارت (1388)، «بومی و جهانی‌شدن و قومیت»، ترجمة بهزاد برکت، در مجموعه مقالات جهانی‌شدن، گردآورنده: سعیدرضا عاملی و دیگران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد سازمان چاپ و انتشارات.

Ufuk Ş. & İlgaz, S. (2007), "Küreselleşme ve Ulusal Kimlik", Sosyal BilimlerEnstitüsü Dergisi, Atatürk universitesi, n: 9(1), P.P:189-199.

Wunderlich, J. U., & Warrier, M. (2009). A dictionary of globalization. Routledge.