تحلیل پتانسیل‌های طبیعت‌گردی شهرستان لنجان و عوامل موثر بر توسعه آن

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

مقاله 20، دوره 8، شماره 32، آذر 1398، صفحه 125-138   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

منیژه عبداللهی¹؛ صدیقه عبداللهی^{* 2}؛ علیرضا ایلدرمی³

¹کارشناس دبیری زیست شناسی، منطقه باغبهادران ،اصفهان ، ایران

²دانشجوی دکتری مخیط زیست ، آمایش محیط زیست دانشگاه ملایر، ایران

³دانشیار گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ایران

چکیده

گردشگری به عنوان یکی از پویاترین فعالیت‌های اقتصادی عصرحاضر، نقش مهمی در توسعه پایدارمحلی ایفا می-کند. امروزه نهادهای متولی صنعت گردشگری در سراسر دنیا به امورگردشگری در طبیعت و در ورای آن لزوم حفاظت محیط‌زیست بیش از هر زمان دیگری اذعان دارند. براین اساس شناخت پتانسیل‌های طبیعی مناطق و برنامه‌ریزی توسعه آن‌ها برای جذب اکوتوریست و بالا بردن سطح توسعه در مناطق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. شهرستان لنجان به دلیل جاذبه‌های طبیعی نظیر آبشارشاه‌لولاک، دهکده ساحلی زاینده‌رود، گردنه‌رخ، دریاچه قایق‌رانی حسین‌آباد و برخورداری از آب‌و هوای مناسب می‌تواند نقش مهمی در جذب گردشگر داشته باشد. هدف از این پژوهش، شناسایی جاذبه‌های طبیعت‌گردی شهرستان لنجان، برنامه‌ریزی و ارائه راه‌کارهای مناسب برای توسعه گردشگری به ویژه طبیعت‌گردی است. در این مطالعه که با استفاده از پرسش‌نامه تنظیم شده است، با استفاده از شیوه توصیفی- تحلیلی ضمن مطالعات کتابخانه‌ای، با پرسش از تعدادی از گردشگران داوطلب در مناطق طبیعت‌گردی شهرستان لنجان پتانسیل‌های طبیعت‌گردی این شهرستان بررسی شد و سپس از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌هایی مانند یومان‌ویتنی، کروسکال والیس، آزمون همبستگی پترسون و نکویی برازش برای تجزیه و تحلیل استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که توانمندی‌های طبیعت‌گردی منطقه بیشتر از دیگر جاذبه‌های گردشگری منطقه است. عدم شناخت پتانسیل‌های طبیعی منطقه در عدم توسعه طبیعت‌گردی موثر بوده است. هم‌چنین برنامه‌ریزی توان‌های اکوتوریستی شهرستان می‌تواند در توسعه آن موثرباشد.

کلیدواژه‌ها

گردشگری؛ طبیعت‌گردی؛ شهرستان لنجان؛ جاذبه‌های طبیعی؛ برنامه‌ریزی

مراجع

احراری رودی، م و شاهرخی خرگردی،ژ، 1387. زمین­گردشگری در چابهار. مجله علوم زمین، سال هفدهم، شماره 67، 53 - 46.

2- ایلدرمی، ع .ر و حسینی­نژاد، خ، 1390. بررسی پتانسیل­های اکوتوریسم پایدار کویر شهداد با استفاده از الگوی تحلیلSWOT . اولین همایش ملی محیط­زیست و توسعه پایدار. ملایر. گروه محیط زیست دانشگاه ملایر.

3- استانداری اصفهان. 1390. سالنامه آماری استان اصفهان. معاونت برنامه­ریزی، اداره کل آمار و اطلاعات.

4- پاپلی یزدی، م.ح و سقایی، م، 1385. گردشگری، ماهیت و مفاهیم. چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.284ص.

5- ثروتی، م. ر و کزازی، ا، 1385. ژئوتوریسم و فرصت­های برنامه­­ریزی آن در استان همدان. مجله فضای جغرافیایی. سال ششم، شماره 16. 38-1

6- جهانیان، م و زندی، ا، 1389. بررسی پتانسیل­های اکوتوریسم مناطق کویری و بیابانی اطراف استان یزد با استفاده از الگوی تحلیل SWOT. مجله پژوهش­های جغرافیای انسانی. سال چهل و هفت، شماره 74، 74- 61.

7- جوهری، ف، 1392. توسعه گردشگری پایدار، راهی به سوی حفظ طبیعت و تالاب. اولین همایش حفاظت از تالاب‌ها و اکوسیستم‌های آبی ایران. همدان. شرکت هم­اندیشان محیط­زیست فردا.

 8- حبیب­پورکتابی، ک و صفری شالی، ر، 1388. راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی، تهران، انتشارات مبتکران، لویه. 864 ص

9- حسنی­مهر، ص وکوهی ش، 1390. شناسایی توامندی­های بالقوه حوضه­های رودخانه­ای به عنوان مکان­های مناسب طبیعت­گردی، مطالعه موردی؛ شفارود گیلان. فصلنامه آمایش محیط. سال پنجم، شماره 13. 118- 105.

10- رضوانی، ع. ا، 1385. جغرافیا و صنعت توریسم، چاپ ششم، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور. 238 ص.

11- رخشانی­نسب،ح. ر و ضرابی، ا، 1388. چالش­ها و فرصت­های توسعه اکوتوریسم در ایران. مجله فضای جغرافیایی. سال نهم، شماره 28، 55-41.

12- زاهدی، ش، 1387. مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار. چاپ دوم، تهران. انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی. 232 ص.

13- صفاری، ا، قنواتی، ع و صمیمی­پور، خ، 1391. شناسایی پهنه­های مستعد توسعه اکوتوریسم در شهرستان کازرون. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. سال دوازدهم، شماره 26، 160- 147.

14- صیدایی، س. ا، مرادی، ن و غیور، ح. ع، 1392. بررسی و تحلیل جاذبه­ها و پتاسیل­های اکوتوریسمی شهرستان ارومیه با استفاده از مدل استراتژیک SWOT. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. سال 28،شماره 108. 142-107.

15- غمخوار،ا، 1382. اصول و مبانی جهانگردی (ترجمه). نوشته کریس کوپر و همکاران. تهران، نشر فرآماد. 256 ص.

16- میرسنجری، م. م، 1385. راهبرد اکوتوریسم بر پایه توسعه پایدار. فصلنامه جنگل و مرتع، سال بیست و یکم، شماره 71:10-7.

17- ملکیان، م و پوریزدی، س، 1393. تحلیل عوامل مؤثر برگردشگری در پارک‌های شهری، مطالعه موردی: بوستان علوی قم، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، شماره 28: 94- 73.

18- نکوئی صدری، ب، 1388. مبانی زمین­گردشگری با تأکید بر ایران. چاپ اول، تهران، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت). 211 ص.

19. Adabowa Aidoo, A. 2009. A Critical Assessment Of Tourism As a Development Strategy In Ghana: With Particular Emphasis On The Opportunities And Dilemmas Of Ecotourism And Cultural Tourism. A dissertation submitted to the Faculty of the University of Delaware in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in Urban Affairs and Public Policy.
20. Cater. E. 2000. Ecotourism in the world; Problems and prospect for sustainability, New York, John Wiley and Sons.Second Edition.
21. Dowling, R.K. 2000. Conference report: developing ecotourism into the millennium, International Journal of Tourism Research, 2: 203–208.
22. Fennel, D. A. 2003. Ecoutourism, London, Routledge, second Edition.
23. Jiang, J., 2008. Evaluation of the Potential of Ecotourism to the Contribute to Local Sustainable Development: A Case Study of Tengtou Village, China, Management, 30 (2), 657–659.
24. Morales, S. A. (2007). Ecotourism in Mexico. A thesis submitted in conformity with the requirments for the degree of Master of Laws (LLM), Graduate Department of Law, in the University of Toronto.
25. Slinger, A.V. V. (2002). Ecotourism in a small Caribbean Island: lessons learned for economic development and nature preservation. A Dissertation presented in partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy (PhD) to the graduate school of the University of Florida.
26. Tremblay, P. (2006). Desert Tourism Scoping Study, Desert Knowledge CRC, Report.