آموزه‌های تعلیمی طب‌القلوب و کیمیای سعادت بر اساس روی‌کرد بینامتنیت

جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

مقاله 2، دوره 3، شماره 7، خرداد 1398، صفحه 25-47   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

دکتر غلامرضا هاتفی مجومرد^{* 1}؛ دکتر منصور دهقان منشادی²؛ دکتر عبداله مرادی³

¹مدرس زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان یزد، یزد، ایران.

²استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان یزد، یزد، ایران.

³- استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مسجدسلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجدسلیمان، ایران.

چکیده

تحلیل با رویکرد «بینامتنیت» ارتباط یک متن با سایر متون را بررسی می‌کند. هدف اصلی این پژوهش، مقایسة تعالیم اخلاقی کیمیای سعادت و طب القلوب است. اخلاق، بخش مهمی از ادب تعلیمی را در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است. به‌گونه‌ای که در زبان فارسی آثاری همچون کیمیای سعادت و طب القلوب، با موضوع ادب تعلیمی و سرشار از آموزه‌های اخلاقی به وجود آمده‌اند. در بررسی پاره‌ای از فضایل و رذایل اخلاقی این دو کتاب، درمی‌یابیم تعالیم اخلاقی در این دو اثر به‌خوبی نمایان و چشمگیر است. غزالی و نقشبندی در آثار خود به‌صراحت پیام­های اخلاقی خود را به نوع بشر عرضه می­کنند. انسان عصر حاضر، به عامل کنترل‌کننده و بازدارنده از سقوط در منجلاب فساد، بیشتر از روزگاران گذشته نیازمند است. درنتیجه نیاز جهان معاصر به اخلاقیات، برای برون‌رفت از فسادهای اخلاقی موجود، حیاتی است. بر این اساس با شناخت فضیلت­ها و رذیلت‌های اخلاقی از نگاه این دو نویسنده، می­توان به جهان‌بینی آن‌ها پی برد و با تعمّق در اندیشه­هایشان، درراه معرفت اخلاقیات و نیز معرفی پیام‌های اخلاقی آن‌ها در راستای اِعمال آن‌ها در زندگی فردی و اجتماعی برای نجات نوع بشر از تباهی­ و فسادهای دنیای کنونی، گام برداشت، نگارنده با رهیافتی توصیفی – تحلیلی با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای موضوع حاضر را در قالب مقاله‌ای علمی -پژوهشی بررسی و تحلیل کرده است.

کلیدواژه‌ها

آموزه‌های تعلیمی؛ بینامتنیت؛ کیمیای سعادت؛ طب القلوب؛ غزالی؛ نقشبندی

مراجع