نقد مقالۀ «جنگ» در دائرة‌المعارف قرآن لایدن و بررسی میزان هم‌آوایی آن با مطالعات معاصران

مطالعات تاریخی قرآن و حدیث

مقاله 7، دوره 25، شماره 66، بهمن 1398، صفحه 101-122   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مریم فرضی¹؛ عباس همامی^{* 2}

¹دانش آموختۀ دکتری علوم قرآن و حدیث، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استاد گروه علوم قرآن و حدیث، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

مدخل «جنگ» در دائرةالمعارف قرآن لایدن توسط «پاتریشیا کرونه» نگارش شده است. نویسنده به معرفی مشتقات جنگ‌های تاریخی در قرآن پرداخته و موضوعاتی چون توجیه جنگ در قرآن، شأن اخلاقی جنگ و نیز طرح انگیزه‌های آیاتی چون سیف و جزیه را مورد پژوهش قرار داده است. پژوهش حاضر در پاسخ به این پرسش که آرای کرونه در مدخل جنگ با سایر متون تفسیری چه هم‌آوایی دارد؟ به روش تحلیلی رویکرد این مدخل را بررسی کرده و با مراجعه به متون تفسیری و مبانی عقلی، چالش‌های مدخل را بازشناسی و مورد بررسی هم‌آوایی قرار داده است. کرونه با درکی که از مفهوم ظاهری این دسته از آیات قرآن به دست می‌آورد نکاتی نادرست را تقریر می‌کند. پژوهش بدست داده است که بین این مدخل با سایر مقالات لایدن و برخی مستشرقان هم‌سویی معناداری وجود دارد که از آن به «هم‌آوایی» تعبیر شده است. کرونه در برداشت‌های خود از آیات جنگ در قرآن شرایط زمان و مکان و همین‌طور سیاق آیات را منظور نکرده و با غفلت از آن‌ها در برداشت خود مسیر غیرقابل‌اعتمادی را طی کرده است. نمادی از هم‌آوایی اشکالات ستیزه‌جویانه بودن وتعارض در آیات جنگ با اندیشه‌های سایر خاورشناسان مشاهده می‌شود که خاستگاه اظهار نظرهای پاتریشیا کرونه است.

کلیدواژه‌ها

"دائره المعارف قرآن " "لایدن"؛ " جنگ"؛ "پاتریشیا کرونه"؛ "هم آوایی."

مراجع