اثربخشی معنویت درمانی بر امیدواری و تصور از خود در زنان مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلورزیس

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 7، دوره 11، شماره 42، دی 1398، صفحه 85-96   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مرضیه ملکیها^{* 1}؛ آرزو یوسفی نیک²

¹دانشگاه حضرت معصومه(س) قم، گروه مشاوره، قم، ایران.

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر، گروه مشاوره، اصفهان، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی معنویت درمانی بر امیدواری و تصور از خود در زنان مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلورزیس شهر اصفهان در سال 1397 بود. جامعۀآماری در این پژوهش شامل کلیۀ زنان مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلورزیس مراجعه کننده به بیمارستان الزهرا (س) بودند که از این جامعه، 30نفر به شیوۀ هدفمند به عنوان نمونه، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل( هر کدام با 15عضو) قرار گرفتند. طرح پژوهش نیمه آزمایشی همراه با گروه پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل بود. در این پژوهش جهت گردآوری داده ها از مقیاس امیدواری بزرگسالان (اشنایدر،1991) و پرسشنامه تصور از خود بک (1985) استفاده شد. در گروه آزمایش به مدت هشت جلسه (هر جلسه 90 دقیقه) معنویت درمانی اجرا شد و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس تک متغیره مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد معنویت درمانی بر افزایش امیدواری و تصور از خود بیماران زن مؤثر است (05/0 p<).

کلیدواژه‌ها

معنویت درمانی؛ امیدواری؛ تصور از خود؛ بیماری مولتیپل اسکلورزیس؛ زنان

مراجع

- آقا باقری، حامد، محمدخانی، پروانه، عمرانی، سمیرا، فرهمند، حمید. (1391). اثربخشی درمان مبتنی بر حضور ذهن بر افزایش بهزیستی ذهنی و امیدواری بیماران مبتلا به ام.اس. مجلة روان شناسی بالینی، 4(1)، 23-32.

- آقا علی، فاطمه، زندی پور، طیبه، احمدی، محمدرضا. (1390). تاثیر مشاوره گروهی شناختی –رفتاری براندیشه های معنوی و افزایش معنویت و سلامت روان بیماران ام.اس. مجلة روان شناسی و دین،4 (1)، 37-54.

- بهرامخانی، محمود، جان بزرگی، مسعود، علی پور، احمد. (1391). اثربخشی درمانگری چند وجهی لازاروس بر ارتقاء سلامت عمومی در بیماران ام.اس. مجلة روان شناسی بالینی،1(1)،4-12.

- پرن، پریسا، آذربایجانی، مسعود، دلاور، علی. (1397). اثربخشی درمان وجودی براساس قرآن کریم (با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی) بر تغییر مثبت باورهای وجودی بیماران ام.اس. مجلة روان شناسی دین، 11(3)، 39-56.

 -پیمانی، جاوید، محمد پیمانی، مهرسا. (1396). آموزش مهارت مثبت اندیشی بر رضایت از زندگی و سازگاری زنان مبتلا به ام.اس. مجلة مطالعات روان شناسی تربیتی و علوم تربیتی، (25)،19-42.

- توصیفیان، نگین، قادری بگه جان،کاوه، محمودی،آرمین، خالدیان، محمد. (1396). مدل یابی ساختاری طرحواره های ناسازگار اولیه. کارکردهای اجرایی بیماران مبتلا به بیماری ام اس با تاکید بر نقش واسطه ای احساس تنهایی. فصلنامه علمی-پژوهشی عصب روان شناختی، 1(3)، 3-18.

 -ثانی کریمی، پرویز، مهدی لو، سیده سیما، منصوری، سارا، سجادیزاده، سیده زهرا. (1397). تاثیر آموزش کمک های روان شناختی اولیه بر بهبود علایم چند وجهی درد و سبک مقابله با استرس در زنان مبتلا به بیماری ام. اس. مجلة روان شناسی و روان پزشکی شناخت، 5(4)، 87-98.

 -ثناگوی محوری، غلامرضا، حسین زاده، محدثه. (1396). رابطه ی خود تنظیمی هیجانی با تحمل پریشانی و کیفیت زندگی انجمن بیماری ام.اس.(مطالعه ی موردی بر روی بیماران ام.اس استان سیستان و بلوچستان). فصلنامه مطالعات علوم اجتماعی، 2(3)، 196-203.

- رسولی، لیلی، برج علی، احمد. (1390). اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروهی برکاهش اضطراب  و افزایش اعتماد به نفس در بیماران مبتلا به ام.اس. مجلة روان شناسی بالینی، 1(3) ،43-60.

- زینال، فریده. (1395). اثربخشی برنامه ی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به ام.اس. مجلة مطالعات روان شناختی و علوم تربیتی، 2 ، 57-68.

 -شعاع کاظمی، مهرانگیز. (1388). رابطه ی مقابله های مذهبی و سلامت روان در بیماران مبتلا به تصلب چندگانه بافت (ام.اس). مجلة روان شناسی کاربردی،  1(9)، 58-68.

- عابدینی، زینب، قنبری هاشم آبادی، بهرامعلی، طالبیان شریف، جعفر. (1395). اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر رویکرد امیدواری بر امیدواری و افسردگی زنان مبتلا به بیماری ام.اس. مجلة روان شناسی بالینی، 8(2)،1-12.

 -غفرالهی، الهام. (1390). تأثیر رویکرد مشاوره گروهی معنوی بر افزایش سلامت روان و معناداری زندگی زنان قربانی خیانت جنسی شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحدخمینی شهر.

- دیبـاج نیـا، پـروین. (1383).  بررسـی رابطـه کـارایی خـانواده و خودپنـداره در دانشجویان دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم   پزشـکی شـهید بهـشتی طـی سـال 1381. مجله پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، 9(40)، 237-240.

-گل پرور، محسن، مولایی، مریم، مهداد، علی. (1393). رابطه معنویت در محیط شغل، انگیزه درونی و اشتیاق شغلی با عملکرد             وظیفه. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، (3)15 ، 47 - 55. 

- مرادی، قباد، حیدری، صمد، حسینی،آمنه، سعیدی، سامره، یوسفی، جهانبخش، باقری، شراره.(1398). تصور از خود در زنان یائسه:یک مطالعه کیفی. مجلة آموزش و سلامت جامعه،6(4)، 207-213.

- ملکیها، مرضیه. (1393). تدوین الگوی بومی تعالی شغل –خانواده و بررسی مشاوره ی مسیر شغلی مبتنی بر این الگو بر کاهش تعارض شغل- خانواده زنان شاغل دانشگاه اصفهان.تز دکتری، دانشگاه اصفهان.

- محمدی،  بهروز.(1372). بررسی رابطه خود پنداشت و افسردگی . پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس.

- وست، ویلیام. (2000). روان درمانی و معنویت، ترجمه شهریار شهیدی و سلطانعلی شیرافکن. (1383).تهران: رشد.

-یوسفی نیک، آرزو. (1397). بررسی اثربخشی معنویت درمانی بر افزایش امیدواری به زندگی و بهبود تصوراز خود در زنان مبتلا به بیماری ام. اس شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خمینی شهر.

- Benito-Leon, J., Morales, M. J., Rivera-Navarro, J., & Mitchell, A. (2003). A review about the impact of multiple sclerosis on health-related quality of life. Disability and Rehabilitation, 25, 1291-1304.

- Beck, A.T., &  Steer, R.A. (1985). Self-concept Test, center for cognitive therapy. Room 602, 133 souths 36th street, Philadelphia, pa.19104.

- Hayes, S. C., Follette, V. M., & Lineham, M. (2004). Mindfulness and acceptance: Expanding the cognitive behavioral tradition. New York: The Guilford Press

- Korostil, M., & Feinstein, A. (2007). Anxiety disorders and their clinical correlates in multiple sclerosis patients. Multiple Sclerosis, 13, 67-72.

 -Lee, C.E., & Early, A. (2000). Religiosity and family values correlates of God image in a protestant sample. Journal of Psychology and theology, 28 (3), 229- 239.

- Longworth, J.C. (2003).  Hispanic women's experience with “el cambio de vida”. Journal of American Academic Nurse Practices, 15(6), 266-275.

- Liu, J., &   Eden, J.A. (2008). The menopausal experience of Greek women living in Sydney. Menopause. 15(3), 476-481.

- Luthnas, F., Youssef, M.C., & Avolio, J.B. (2007). Psychological capital: Developing the Human Competitive Edge .Oxford University Press.

 -Miller, J. R., (2000). Multiple sclerosis. In L. P. Rowland, (Eds), Merrit’s Text Book of Neurology Philadelphia, London: Williams & Wikimgs, 773- 791.

- Pargament, K. (2004). Study of relationship between image of God and mental health among Paymenoor      university students in Minab. Psychology and religion, 2(6), 172- 175.

- Richards, P.S., & Bergin, A.E. (2007). A spiritual Strategy for Counseling and Psychotherapy. Washington, Dc: American Psychological Association.

 -Ridder, D., Schreurs, K.., & Bensing, J. (2000). The relative benefits of being optimistic: Optimism as a coping resource in multiple sclerosis and Parkinson's disease. British Journal of Health Psychology, 5, 141-155.

- Snyder, C. R. (1991). Handbook of hope: Theory, measures, and applications. Academic Press.

 -Snyder, J. P. (2000). The measurement of optimism and hope in relation to college student retention and academic submitted for the doctor of philosophy. The University of a Low State.