ارزیابی ژنوتیپ‌های برنج امید بخش برای مقاومت کرم ساقه خوار نواری برنج، Chilo suppressalis (Lepidoptera: Crambidae) در شرایط مزرعه

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

مقاله 3، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 25، دی 1397، صفحه 285-297   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فرزاد مجیدی شیل سر^{* 1}؛ مهرزاد اله قلی پور²

¹بخش گیاهپزشکی موسسه تحقیقات برنج کشور- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

²موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی- تهران

چکیده

هدف از این مطالعه شناسایی لاین‌ها(ژنوتیپ‌های) برنج مقاوم به ساقه‌خوار نواری برنج و تعیین خصوصیات گیاهی مرتبط با مقاومت است. در این پژوهش از مجموع 63 لاین برنج در طول سال های1396-1395تحت شرایط آلودگی طبیعی مورد ارزیابی قرار گرفت. این لاین ها دارای تغییرات قابل توجهی در ارتفاع گیاه (149-39/84 سانتی متر)، قطر ساقه (3/6-7/3 میلی متر)، طول خوشه (9/32-1/21سانتی متر)، تعداد لارو (50/69-83/3 عدد)، دوره رشد (138-108روز)، درصد خوشه های سفید شده (72/11-11/1 درصد) و عملکرد دانه (2/8-7/3 تن در هکتار) در ارتباط با آفت مذکور از خود نشان دادند. نتایج نشان داد که درصد آلودگی خوشه های سفیدشده به طور معنی‌داری با ارتفاع گیاه، قطر ساقه و طول خوشه رابطه دارد.همچنین کاهش عملکرد دانه با افزایش قطر ساقه، افزایش آلودگی و سفید شده خوشه ها ارتباط معنی‌داری وجود داشت. تجزیه خوشه ای بر اساس ویژگی های مورفولوژیکی مورد مطالعه نشان داد که تمام ژنوتیپ ها به سه گروه تقسیم شدند. به طوری که، ژنوتیپ‌های 8، 26 و 29 به ترتیب در کلاس هایA، B و C قرار گرفتند. در میان تمام ژنوتیپ ها، لاین گروه سوم (کلاس C) می تواند به عنوان ژنوتیپ‌هایی برای برنامه‌های اصلاحی برای دستیابی به ارقام برنج جدید متحمل به کرم ساقه‌خوار نواری استفاده شوند.

کلیدواژه‌ها

مدیریت تلفیقی؛ برنج؛ ساقه خوارنواری؛ مقاومت

مراجع