بررسی عوامل موثر بر توان‌مندسازی کارگران در راستای توسعه سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی

مطالعات جامعه شناسی

مقاله 2، دوره 12، شماره 45، اسفند 1398، صفحه 25-45   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jss.2020.671676

نویسندگان

ابراهیم رحیمی¹؛ نجیبه عباسی رستمی²؛ محمدتقی آبایی³؛ رضا حسن‌نژاد⁴

¹دکترای مدیریت منابع انسانی، عضو هیات علمی دانشکده فنی و حرفه ای

²کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه اصفهان، پژوهشگر و مدرس دانشگاه فنی و حرفه‌ای

³کارشناس ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اراک.

⁴کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اراک.

چکیده

مهم‌ترین و حیاتی‌ترین دارایی هر سازمان و صنعتی نیروی انسانی است. از آن جا که انسان در توسعه نقش کلیدی دارد و تحقق توسعه به دست انسان صورت می‌پذیرد، توان­مندی نیروی انسانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. لذا هدف از این پژوهش،  شناسایی عوامل موثر بر توان­مندسازی کارگران در جهت توسعه سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی است. این پژوهشاز لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است و از لحاظ جمع­آوری اطلاعات، می‌توان این تحقیق را توصیفی از نوع پیمایشی- تحلیلی دانست. جامعه آماری پژوهش شامل کارگران صنایع بالای 1000 نفر در استان مرکزی می‌باشد. نمونه پژوهش 400 نفر از این جامعه بوده که به روش نمونه­گیری طبقه‌ای با استفاده از جدول مورگان به عنوان نمونه انتخاب شدند. از پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش عوامل موثر بر توان­مندسازی و پرسشنامه‌های استاندارد برای سنجش توان­مندسازی، سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی استفاده شد که روایی پرسشنامه بر اساس روایی محتوا و سازه و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار لیزرل تجزیه و تحلیل شد. پس از تحلیل داده­ها با استفاده از نرم­افزار، تمامی فرضیات مطرح شده در پژوهش پذیرفته شدند.

کلیدواژه‌ها

توان‌مندسازی؛ سرمایه انسانی؛ سرمایه اجتماعی

اصل مقاله

empowerment, human capital, social capital.

مراجع

احمدی، علی­اکبر؛ فراهانی، ابوالفضل؛ بهمنی چوبستی، اکبر؛ و شهبازی، مهدی. (1391). نقش سرمایه اجتماعی بر بهبود مدیریت استعدادها در سازمان تربیت بدنی، مطالعات مدیریت ورزشی. شماره 13، صص 260-237.

امام قلی­زاده، سعید؛ برقعی، سیدرضا؛ و زارعی متین، حسن. (1387). بررسی رابطه بین میزان مشارکت کارکنان در تصمیم­های سازمانی و توان­مندسازی آنان در شرکت مخابرات استان مازندران، فرهنگ مدیریت. سال هفتم، شماره نوزدهم، صص 58-37.

ایزدی، صمد؛ و محسنی، عباس. (13994). بررسی راه­های توان­مندسازی کارکنان ستادی ادارات آموزش و پرورش مازندران و ارائه الگوی مناسب، فصلنامه علمی و پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. سال ششم، صص 23-41.

ایزدی یزدان­آبادی، احمد؛ و نوشه­ور، حدیث سادات. (1390). ویژگی­های شغلی دبیران و رابطه آن با توان­مندسازی، پژوهش­های مدیریت منابع انسانی. سال دوم، شماره­های 3 و 4، صص 187-167.

ایرانزاده، سلیمان؛ و زنجانی، سعید. (1390). بررسی رابطه مدیریت مشارکتی با توان­مندسازی و سلامت روحی معلمان زن، زن و مطالعات خانواده. سال چهارم، شماره چهاردهم، صص 83-65.

بختیاری، حسن؛ و احمدی مقدم، اسماعیل. (1389). نقش راهبردهای مدیریتی در توان­مندسازی مدیران، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی. سال پنجم، شماره اول، صص 53-39.

بردبار، غلامرضا؛ و زارعی، محبوبه. (1393). بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی سازمانی بر ارتقای سطح مدیریت دانش در سازمان بهزیستی استان یزد، جامعه­شناسی کاربردی. سال 24، شماره 4، صص 244-227.

بیکر، واین. (1382). مدیریت و سرمایه اجتماعی. ترجمه: سیدمهدی، الوانی؛و محمدرضا، ربیعی مندجین. تهران: سازمان مدیریت.

پاک طینت، اقبال؛ و فتحی­زاده، علیرضا. (1387). توان­مندسازی کارکنان: ضرورت­ها و راهکارها، پژوهشگر. سال پنجم، شماره 11، صص 47-33.

جوانمرد، حبیب­اله؛ و محمدیان، فاطمه. (1388). شاخص­های موثر در سنجش سرمایه انسانی، فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی. سال دوم، شماره 1، صص 86-67.

حرآبادی فراهانی، مجید. (1385). بررسی رابطه بین ساختار سازمانی و توان­مندی کارکنان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

حسینی، میرزاحسن. (1389). تاثیر استراتژی­های سازمان­های غیردولتی در ایجاد و ارتقا سرمایه اجتماعی، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی. سال پنجم، شماره اول، صص 100-82.

عابدی، صمد؛ زارع، حسین؛ سعیدی­پور، بهمن؛ و سلطانی، اکبر. (1390). رابطه هوش هیجانی مدیران با توان­مندسازی نیروی انسانی دانشگاه پیام نور، فصلنامه علوم تربیتی. سال 4، شماره 15، صص 127-107.

فتایی، مهری؛ سیدی، فرانک؛ فتایی، پریسا؛ و کیانی هرچگانی، الهه. (1393). تاثیر برنامه­های توان­مندسازی با رویکرد اجتماع محور بر افزایش سرمایه اجتماعی ساکنین شهر خرم­آباد، فصلنامه مددکاری اجتماعی. دوره سوم، شماره 2، صص 11-3.

قربانی­زاده، وجه­اله؛ و خالقی­نیا، شیرین. (1388). نقش انتقال دانش ضمنی در توان­مندسازی کارکنان، فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی. سال اول، شماره 2، صص 105-85.

محمدی، محمدحسن. (۱۳۸۶). سرمایه انسانی و فیلسوفان اقتصادی. بازیابی شده از سایت نظام جامع اطلاع ‌رسانی.

محجوب، حسن؛ و مالک­پور، داریوش. (1395). بررسی رابطه میان سرمایه انسانی اعضای هیئت علمی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان در دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، فصلنامه مدیریت نظامی. سال شانزدهم، شماره 2، صص 92-65.

نیازی، محسن؛ و کارکنان نصرآبادی، محمد. (1388). توان­مندسازی بر اساس راهبرد سرمایه اجتماعی، تدبیر. شماره 203، صص 26-21.

Aghavirdy, B. (2015). Factors Influencing Human Resources Empowerment for  Organizational Excellence, J. Appl . Environ.  Biol.  Sci. 5 (5S), P.p: 180-190

Bontis,  N.,  &  Fitz-enz,  J.  (2002).  Intellectual  Capital  ROL:  A  Causal  Map  Of  Human Capital Antecedents and Consequents, Journal of Intellectual Capital. 3 (3), P.p: 223-247.

Brush,  C.,  Greene,  P.  and  Hart,  M.  (2001).  From  initial  idea  to  unique  advantage:  the entrepreneurial  challenge  of  constructing  a  resource  base,  Academy  of  Management Executive, Special issue on Strategic Management and Entrepreneurship. 15, P.p: 64-80.

Brooking,  A.  (1996).  Intellectual  Capital:  Core Asset  for the  Third  Millennium  Enterprises. London: Thompson Business Press.

Conger, J. A., & kanungo, R., N. (1988). The Empowerment Process: In Tegrating Theory and Practice, Academy of Management Review. Vol.1, No. 13, P.p: 471-482.

Claydon, T & Doyle, M. (1996). Trusting me, trusting you? The ethic of employee attitudees,Personal Review. Vol. 25, No. 6, P.p: 13-25.

Channar, Z. A., Talreja, S., Bai, M. (2015). impact of Human Capital Variables on the Effectiveness of the OrganizationsPakistan,  Journal of Commerce and Social Sciences. Vol. 9 (1), P.p: 228-240.

Fukuyama, F. (1999). Social Capital and Civil Society, The Institute of Public Policy. George Mason University. 

Gimeno, J., Folta, T., Cooper, A. and Woo, C. (1997). Survival of the fittest? Entrepreneurial human  capital  and  the  persistence  of  underperforming  firms,  Administrative  Science Quarterly. 42, P.p: 750–783.

Gordon, J. (1993). Organizational Behavior. Fourth Edition, Allyn and Bacon.

Johnson, B., A. (2009). Empowerment of nurses through organizational culture. Nursing Education Perspectives. 30(1),  P.p: 8-13.

Klidas, A., k. (2002). Employee empowerment in the European cultural context: finding from industry. PHD, thesis, Amsterdam: Rozenberg Publishers.

Koubek, J. (2013). SOME COMMENTS ON THE CONCEPT OF HUMAN CAPITAL, ITS VALUE AND REPRODUCTION, Human Resources Management & Ergonomics. Volume VII, P.p: 78-89.

Marimuthu, M., Arokiasamy, L., & Ismall, M. (2009). Human Capital Development and Its Impact on Firm Performance: Evidence from Developmental Economics, The Journal of International Social Research. Volume 2, 8. P.p: 265-272.

Nan, L. (2004). Social capital: A theory of social structure and actio. London: Cambridge University Press. P.p: 78-91.

Nahapiet, J. & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital and the organizational advantage. Academy of management Review, 23 (2), P.p: 242- 260.

Pennings,  J.,  Lee, K.  and Witteloostuijn,  A.  (1998).  Human  capital,  social  capital, and firm dissolution, Academy Management Journal. 41, P.p: 425-440.

Putnam  R., D.  (1995).  Bowling  alone:  America's  declining  Social  Capital,  Journal  ofDemocracy. Vol. 6, No. 10 .

Spreitzer, G., M. (1996). Sociol Structural Characterestics Of Psychological Empowerment,Academy Of Management Journal. Vol. 39, No. 2, P.p: 483-504.

Spreitzer, G., M. (1995). Psychological empowerment in Workplace: Dimensions, Measurement, and Validation, Academy of Management Journal. P.p: 5-38.

Thomas, K. W. & Velthouse, B., A. (1990). Cognitive Elements of Empowerment an Interpretive model of intrinsic task motivation, Academy of Management Review. Vol. 15, No. 4, P.p: 165-178.

Tsui,  W.  and  Ghoshal,  S.  (1998). Social  capital  and  value  creation:  the  role  of  intrafirm networks. Academy of Management Journal. No. 4, P.p: 464–477.

Vilanova & Josa. (2003). Social Capital as a Managerial phenomenon. Department of Industerial Engineering & Management; Tampere unversity of Technology.

Whetten, D. A., & Cameron, K. S. (2011). Developing management skills, 8th ed, Prentice Hall.