مروری بر هماتولوژی ماهیان زینتی

پژوهش های بالینی دامپزشکی

مقاله 8، دوره 10، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 16-17

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

ارکیده حیدرنژاد^*

متخصص کلینیکال پاتولوژی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

با افزایش نگهداری ماهیان زینتی به عنوان حیوان خانگی تقاضا برای مراقبت های پزشکی آنها نیز افزایش یافته است. یکی از ابزارهایی که می تواند در تشخیص بیماری یا شناسایی اختلالات کمک کند، ارزیابی خون شناسی است. در ماهی نیز مانند سایر حیوانات، شرایط فیزیولوژیک و پاتولوژیک بر تابلوی خونی اثر داشته و قابل ارزیابی است. در برخی موارد به دست آوردن حتی یک نمونه خون کوچک ممکن است اطلاعات ارزشمندی را در انتخاب گزینه های درمانی فراهم نماید. هرچند در خصوص آبزیان با توجه به تنوع زیستی بالا (حدود 27300 گونه مختلف ماهی) اطلاعات مربوط به اختصاصات گونه ای سلولهای خونی، دامنه مرجع پارامترهای خونی و در نتیجه تفسیر نتایج آزمایش با چالش های زیادی مواجه بوده و نیاز به تحقیقات گسترده تری دارد.
جمع آوری خون از ماهی ممکن است با مهار فیزیکی یا شیمیایی انجام شود. خون‌گیری تنها در ماهی‌هایی که بیشتر از 5/7 سانتی‌متر طول داشته باشند، توصیه می شود. از آنجا که گویچه قرمز اکثر گونه های ماهی، هسته‌دار است، نمی‌توان از روش ها و مواد معمول خون شناسی استفاده کرد. برای مثال با استفاده از محلول‌های رقیق‌کننده معمول گلبولهای سفید، اگرچه گلبولهای قرمز لیز می‌شوند، ولی باقیمانده‌ هسته آنها تشخیص گلبول سفید را با مشکل مواجه می نماید. به این منظور، از محلولی استفاده می‌شود که گلبولهای سفید و قرمز، رنگ‌های متفاوتی گرفته و شمارش آنها به سهولت انجام می‌شود.
نحوه مقید کردن با توجه به اثرات آن بر روی پارامترهای خونی، محل نمونه گیری، تکنیک های نمونه برداری و آماده سازی نمونه ها با توجه به نوع آزمایش، روشهای شمارش سلولهای خونی و اختصاصات گونه ای مربوطه و اولویت بندی آزمایشات درخواستی (با توجه به حجم بسیار کم خون) از جمله مواردی است که یک کلینیسین آبزیان باید مورد توجه قرار دهد.

مراجع