ماهیت گفتمان انتقادی رسانه با دولت؛ مطالعه موردی: برنامه جامع اقدامات مشترک (برجام) از شروع تا انتخابات ریاست جمهوری 1396

فصلنامه مطالعات سیاسی

مقاله 3، دوره 12، شماره 45، آذر 1398، صفحه 57-86   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فاطمه ناطقی¹؛ امیر مسعود امیرمظاهری^{* 2}؛ رضا فاضل³

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی گرایش سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

     هدف از انجام این پژوهش که به روش تحلیل گفتمان انتقادی انجام شده است، آگاهی از ماهیت گفتمان انتقادی رسانه ها با دولت درباره برجام (از شروع برجام آذر ماه 1392 تا انتخابات ریاست جمهوری سال1396) بود. به این منظور، از جامعه آماری خبرهای مربوط به روزنامه های جناح اصول گرا (کیهان، وطن امروز، جوان) و روزنامه های جناح اصلاح طلب(اعتماد، آفتاب یزد، شرق)و رسانه های خارجی طی دوره زمانی آذر ماه 1392 تا پایان خرداد 1396 تعداد 30 خبر برای هر روزنامه (ابتدا، میانه، انتهای مذاکرات)و در مجموع 210 خبربه روش غیر تصادفی از نوع هدفمند انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفت. واحد تحلیل در پژوهش حاضر شامل تیتر و بدنه خبر روزنامه های مذکور بود. محتوای اخبار منتخب به روش تحلیل گفتمان و تحلیل محتوا مورد بررسی قرارگرفت. به منظور عینیت بخشی در تحلیل به عمل آمده ابتدا خبرها انتخاب و سپس محتوای آن ها به دفعات توسط دو نفر پژوهشگر و همکار پژوهشگر مورد مطالعه عمیق قرار گرفت و بعد از آن، ابتدا از محتوای خبر مربوط مقوله های موضوعی استخراج و درباره هر خبر مواردی مانند ضرورت برجام، مضرات برجام، فواید برجام، آینده برجام، موانع تداوم برجام و موانع برای قطع برجام استخراج و در فرم های مربوطه ثبت شد.

کلیدواژه‌ها

برجام؛ دولت؛ رسانه؛ اصلاح طلب؛ اصول گرا

مراجع