اثرات سطوح مختلف آبیاری و مدیریت وجین علف های هرز بر برخی شاخص های رشدی ذرت رقم Ks260 و سورگوم رقم Speth feed

زراعت و اصلاح نباتات

مقاله 9، دوره 14، شماره 4، اسفند 1397، صفحه 69-84   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

منصوره خدادادی^* ؛ علی قنبری؛ رضا قربانی؛ قربانعلی اسدی؛ مهدی راستگو

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

آببه عنوان اصلی‌ترین مولفه رشد و ادامه حیات برای گیاهان محسوب می‌شود و تقریبا اصلی‌ترین عامل رشد برای این موجودات تلقی می‌شود. مطالعه پاسخ پارامترهای مختلف رشد و عملکرد ذرت و سورگوم به شرایط کم آبی و همچنین کمی سازی رقابت ذرت و سورگوم با علف‌های هرز مبتنی در شرایط مزرعه‌ای نقش مهمی در تشریح تأثیر این مؤلفه ایفا می‌کند. بدین منظور مطالعه مزرعه‌ای در سال زراعی 93-1392 به صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل‌ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. سطوح آبیاری  (65، 75، 85 و 100 درصد نیاز آبی) فاکتور اصلی‌آزمایش دو واریته ذرت و سورگوم و مدیریت وجین و عدم وجین علف‌های هرز به صورت فاکتوریل و به عنوان فاکتور های فرعی مورد آزمایش قرار گرفت. در این طرح شاخص های‌ رشدی ذرت و سورگوم مورد اندازه‌گیری قرار گرفته و تأثیر سطوح مختلف آبیاری روی این شاخص ها مورد بررسی قرار گرفتند. در نتیجه آزمایش سطح 100 درصد نیاز آبی با داشتن اختلاف معنی دار با سایر تیمارها و همچنین بالاترین مقادیر سطح برگ، وزن خشک، سرعت رشد، سرعت رشد نسبی، دوام سطح برگ، سرعت جذب خالص به ترتیب (58/1، 81/10، 54/8، 92/10، 41/3، 22/1) مطلوب ترین تیمارآبیاری و سطح 65 درصد نیاز آبی با داشتن کمترین مقادیر سطح برگ، وزن خشک (گرم/ متر مربع)،  سرعت رشد ( گرم/ روز/متر مربع)، سرعت رشد نسبی (گرم/ متر مربع/ سطح برگ/روز)، سرعت جذب خالص ( گرم/ متر مربع/سطح برگ/روز)، دوام سطح برگ به ترتیب (037/0، 05/6، 06/2، 5/3، 52/0، 75/0)  به عنوان سطح آبیاری نامطلوب و سطح تنش آبی برای گیاه ذرت و سورگوم معرفی شد.تمامی تیمار هایی که تحت کنترل مدیریت وجین علف های هرز قرار گرفتند دارای تفاوت معنی دار در شاخص رشدی نسبت به تیمارهای وجین نشده بودند. در این آزمایش مدیریت وجین علف های هرز به عنوان یک راهکار مهار علف های هرز مزرعه و کاهش سطح رقابت علف های هرز با گیاه زراعی مورد استفاده قرار گرفت. در واقع بین تیمارهایی که تحت مدیریت وجین‌علف‌های هرز بودند و تیمارهایی‌که علف‌های هرز آنها وجین نشده بود، اختلاف معنی‌دار در شاخص‌های رشد مشاهده شد و تمامی شاخص‌های رشد در تیمارهایی‌که تحت مدیریت وجین علف‌های هرز بودند در مقایسه با تیمارهائی‌که وجین نشدند  مقادیر بیشتری را نشان‌دادندکه سطح 100 درصد نیاز آبی با مدیریت وجین علف‌های هرز با بیشترین مقادیر شاخص‌های رشد و مقایسه میانگین در سطح احتمال %5  بهترین سطح آبیاری و مدیریتی برای‌دستیابی به مطلوب ترین‌شاخص های رشد معرفی شد. 

کلیدواژه‌ها

آبیاری؛ شاخص‌های رشدی؛ وجین

مراجع