ارزیابی موانع هم‌گرایی روابط ایران و ترکیه در دوره حزب عدالت و توسعه

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 1، دوره 11، شماره 41، اسفند 1398، صفحه 1-14   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/pir.2020.671826

نویسنده

رضا همدانچی^*

دانشجوی دکترای علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده

پس از پایان حضور نظامیان در عرصة سیاست‌ورزی ترکیه، حزب عدالت و توسعة ترکیه این فرصت را به دست آورده با جلب اعتماد عمومی نزدیک به دو دهة ارکان قدرت در ترکیه را در اختیار گیرد. تاریخ روابط ایران و ترکیه به‌عنوان دو همسایة مؤثر در خاورمیانه نشان می‌دهد که روابط دو کشور همواره دارای فرازوفرودهایی بوده و هست. لذا این پرسش مطرح است که، موانع اصلی هم‌گرایی در روابط ایران و ترکیه در دوره حزب عدالت و توسعه چیست؟ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی می‏کوشد به سؤال مذکور این‌طور پاسخ دهد که روابط ترکیه با اسرائیل، تفاوت نگرش ایران و ترکیه به بحران سوریه و رقابت منطقه‌ای دو کشور در خاورمیانه برای رهبری از موانع هم‌گرایی دو کشور است. برای تبیین این پژوهش چارچوب نظری عمل‌گرایی با تبعیت از نوواقع‌گرایی در سیاست خارجی ترکیه مدنظر گرفته‌شده است. عمل‌گرایی حزب عدالت و توسعه در سیاست خارجی نقش تعیین‌کننده‌ای در راهبردهای ترکیه و دستیابی به هدف‌های مدنظر داشته است.

کلیدواژه‌ها

ترکیه؛ موانع هم‌گرایی؛ حزب عدالت و توسعه؛ ایران؛ بحران سوریه؛ اسرائیل

مراجع

امیراحمدیان، بهرام (1388)، «سیاست‏های منطقه‏ای ترکیه در قفقاز و تکامل با ایران»، دوماهنامه تحولات ایران و اوراسیا، شمارة 25. 2.

صدیق، میرابراهیم (1383)، روابط ایران با جمهوری قفقاز از 1991 تاکنون، تهران: نشر دادگستر. 

کاکایی،سیامک (1384)، «نقش ترکیه در منطقة خاورمیانه پس از جنگ سرد»، فصلنامه خاورمیانه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. 

مسعودی‏نیا، حسین؛ فروغی، عاطفه؛ چلمقانی، مرضیه (1391)، «ترکیه و بحران سوریه؛ از میانجیگری تا حمایت از مخالفان دولت»، فصل‏نامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، مقالة 5، دورة 1، شمارة 4.

اکبری، نورالدین (1394)، «قدرت‏یابی اسلام‏گرایان در ترکیه و تأثیر آن بر روابط این کشور بـا ج.ا.ا 2002 تا 2007»، فصلنامه رهیافت‏های سیاسی و بین‏المللی. 

حاجی‏یوسفی، امید محمد؛ ایمانی، همت (1390)، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، شمارة دوم، 75 140.

عبدالمطلب، عبدالله؛ ولی‏زاده میدانی، رامین؛ پیروزفر، مهدی، (1397)، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی جامعه‏شناسی سیاسی جهان اسلام، دورة 6، شمارة 2. 

قادری، علی (1391)، «بهار عربی و هزینه‏هایی که ایران و ترکیه دادند»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران.

فتحی، محمدجواد؛ رسولی ثانی‏آبادی، الهام؛ خسروی‏نژاد، میلاد (1397)، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‏المللی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، شمارة سی‏و‏ششم، 29 54.

بای، عبدالرضا (1395)، فصلنامه مطالعات سیاسی سال هشتم، شمارة 32، 151 166. 

پورابراهیم، ناصر (1393)، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست‏وهشتم، شمارة 1، 127 148. 

کوهکن، علیرضا؛ گرجی، میلاد (1396)، فصلنامه پژوهش‏های روابط بین‏الملل، دورة نخست، شمارة بیست‏ویکم، 111 133.

Bengio, O. (2009). Turkey and Israel in the Aftermath of the Gaza War: Relations at a Crossroad? Tel Aviv Notes, February, 8.

Catinsaya، Gukhan (2014), The new middle east ʼTurkeyʼ ، and research for regional stability European policy center (epc).

Gardini, G. L., & Lambert, P. (2011). Latin American foreign policies: between ideology and pragmatism. Palgrave Macmillan.

Grigoriadis, I. (2010). The Davutoglu Doctrine and Turkish Foreign Policy. Hellenic Foundation for European and Foreign Policy. Working Paper, No-8, 1-12.

Murinson, A. (2006). The strategic depth doctrine of Turkish foreign policy. Middle Eastern Studies, 42(6), 945-964.

Özdamar, Ö., Halistoprak, B. T., & Sula, İ. E. (2014). From good neighbor to model: Turkey’s changing roles in the Middle East in the aftermath of the Arab Spring. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 11(42), 93-113.

Robins, P. (1991). Turkey and the Middle East (pp. 10-11). Council on Foreign Relations Press. http://www.uncis.pitt.edu/euce/events/turkey _eu.