علل تداوم احزاب چپ در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران

فصلنامه مطالعات سیاسی

مقاله 1، دوره 12، شماره 47، خرداد 1399، صفحه 1-20   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمد تقی صادق فامیان قدیم¹؛ محمد توحیدفام²

¹دانشجوی دکترای علوم سیاسی واحد تهران مرکزی، دانشگاه ازاد اسلامی، تهرانف ایران

²دانشیار علوم سیاسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

     همواره در پژوهش­های مربوط به تاریخ تحولات معاصر ایران از انقلاب اسلامی 1357 به عنوان نقطه عطفی در بررسی رخدادهای تاریخی و اجتماعی یاد می­شود. آنچنان که با شکل­ گیری زمینه­ های انقلاب در سال­ های دهه 1340 و 1350 نیروها و احزاب سیاسی رفتارها و تصمیم گیری ­های متفاوتی در قبال این حرکت عظیم انقلابی انجام دادند. از مهم­ترین نیروها و احزاب سیاسی چپ در دوره پهلوی دوم می­توان از حزب توده مردم ایران نام برد. این پژوهش بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی در پی دست­یابی به پاسخ این سوال اصلی است که عوامل تاثیر گذار در تداوم احزاب چپ بویژه حزب توده در قبل و بعد از انقلاب اسلامی در ایران چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ نتایج نشان می دهد که از عمده علل تداوم احزاب چپ بویژه حزب توده می­ توان به پایگاه اجتماعی این حزب و سران حزب توده در قبل از انقلاب اسلامی 1357 اشاره نمود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی نتوانست با جریان انقلاب همراهی نماید و به یکی از گروههای مخالف انقلاب اسلامی تبدیل شد. در کنار این علت داخلی، همچنین می­ توان به تغییر مناسبات قدرت­ های بزرگ پس از رخداد انقلاب اسلامی در 1357 در ایران توجه اشاره نمود که با فروپاشی نظام دوقطبی غیرمنعطف، قدرت­ های حامی نیروهای مخالف در داخل ایران دست از حمایت از این نیروها کشیده و موجب عدم استمرار فعالیت این نیروها در داخل ایران شدند و این بیش از همه به ضرر حزب توده شد که در رأس این نیروها قرار داشت.

کلیدواژه‌ها

حزب توده مردم ایران؛ انقلاب اسلامی ایران؛ پایگاه اجتماعی؛ تاریخ معاصر

مراجع