نظم و نظام سیاسی مطلوب در فلسفه سیاسی ابن سینا

فصلنامه مطالعات سیاسی

مقاله 13، دوره 12، شماره 46، اسفند 1398، صفحه 81-100

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمد مهدی نادری^{* 1}؛ شمسی کاظمی²؛ سعید جهانگیری²

¹استادیار گروه فلسفه، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران

²دکتری علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

مقاله حاضر با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی می‌کوشد ضمن بازخوانی اندیشه، آرا و تأملات سیاسی ابن سینا به عنوان یکی از نامدارترین اندیشمندان مسلمان ایرانی در سپهر جهانی، ‌‌‌‌به این پرسش اصلی پاسخ دهد که نظم و ساختار نظام سیاسی مطلوب در فلسفه و اندیشه سیاسی وی از چه مقوله‌هایی تشکیل شده و بر این اساس نظم ایده آل و نظام حکومتی مورد نظر وی چه بوده است؟ و دیگر اینکه ابن سینا چگونه نظم سیاسی مد نظر خود را برپایه نبوت و امامت بنیان نهاده است؟ یافته ها نشان می دهد ابن‌سینا پس از تبیین انواع نظام سیاسی همچون نظام سیاسی وحدانی یا سیاست تغلبی، نظام سیاسی کرامت، نظام ریاست فکریه، نظام دیموقراطیه (دموکراسی) یا سیاست اجماعیه، در دو اثر «الهیات شفا» و نیز در فن خطابه از «منطق شفا» نظم سیاسی مطلوب خود را در قالب نظام سیاسی سقراطی (سیاست خیر یا سیاست ملک) یا سیاست شریفه مطرح نموده و ضمن تطبیق آن بر نظام نبوت، امامت و در امتداد آن ولایت فقاهت بر همه انواع دیگر نظام سیاسی، ترجیح داده است.

کلیدواژه‌ها

فلسفه سیاسی؛ نظام سیاسی؛ نظام سیاسی سقراطی؛ نبوت؛ امامت؛ ولایت فقاهت

مراجع