تحلیل گفتمان دراماتیک با رویکرد سبک‌شناسی لایه‌ای در رمان لحظه‌های سکسکه احمد اکبرپور

فصلنامه زبان و ادب فارسی

مقاله 3، دوره 11، شماره 41، اسفند 1398، صفحه 51-76   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

نویسندگان

سمیه آورند¹؛ سیداحمد حسینی کازرونی^{* 2}؛ سید جعفر حمیدی³؛ محمدرضا شهبازی⁴

¹گروه زبان و ادبیات فارسی؛ واحد بوشهر؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ بوشهر؛ایران.

²گروه زبان و ادبیات فارسی؛واحدبوشهر؛دانشگاه آزاد اسلامی؛بوشهر؛ایران.

³گروه زبان و ادبیات فارسی؛واحدبوشهر؛دانشگاه آزاد اسلامی؛بوشهر؛ایران

⁴گروه هنرهای نمایشی؛واحدبوشهر؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛بوشهر؛ایران.

چکیده

گفتمان، اصطلاحی است که برای نمونه‌های کاربرد زبان و چگونگی تأثیر آن بر مخاطب، اعم از زبانی که ایجاد ارتباط می‌کند یا واحدهای زبانی بزرگتر چون مصاحبه و مکالمه و متن و... به کار برده می‌شود. با این تفاسیر تبلور گفتمان به شکل‌های گوناگونی صورت می‌پذیرد؛ گاهی یک متن سخنرانی، گاهی رمان و گاهی نمایشنامه یا فیلمنامه و... با این رسالت گفتمان، به نظر می‌رسد که در بعضی از متنون به خصوص رمان‌ها، به خاطر شرایط و نوع ساختار جملات می‌توان دو یا چند گونه گفتمان را قائل شد. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی محتوا انجام شده، سعی برآن بوده تا ابتدا به تعریف گفتمان پرداخته شود و سپس با توجه به ویژگی‌های سبکی رمان لحظه‌های سکسکه از احمد اکبرپور، گفتمان نمایشی آن نیز مورد بررسی قرار گیرد.
یافته‌ها حاکی از آن است که سبک بارز این رمان، طنز است و به لحاظ ساختاری به نمایشنامه و فیلمنامه نیز نزدیک است. به طوری که اگر نویسنده نوع نمایشنامه و فیلمنامه را به جای رمان برای بیان ایدئولوژی خود انتخاب می‌کرد، باز هم در ایجاد گفتمان موفق بود.از طرفی متن رمان می‌تواند به عنوان یک فیلمنامه خوب در زمینه جنگ تحمیلی و معرفی آن به مخاطب نوجوان باشد.

کلیدواژه‌ها

گفتمان نمایشی؛ سبک شناسی لایه‌ای؛ رمان نوجوان؛ لحظه‌های سکسکه

مراجع