ارزیابی شاخص‌های کیفیت زندگی در محلات حاشیه نشین شهر سنندج

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 9، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 51، تیر 1399، صفحه 483-498   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرزین چاره جو^{* 1}؛ عاطفه احمدی²

¹استادیار گروه مهندسی شهرسازی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

²دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، مدرس دانشگاه کردستان و دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

چکیده

امروزه کیفیت مکان زندگی انسان، یکی از مهمترین حوزه‌های پژوهش‌های برنامه ریزی مکانی – فضایی در کشورهای مختلف است. این اهمیت، به دلیل تاثیرگذاری روز افزون پژوهش‌های کیفیت زندگی در پایش سیاست‌های عمومی و نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی است. بنابراین شناخت، اندازه گیری و بهبود کیفیت زندگی از اهداف عمده‌ی محققان، برنامه ریزان و دولت‌ها در چند دهه اخیر بوده است. از این رو شناسایی فاکتورهای موثر در ارزیابی و سنجش کیفیت زندگی، برنامه ریزان را در ارائه راهبرد مناسب جهت توسعه مناطق مختلف، شهرها متناسب با نیازمندی‌ها و امکانات نواحی یاری خواهد کرد. در این راستا پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از روش FTOPSIS (فازی- تاپسیس) انجام گرفته است. منطقه مورد مطالعه در این پژوهش، محلات حاشیه نشین شهری (ننله، نایسر، شهرک مولوی و فرجه)، است. جامعه نمونه مورد بررسی، شامل 40 نفر از کارشناسان و متخصصان شهری (شوراها و کارشناسان شهری)، شهر سنندج است، که به شیوه تمام شماری، همگون و هدفمند انتخاب شدند. نتایج مطالعه در ارزیابی و سنجش کیفیت زندگی در میان محلات حاشیه نشین بر اساس شاخص‌های شناسایی شده، نشان داد که بعد اقتصادی با امتیاز 1.979 کمترین وزن و بعد محیطی با امتیاز 2.251 بیشترین وزن را از دیدگاه کارشناسان شهری در وزن‌های حداقل، میانگین و حداکثر فازی(W ̃_i )، به خود اختصاص داده است. شاخص‌های که حائز کمترین وزن شده‌اند بایستی جهت بهبود کیفیت زندگی و رونق اجتماعی و اقتصادی این محلات مورد توجه مدیران، برنامه‌ریزان و سیاستگذاران واقع شوند.

کلیدواژه‌ها

کیفیت زندگی؛ محلات حاشیه نشین؛ سنندج

مراجع

Afrakhteh, H., Ahmadi, A., Ghobadi, S., & Ghadermarzi, H. (2016). Evaluating and Analysis of Quality of Life Indicators in Human Settlements using Multi-Criteria Decision Methods, ( the Case of Sanandaj City). Spatial Planning (17).  1-16, (In Persian)

Ahmadi, A., (2018). Identification evolutions Space economy in Peripheral Areas of Sanandaj. Phd Thesis, Kharazmi University of Tehran, Human Geography, 2- 380,(In Persian)

 

Ahmadi , A., Amraee, A., (2013), Optimal Localization of Green Spaces by Using Fuzzy Logic(Case Study: Region 2 of Dezful Municipality), International Journal of Emerging in Engineering and Development, Issuse 3, Vo.1. 142-149,(In Persian)

Ataie, M. (2012). Fuzzy Multi-criteria Decision Making. Shahroud University of Technology. (In Persian)

Bullock,S.J.R., 2004, An analysis of  technology quality of  life in rural west Texas community, A dissertation in agriculture education submitted to the graduate of  Texas  tech university in partial fulfillment of the requirement for the degree of  Doctor of education.

Eftekhari, Fatahi, & Purtaheri. (n.d.). Quality of Life in Rural Areas ( the Case of Khaveh Shomali). Human Geography(43), 13-31,(In Persian)

Eftekhari, R., Fatahi, A., & Hajipur, M. (2012). Assessment of Spatial Distribution of Quality of Life in Rural Areas (the Case of Central Part of Delfan City). Rural Research, 2, 69-94, (In Persian)

Das, D., (2008), Urban Quality of Life: A Case Study of Guwahati, Social Indicators Research, No. 88, 297- 310.

Ghalibaf, M., Roostaie, M., Ramezanzadeh, M., & Taheri, M. (2012). Evaluating the Quality of Life (the Case of Yaft Abad). Iranian Geographic Society, 31, 33-53, (In Persian).

Kharazmi, S. (2005). Quality of Life and Digital Age in Iran. (In Persian)

Kokabi, A., Purjafar, M., & Taghvaie, A. (2006). Quality of Urban Life Planning in Central City. Urban Planning Research, 12, 6-13, (In Persian)

Kamp, I., Leidelmeijer, K., Marsman, G., & Hollander, A. (2003),Urban environmental quality and human well-being towards a conceptual framework and demarcation of concepts. Landscape and Urban Planning, 65, 5-18

Movahed, A., & Ahmadi, A. (2014). Routing Tourists in Historical Textures with the approach ofConservation and Revitalization using GIS (the Case of Sanandaj City). Environmental Studies, 1, 93-100, (In Persian)

Massam, B. H. (2002). Quality of life pubic planning and  private  living. Progress in Planning, 58(1), 141-227. (In Persian)

Morison. K. (2005). Quality of life in non-developed rural region: Case study: Netherlands, Rural development conference, Netherland.

Rezvani, M., Shakiba, A., & Mansorian, H. (2009). Evaluating of Quality of Life in Rural Areas. Social Welfare Quarterly, 30, 35-60, (In Persian)

Riahi, V., Ahmadi, A., Alizadeh, H., & Ghader Marzi, Z. (2015). Evaluating the Attitudes of Rural Council Members to the priority of Quality of Life Indicators (the Case of Dehgolan Rural Areas). Research and Rural Planning(6), 57-67,(In Persian)

Shah Hoseini, P., & Tavakoli, H. (2015). Analaysis of Urban Quality of Lifee Indicators (the Case of Verd Avard Neighborhood, District 21, Tehran City). Management System, 7(24), 127-164,(In Persian)

Shuck smith, M., Stuart, Cameron, M., Tanya, M. (2006), First European Quality of Life Survey: Urban – rural differences, University of Newcastle upon Tyne; Institute for Advanced Studies

Schmitt, R, B. (2002), Considering social cohesion in quality of life assessments, (58), 403-428.

Ventegodt, S., Merrick, J., & Andersen, N. J. (2003), Quality of life theory: An integrative theory of the global quality of life concept. The Scientific World Journal, 3(1), 1030-1040

William, W. (1998), The Color Line and the Quality of Life in America, Journal of the American Statistical Association, Vol. 83, No. 4