سبک زندگی اسلامی در اندیشه‌ی مقام معظم رهبری

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 5، دوره 14، شماره 39، شهریور 1398، صفحه 121-148   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسندگان

ابوالفضل احمدی^{* 1}؛ ابوالفضل ذوالفقاری²

¹دکترای جامعه شناسی فرهنگی،واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²دانشیار دانشگاه شاهد و دکترای جامعه شناسی سیاسی

چکیده

این پژوهش تلاش دارد، ضمن مروری برنظرات سبک زندگی ازنظر جامعه ‌شناسان، گفتمان سبک زندگی اسلامی در اندیشه‌ی مقام معظم رهبری را به صورت اکتشافی بررسی نموده و ضمن شناسایی دال های آن، چگونگی مفصل بندی این گفتمان را مشخص نماید. این مقاله از روش کیفی تحلیل گفتمان استفاده نموده و جامعه‌ی آماری آن نیز کلیه‌ی آثار مکتوب و شفاهی 23 ساله‌ی رهبر انقلاب اسلامی از سال 1368 تا 1391 می‌باشد؛ به طوری که با استفاده ازروش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه، ابتدا مفهوم سبک زندگی اسلامی ازمنظر معظم ‌له تعریف شده‌ و سپس با شناسایی روش مند دال‌های این گفتمان، به چگونگی مفصل‌بندی گفتمان سبک زندگی اسلامی ایشان پرداخته است. ازیافته‌های این پژوهش می‌توان دال‌های گفتمان سبک زندگی اسلامی ازمنظر مقام معظم رهبری اشاره نمود که عبارتنداز: دال مرکزی: منش اسلامی؛ دال‌های برتر: معنویت، الگوداشتن، عقلانیت و حفظ مناسک و دال‌های فرعی: رفتارهای فردی (مدیریت بدن، پوشاک و و ورزش کردن)، مُد و نوگرایی، و مصرف؛ ازدیگر یافته های این پژوهش، بررسی وجوه تمایز و تشابه سبک زندگی اسلامی ازمنظر معظم له با سبک زندگی از نظر جامعه‌ شناسان می باشد و هم چنین، ازسایر یافته های آن، می توان به شناسایی شاخصه های «سبک زندگی اشرافی» ازنظر مقام معظم رهبری نیز اشاره نمود.

کلیدواژه‌ها

سبک زندگی؛ سبک زندگی اسلامی؛ گفتمان؛ شاخص‌های سبک زندگی؛ مصرف

مراجع

باکاک، رابرت (1993). مصرف، ترجمه خسروصبری، تهران: شیرازه.

بوردیو، پی یر (1979). تمایز، حسن چاوشیان، تهران: نشر ثالث.

تــامین، ملــوین ( 1967). جامعــه ش ناســی قشــربندی و نــابرابری هــای اجتمــاعی. ترجمهیعبدالحسین نیکگهر، تهران: نشرتوتیا.

حسینی زاده، سید محمد علی (1383). « نظریه گفتمان و تحلیل سیاسی»، فصلنامه علوم سیاسی ، ش 28

حمیـدی، نفیسـه (1386). «ســبک زنـدگی و پوشـش زنــان درتهـران»، فصـل نامــه تحقیقات فرهنگی، سال اول، ش 1 .

خادمیان، طلیعه (1388).سبک زندگی و مصرف فرهنگی، تهران: جهان کتاب.

خامنهای، سـیدعلی ( 1377). حـدیث ولایـت: مجموعـه ی رهنمودهـای مقـام معظـم رهبری مجلدات 8-1 ،تهران: مرکزچاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی و نرم افـزار حدیث ولایت تهیه شده توسط دفترحفظ و نشـر آثـار حضـرت آیـت االله خامنـه ای و .http://farsi.khamenei.ir/index.html :سایت

ذکایی، محمدسعید (1386 ). فرهنگ مطالعات جوانان، تهران: انتشارات آگاه.

سلطانی، علی اصغر (1383). « تحلیل گفتمان به مثابه نظریه و روش»، فصل نامه علوم سیاسی، شماره 28

فاضلی، محمد (1382). مصرف و سبک زندگی، تهران: صبح صادق.

کوزر، لوئیس (1971 ). زندگی و اندیشه بزرگـان جامعـه شناسـی ، ترجمـه محسـن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.

کیویستو، پیتر (1998). اندیشـه هـای بنیـادی درجامعـه شناسـی ، ترجمـه منـوچهر صبوری، تهران: نشرنی.

گیدنز، آنتونی (1995).تجدد و تشخص. ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نشرنی.

هانتینگتون، ساموئل و هریسون لارنس (2000) . اهمیـت فرهنـگ، انجمـن توسـعه مدیریت ایران، تهران: امیرکبیر.

همیلتون، ملکم (1995) . جامعه شناسی دین، تهران: انتشارات ثالث.

Bourdieu,Pierre (1984). In Other Words: Essays Towards a Reflexive Sociology, Stanford, un. Press

Brown, Roger (1965). Psychology & Social Structure, New York, The free press.

 Chaney,david (1996). Lifestyles. London: Routledge.

Laclau,E & moufe.C (1985). Hegemony and socislist strategy: towards a radical democratic politics, London, verso