خانواده و اثربخشی آموزش کاهش وزن بر داغ ننگ چاقی و سلامت زنان دارای اضافه وزن

پژوهش های جامعه شناسی

مقاله 5، دوره 11، شماره 3.4 - شماره پیاپی 43، اسفند 1396، صفحه 101-112   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

امیر پیرایش¹؛ شهناز نوحی^{* 2}؛ محبوبه طاهر³؛ حکیمه آقایی³

¹دانشجوی دکتری روانشناسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.

²*نویسنده مسئول: استادیار گروه روانشناسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.

³استادیار گروه روانشناسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.

چکیده

چکیده
هدف پژوهش اثربخشی آموزش کاهش وزن مبتنی بر خانواده بر داغ ننگ چاقی و سلامت عمومی زنان دارای اضافه بود. روش این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش­آزمون و پس­آزمون با دو گروه آزمایش و گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه زنان دارای اضافه­وزن  و چاق با   25<BMI<35 و فاصله سنی بین 25 تا 45 سال مراجعه­کننده به خانه­های سلامت شهرداری منطقه 18 شهر تهران در سال 1397 بود که تحت هیچ مداخله­ کاهش وزنی قرار نداشته­اند و از بین آن­ها با استفاده از نمونه­گیری در دسترس 30  نفر انتخاب شدند و به‌تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه شامل 15 نفر) جایگزین شدند. سپس پرسشنامه­های حرمت بدنی مندلسون و وایت (2001) و سلامت عمومی گلدبرگ (1972) توسط هر دو گروه تکمیل شد. پس‌ازآن برنامه آموزش کاهش وزن مبتنی بر الگوی خانواده بر روی گروه آزمایش اجرا شد. سپس پس­آزمون اجرا شد. داده­ها با استفاده از نرم­افزار SPSS نسخه 24 و روش تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد آموزش کاهش وزن مبتنی بر الگوی خانواده محور موجب افزایش حرمت بدنی و سلامت عمومی و زیرمقیاس­های آن‌ها می­شود (001/0P=).  بنابراین با توجه به نتایج می­توان گفت آموزش روش­های کاهش وزن اگر با مشارکت و درگیر کردن خانواده همراه باشد می­تواند هم در کاهش وزن و سلامت تأثیر بهتری داشته باشد و هم موجب افزایش احساس رضایت نسبت به خود شود.

کلیدواژه‌ها

کلیدواژه‌ها: الگوی آموزش خانواده محور؛ چاقی؛ سلامت عمومی؛ داغ ننگ چاقی؛ زنان دارای وزن اضافه

مراجع

منابع

-         آتش­زاده شوریده، حمیرا؛ عرشی، شهنام؛ آتش­زاده شوریده، فروزان (1396). اثر اجرای الگوی توانمندسازی خانواده محور بر سبک­زندگی، خودکارآمدی و هموگلوبین HbA1C بیماران مبتلابه دیابت، غدد درون­ریز و متابولیسم ایران، 19(4): 244-251

-         بیات، عصمت؛ رحیمیان بوگر، اسحق؛ طالع­پسند، سیاوش؛ یوسفس، پارسا؛ حمیدی، زهرا (1396). تأثیر درمان شناختی-رفتاری خانواده مدار بر اصلاح تصویر خود مرتبط با چاقی در کودکان، مجـــلــــه دانـشــــگاه عـــلــــوم پـــزشـــکـــــی مـــازنــــدران، 26(137): 115-127.

-         معتمدی، پژمان؛ نیک­رو، حسین؛ حجازی، کیوان (1396). تأثیر هشت هفته تمرین هوازی بر سطوح لپتین سرم، شاخصهای آنتروپومتریک وحداکثر اکسیژن مصرفی مردان چاق غیرفعال، مجله ارگونومی، 5(1): 36-42.

-         میرهادی، مژگان؛ صدرزاده یگانه، هاله؛ جزایری، ابوالقاسم؛ یاوری، پروانه؛ رحیمی، عباس (1391). بررسی ارتباط عزت نفس با نمایه توده بدنی و برخی از عوامل شیوه زندگی در زنان شاغل، کومش، 14(2): 172-182.

-         زارعی، احمد؛ پورشریفی، حمید؛ باباپور، جلیل. (1395). نقش نارضایتی از تصویر بدنی و سلامت روانی در پیش­بینی چاقی دختران نوجوان، مجله متابولیسم غدد درون­ریز ایران، 18(3): 207-197.

-         سهرابی، فاطمه؛ پاشا، رضا؛ نادری، فرح؛ عسگری، پرویز؛ احتشام­زاده، پروین. (1396). بررسی میزان اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر نمایه توده بدنی و خودپنداره افراد با اضافه وزن. مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، 12(4): 43-51.

-         هابرایدان، آیگینه؛ غلامی مطلق، فرزانه؛ مژده، سهیلا؛ محمودیه، محسن. (1397). تأثیر جراحی بایپس معده و گاسترکتومی Sleeve بر تصویر ذهنی بدن، مجله دانشکده پزشکی اصفهان، 36(457): 351-358

 

-          Brewis, A., Hruchka, D.J and Wutich, A. (2014). "Vulnerability to Fat-Stigma in Womens Everyday Relationship", Journal of Social Science & Medicine, 73:491-497.

-          Moore KG, Bailey JH. (2013). Parental Perspectives of a Childhood Obesity Intervention in Mississippi: A Phenomenological Study. The Qualitative Report 2013; 18: 1- 22

-          Selberg, F. (2018). Change in Children’s Self-Concept, BodyEsteem, and Eating Attitudes Before and 4 Years After Maternal RYGB, Obesity Surgery, 28(10): 3276-3283

-          Major, B., Tomiayama, A., Hunger, J. (2017). The Negative and Bidirectional Effects      of Weight Stigma on Health, OUP UNCORRECTED PROOF

-          Baccouche MA, Arous I, Trabelsi K, Masmoudi L, Elloum A. (2013). Effect of physical training on anxiety and self-esteem of obese adolescents. IOSR Journal of Humanities and Social Science; 8(6): 67-73

-          Park LE, Caogero RM, Harwin MJ, Di Raddo, A.M. redicting interest in cosmetic surgery: Interactive effects of appearance-based rejection sensitivity and negative appearance comments, Body Image, 2009: 6(3); 186-193.

-          Stefanovics, A., Potenza, N., Pietrzak, H. (2018). The physical and mental health burden of obesity in U.S. veterans: Results from the National Health and Resilience in Veterans Study, Journal of Psychiatric Research, 103: 112-119

 

-          Jansen PW, Mensah FK, Clifford SA, Tiemeier H, Nicholson JM, Wake M. (2013). Development of mental health problems and overweight between ages 4 and 11 years: A population-based longitudinal study of Australian children. Academic Pediatrics; 13: 159-67.

-          Davis CL1, Cooper S. Fitness, fatness, cognition, behavior, and academic achievement among overweight children: do cross-sectional associations correspond to exercise trial outcomes? Prev Med. 2011 Jun;52

-          Cooper Z, Fairburn CG, Hawker DM. (2003). ognitive behaveoral treatment of obesity: A clinician's guide. New York: Guilford Press; 2003.

-          Danielsen, Y.S., Nordhus, I.H., Juliusson, P.B., Mahle, M., & Pallesen, S. (2012). Effectofa family-based cognitive behavioural intervention on body mass index, self-esteem and symptoms of depression in children with obesity (aged 7-13): A randomised waiting list-controlled trial. Obesity Research & Clinical Practice, 7, 116-128.

-          Ferraro, F.K. and Holland, B.K. (2012) "Physician Evaluation of Obesity in Health Surveys: 'Who Are You Calling Fat?", Journal of Social Science& Medicine, 55:1401-1413.

-          Hendrie G, Sohonpal G, Lange K, Golley R. Change in the family food environment is associated with positive dietary change in children. Int J Behav Nutr Phys Act. 2013; 10:4.

-           Kaplan, S.,  Arnold, E.,  Irby, M. (2014). Family Systems Theory and Obesity Treatment: Applications for Clinicians, NIH Public Access, 6(1): 24-29

-          Major, B., Tomiayama, A., Hunger, J. (2017). The Negative and Bidirectional Effects of Weight Stigma on Health, OUP UNCORRECTED PROOF.

-          Maor, M. (2012) "Fat Women: The Mother-Daughter Relationship Revisited" Journal of Women Studies International Forum, 35:97-108.

Nora M, Guimarães M, Almeida R, Martins P, Gonçalves G, Santos M, et al. (2014).  Excess body mass index loss predicts metabolic s