بررسی جامعه شناختی پدیده کودک آزاری در منطقه شهریار تهران

پژوهش های جامعه شناسی

مقاله 7، دوره 11، شماره 3.4 - شماره پیاپی 43، اسفند 1396، صفحه 129-149   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسین عباسی اقدم^{* 1}؛ رضا علی محسنی²؛ طهمورث شیری³

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی ، (نویسنده مسئول) ،

²2- دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی (عهده د ار مکاتبات) ، Email : [e-mail]

³دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

چکیده :
       پژوهش حاضر به بررسی جامعه شناختی پدیده کودک آزاری در منطقه شهریار در تابستان سال 1396 پرداخته شده است . ابعاد و مولفه هایی چون خانوادگی ، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی در قالب متغیرهای مستقلی چون فوت والدین ، اعتیاد ، طلاق ، تحصیلات ، حاشیه نشینی ، اختلافات خانوادگی ، بعد خانوار ، درآمد و شغل به عنوان عوامل تأثیر گذار بر پدیده کودک آزاری به عنوان متغیر وابسته مورد مطالعه قرار گرفته است . از آنجا که بررسی حاضر از دیدگاه و منظر جامعه شناختی مد نظر است ؛ لذا همگی افراد بالای 18 سال منطقه شهریار به عنوان جامعه آماری لحاظ گردیده و صرفا به گزارشهای واصله تحت عنوان کودک آزاری در اورژانس اجتماعی اکتفا نشده است . حدود 400 نفر از جمعیت منطقه شهریار با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند و نحوه نمونه گیری نیز از طریق خوشه بندی چند مرحله ای و تصادفی هدفمند صورت گرفته است . جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه خود ساخته محقق و استاندارد که در بین پاسخ گویان توزیع گردیده است انجام شد . اعتبار پرسشنامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ و روائی آن نیز طی مشاورت با اساتید و کارشناسان پژوهش ، مورد تأئید قرار گرفته است . یافته های پژوهش نشان می دهد در خانواده هائی که افراد معتاد زندگی می کنند به مراتب نسبت به خانواده هائی که افراد معتاد وجود ندارد پدیده کودک آزاری بیشتر است . همچنین شدت آزار و اذیت کودک در خانواده هائی که یکی از والدین آنها فوت شده یا طلاق گرفته اند بیشتر است . همچنین آن پدیده اجتماعی با عنوان آسیب در حاشیه شهر بیشتر از مرکز شهر بوده و به لحاظ تحصیلی و سطح فرهنگ نیز پدیده کودک آزاری در میان افراد با تحصیلات بالا کمتر است . به لحاظ شغلی نیز هرچه میزان درآمد بیشتر باشد میزان آرامش و آسایش در خانواده ها حاکم خواهد شد لذا ضریب امنیت برای کودکان به لحاظ عدم وقوع کودک آزاری بالاتر خواهد بود و هر چه والدین به مشاغل روزمره رو بیاورند زمینه تأمین نیازهای خانواده فراهم شده و کودکان در رفاه و آرامش به سر می برند .

کلیدواژه‌ها

کلید واژه ها : کودک آزاری؛ اعتیاد؛ حاشیه نشینی؛ آسیبهای اجتماعی؛ اختلافات خانوادگی

مراجع

منابع :

1-     آقابیگلویی، عباس و دیگران (1380) ، کودک آزاری. تهران : انتشارات آوند دانش

2-     بهاری ، رقیه ، (1388) ، بررسی عوامل موثر بر کودک آزاری جسمی در مراکز مداخله در بحران شهر تهران ، فصلنامه پژوهش اجتماعی ، سال دوم ، شماره چهارم

3-     بیکر ، ترزال ، (1383) ، روش تحقیق نظری در علوم اجتماعی ، ترجمه و اقتباس هوشنگ نائبی ، تهران : انتشارات پیام نور

4-     حافظ نیا ، محمدرضا ، (1393) ، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی ، چاپ بیستم ، تهران : انتشارات سمت

5-     خسروانی، فخارالسادات و دیگران ، (1391) ، مقایسه انواع کودک آزاری در افراد معتاد و عادی ، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی ، سال سیزدهم ، شماره 48

6-      خلاصه زاده ، گلرسته و دیگران ، (1389) ، بررسی شیوع کودک آزاری در وابستگان به مواد افیونی مراجعه کننده به کلینیک ترک اعتیاد خود معرف شهر یزد ، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد ، دوره 18 ، شماره 3

7-     خوی نژاد ، غلامرضا ، (1380) ، روشهای پژوهش در علوم رفتاری ، تهران : انتشارات سمت

8-     دلاور ، علی ، (1376) ، مبانی نظری و عملی پژوهش ، چاپ دوم ، تهران : انتشارات رشد

9-     دیلینی ، تیم ، (1389) ، نظریه های کلاسیک جامعه شناسی ، ترجمه صدیقی ، بهرنگ و وحید طلوعی ، چاپ سوم ، تهران : نشر نی

10- زره پوش، اصغر و دیگران : مقایسه کودک آزاری در بیماران مبتلا به اختلال وابستگی به مواد و افراد غیره وابسته در شهر اصفهان، فصلنامه تحقیقات علوم رفتاری، دوره 10 ، شماره 2 ، سال 1391

11- ساروخانی ، باقر ، (1367) ، جامعه شناسی خانواده ، تهران : انتشارات کیهان

12- سخاوت ، جعفر ، (1374) ، جامعه شناسی انحرافات اجتماعی ، چاپ اول ، تهران : انتشارات دانشگاه پیام نور

13- سیاری ، علی‌اکبر و دیگران (1394) ، بررسی کودک‌آزاری جسمانی در مراجعان سه درمانگاه تخصصی اورژانس کودکان در شهرستان تهران.  فصلنامه علمی پژوهشی توانبخشی ، شماره (۳و ۴)

14- رفیع پور ، فرامرز ، (1392) ، کند و کاوها و پنداشته ها (مقدمه ای بر روشهای شناخت جامعه و تحقیقات اجتماعی) ، چاپ بیستم ، تهران : شرکت سهامی انتشار

15- صحبائی ، فائزه و دیگران ، (1385) ، بررسی رابطع عوامل خانوادگی، روانی و اجتماعی با کودک آزاری در دبستان های دولتی دخترانه تهران ، مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی ، دوره 16 ، شماره اول ، فصل بهار

16-  عباسی اقدم ، حسین ، (1380) ، بررسی مسائل روابط متقابل اجتماعی ناشنوایان و کم شنوایان از دیدگاه ناشنوایان ، پایان نامه دوره کارشناسی رشته علوم اجتماعی – پژوهشگری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان

17- علی وردی نیا ، اکبر و دیگران ، (1391) ، عوامل خانوادگی کودک آزاری ، فصلنامة علمی  پژوهشی رفاه اجتماعی، سال سیزدهم ، شماره 50

18- قماشچی ، فردوس و دیگران ، (1385) ، کودک آزاری و پیامدهای آن بر رشد روانی – اجتماعی کودکان آزار دیده ، تهران : انتشارات ناجا (معاونت اجتماعی و ارشاد)

19- کلانتری ، خلیل ، (1382) ، پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی – اقتصادی ، تهران : نشر شریف

20- مدنی قهفرخی ، سعید و مجتبی بیات ، (1389) ، فقر و کودک آزاری در ایران ، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی ، سال نهم ، شماره 35

21- مک مورتی ، جان ، (2013) ، کودک آزاری شرکتی : شیوع ناپیدای جهانی ، ترجمه سید مصطفی کازرونی ، سیاحت غرب ، شماره های 126 و 127

22- ملکشاهی ، فریده و علی فرهادی ، (1392) ، شیوع کودک آزاری در دانش آموزان مقطع راهنمائی خرم آباد در سال 1390 ، فصنامه علمی پژوهش دانشگاه علوم پزشکی لرستان ، مسلسل 58 ، شماره 5 ، دوره 15

23-   Barli, M. & Tarli, S. M. (2001). A survey on parent-child conflict resolution:intrafamily violence in italy. Child abuse and neglect. 6, 836-853

24-   Gelles, R. J. & Straus, M. (1988). Family Violence. Beverly Hills, California: Sage

25-   Issac Reena,Angelo P,Giardina (2013) , Chapter 16 medical Assessment and treatment of suspected child and adolescent victims of sexual Abuse Handbook of Child and Adolescent sexuality . P 401-418

26-   Kerlinger, F. N, (1986), Foundation of behavior research (3nd.ed) New York: Holt Rinebart

27-   Leonard, K. E., and Jacob, T. (1988). Handbook of family violence: Alcohol, alcoholism

28-   Vallone Roberto, Francesca Addona, Lidia Delia, Stefane Vicari (2009) child abuse: amulti disciplinary approach paediarrics and child Health, Vol 19, supplement 2, December 2009.

 

 

 

 

منابع :

1-     آقابیگلویی، عباس و دیگران (1380) ، کودک آزاری. تهران : انتشارات آوند دانش

2-     بهاری ، رقیه ، (1388) ، بررسی عوامل موثر بر کودک آزاری جسمی در مراکز مداخله در بحران شهر تهران ، فصلنامه پژوهش اجتماعی ، سال دوم ، شماره چهارم

3-     بیکر ، ترزال ، (1383) ، روش تحقیق نظری در علوم اجتماعی ، ترجمه و اقتباس هوشنگ نائبی ، تهران : انتشارات پیام نور

4-     حافظ نیا ، محمدرضا ، (1393) ، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی ، چاپ بیستم ، تهران : انتشارات سمت

5-     خسروانی، فخارالسادات و دیگران ، (1391) ، مقایسه انواع کودک آزاری در افراد معتاد و عادی ، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی ، سال سیزدهم ، شماره 48

6-      خلاصه زاده ، گلرسته و دیگران ، (1389) ، بررسی شیوع کودک آزاری در وابستگان به مواد افیونی مراجعه کننده به کلینیک ترک اعتیاد خود معرف شهر یزد ، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد ، دوره 18 ، شماره 3

7-     خوی نژاد ، غلامرضا ، (1380) ، روشهای پژوهش در علوم رفتاری ، تهران : انتشارات سمت

8-     دلاور ، علی ، (1376) ، مبانی نظری و عملی پژوهش ، چاپ دوم ، تهران : انتشارات رشد

9-     دیلینی ، تیم ، (1389) ، نظریه های کلاسیک جامعه شناسی ، ترجمه صدیقی ، بهرنگ و وحید طلوعی ، چاپ سوم ، تهران : نشر نی

10- زره پوش، اصغر و دیگران : مقایسه کودک آزاری در بیماران مبتلا به اختلال وابستگی به مواد و افراد غیره وابسته در شهر اصفهان، فصلنامه تحقیقات علوم رفتاری، دوره 10 ، شماره 2 ، سال 1391

11- ساروخانی ، باقر ، (1367) ، جامعه شناسی خانواده ، تهران : انتشارات کیهان

12- سخاوت ، جعفر ، (1374) ، جامعه شناسی انحرافات اجتماعی ، چاپ اول ، تهران : انتشارات دانشگاه پیام نور

13- سیاری ، علی‌اکبر و دیگران (1394) ، بررسی کودک‌آزاری جسمانی در مراجعان سه درمانگاه تخصصی اورژانس کودکان در شهرستان تهران.  فصلنامه علمی پژوهشی توانبخشی ، شماره (۳و ۴)

14- رفیع پور ، فرامرز ، (1392) ، کند و کاوها و پنداشته ها (مقدمه ای بر روشهای شناخت جامعه و تحقیقات اجتماعی) ، چاپ بیستم ، تهران : شرکت سهامی انتشار

15- صحبائی ، فائزه و دیگران ، (1385) ، بررسی رابطع عوامل خانوادگی، روانی و اجتماعی با کودک آزاری در دبستان های دولتی دخترانه تهران ، مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی ، دوره 16 ، شماره اول ، فصل بهار

16-  عباسی اقدم ، حسین ، (1380) ، بررسی مسائل روابط متقابل اجتماعی ناشنوایان و کم شنوایان از دیدگاه ناشنوایان ، پایان نامه دوره کارشناسی رشته علوم اجتماعی – پژوهشگری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان

17- علی وردی نیا ، اکبر و دیگران ، (1391) ، عوامل خانوادگی کودک آزاری ، فصلنامة علمی  پژوهشی رفاه اجتماعی، سال سیزدهم ، شماره 50

18- قماشچی ، فردوس و دیگران ، (1385) ، کودک آزاری و پیامدهای آن بر رشد روانی – اجتماعی کودکان آزار دیده ، تهران : انتشارات ناجا (معاونت اجتماعی و ارشاد)

19- کلانتری ، خلیل ، (1382) ، پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی – اقتصادی ، تهران : نشر شریف

20- مدنی قهفرخی ، سعید و مجتبی بیات ، (1389) ، فقر و کودک آزاری در ایران ، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی ، سال نهم ، شماره 35

21- مک مورتی ، جان ، (2013) ، کودک آزاری شرکتی : شیوع ناپیدای جهانی ، ترجمه سید مصطفی کازرونی ، سیاحت غرب ، شماره های 126 و 127

22- ملکشاهی ، فریده و علی فرهادی ، (1392) ، شیوع کودک آزاری در دانش آموزان مقطع راهنمائی خرم آباد در سال 1390 ، فصنامه علمی پژوهش دانشگاه علوم پزشکی لرستان ، مسلسل 58 ، شماره 5 ، دوره 15

23-   Barli, M. & Tarli, S. M. (2001). A survey on parent-child conflict resolution:intrafamily violence in italy. Child abuse and neglect. 6, 836-853

24-   Gelles, R. J. & Straus, M. (1988). Family Violence. Beverly Hills, California: Sage

25-   Issac Reena,Angelo P,Giardina (2013) , Chapter 16 medical Assessment and treatment of suspected child and adolescent victims of sexual Abuse Handbook of Child and Adolescent sexuality . P 401-418

26-   Kerlinger, F. N, (1986), Foundation of behavior research (3nd.ed) New York: Holt Rinebart

27-   Leonard, K. E., and Jacob, T. (1988). Handbook of family violence: Alcohol, alcoholism

28-   Vallone Roberto, Francesca Addona, Lidia Delia, Stefane Vicari (2009) child abuse: amulti disciplinary approach paediarrics and child Health, Vol 19, supplement 2, December 2009.