سطح‌بندی ریسک منابع آب آشامیدنی روستاهای دشت سرخون بندرعباس (مطالعه موردی: دهستان سرخون - بخش قلعه قاضی شهرستان بندرعباس)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 6، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 13، اسفند 1390، صفحه 85-94   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی کاربردی

نویسندگان

احمد نوحه‌گر^{* 1}؛ فاطمه ریاحی‌چلوانی²؛ ناهید اکبری‌سامانی³

¹دانشیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان

²دانشجوی کارشناسی‌ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشگاه هرمزگان

³کارشناس‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی

چکیده

چکیده
   آب یکی از اصلی‌ترین نیازهای بشر است. آب، مایه حیات و علت شکل‌گیری بسیاری از سکونت‌گاه‌ها در سطح زمین است. کمبود آب آشامیدنی سالم، به‌خصوص در کشورهای جهان سوم و از جمله کشور ما، به عنوان یکی از معضلات اساسی مطرح است. عدم کنترل در کیفیت و میزان برداشت و مصرف بی‌رویه آن می‌تواند این معضلات را تشدید کند و تهدیدهای جدی به بار آورد. از این‌رو لازم است ضمن اعمال سیاست‌های اصولی به جنبه‌های مختلف این منبع حیاتی توجه شود. یکی از جدیدترین رویکرد‌ها در این زمینه، مدیریت ریسک است که سازمان بهداشت جهانی نیز بر اهمیت استفاده از آن تاکید دارد (Swedish,2009,13). پژوهش حاضر با شناسایی و سطح‌بندی ریسک‌هایی که منابع آب آشامیدنی را در مراکز روستایی آبخوان سرخون تهدید می‌کنند، اقدام به اولویت‌بندی و سطح‌بندی این مراکز بر اساس میزان ریسک موجود در منابع آب آشامیدنی آن نموده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی به شیوه پیمایشی و با تهیه پرسش‌نامه از دیدگاه دو گروه دهیاران و مسئولین انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه، آبخوان سرخون و دهیاران روستاهای دهستان سرخون و20نفر از مسئولینی بوده‌اند که به عنوان نمونه آماری انتخاب شده‌اند. نهایتاً این روستاها با استفاده از مدل AHP (تحلیل سلسله مراتبی) وTopsisرتبه‌بندی و به پنج سطح شامل: روستاهای با ریسک بسیار بالا، روستاهای با ریسک بالا، روستاهای با ریسک متوسط، روستاهای با ریسک کم و روستاهای با ریسک بسیار کم تقسیم شدند.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: آب؛ منابع آب؛ مدیریت ریسک؛ نواحی روستایی؛ آبخوان؛ دهستان سرخون

مراجع

منابع

بابایی، محمدعلی، و حمیدرضا وزیرزنجانی(1385). مدیریت ریسک، رویکردی نوین برای ارتقای اثربخشی سازمان‌ها، ماهنامه تدبیر-سال هجدهم-شماره170،

سالنامه آماری کشور(1386). انتشارات مرکز آمار ایران.

شرکت آب و فاضلاب روستایی شهرستان بندر عباس(1386)

نوری سپهر، محمد، مدیریت تامین آب آشامیدنی در نواحی روستایی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره85،1385

Armienta, M.A, Rodriguse, R., Quere, A, Juarez, F. Ceniceros, N. and Aguayo.A.Groundwater pollution with chromium in Leon Vally , Mexico. International Journal of environmental Analytical Chemistry,54(1):1-13.1993

Belousova A. p. assessment of groundwater pollution risk as a characteristic of the stability of its quality. Water resourse,33(2):219-232.2006

Bosanegra, E.,Masson, H. Martinez, D. civit, E. and Farenga, M. Risk management and assessment for landfills in Mar Del Plata, Argentina Environmental geology40(6):732-741.2001

Dorfman, mark S(1997).Introduction to risk management and Insurance (6^th.ed) Prentic Hall.

Internal world bank report,(2004)

Rauret G. Galseran, M.T., Rubio, R., Rius, F.X and Larrechi, M.S. Factor analysis for assigning sources of ground water pollution. International journal of environmental Analytical Chemistry,38(3):389-397.1990

Sadeghi, GH, M.Mohamadian, M.Norani, M.peyda and A. Eslami.2003.Microbiological quality assessment of rural drinking water supplies in iran. Int.J.Agric.Biol. Vol3.NO1,5:460-2

Swedish Research Council Formas(2009)Drinking Water – Sources, Sanitation and Safeguarding, The Swedish Research Council for Environment, Agricultural Sciences and Spatial Planning.

Tanwir, F. A. Saboor and M.H. Shan.2003.Water contamination health hazards and public awareness :a case of the urban Ponjab, Pakestan. Int.j. Agric. Biol.5:460-2.