مبانی نظری اجرای علنی مجازات ها از منظر جامعه شناسی جنایی ( بررسی نظریه جرم شناسی جامعه شناختی برچسب زنی)

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 12، دوره 12، شماره 46، دی 1398، صفحه 257-284   

نویسندگان

حمید بابایی¹؛ محمود قیوم زاده^{* 2}؛ محمد رسول آهنگران³

¹دانشجوی دکتری حقوق جزا وجرم شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.

²عضو هیئت علمی دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی ساوه، ایران. (نویسنده مسئول)

³استاد دانشگاه تهران، پردیس فارابی

چکیده

با بررسی آموزه های کیفری اسلام در خصوص اهداف مجازات به این نتیجه می رسیم که مهمترین اثر و نتیجه ای که اجرای مجازات در راستای تحقق آن صورت می گیرد، اصلاح و تربیت مجرم است. اجرای مجازات در ملأ عام ، نه تنها این هدف اساسی را تأمین نمی نماید بلکه تحقق آن را غیرممکن و یا دشوار می سازد. با بررسی فقهی مسأله اجرای مجازات در ملأ عام، به این نتیجه رسیده است که دلیل شرعی بر وجوب و یا استحباب اجرای مجازات اعم از قصاص، تعزیرات و حدود در ملأ عام وجود نداشته و ادله فقهی مورد ادعا، تنها بر حضور عده ای معدود از افراد مؤمن دلالت دارد. با توجه به قیود الطائفه و من المومنین در آیه 2 سورۀ نور و عبارت لایقیم الحد من لله علیه حد در روایات و تعابیر فقها نسبت به اینکه «مومنین شرکت کننده به هنگام اجرای حد، بایستی افرادی برگزیده و عادل و مورد اعتماد باشند و همچنین احادیثی که حاکی از واکنش منفی امامان معصوم (ع) نسبت به حضور جمعیت فراوان و همچنین حضور افراد لاابالی و بی مایه بود استفاده می شود. فلسفه حضور این عده بهنگام اجرای حد، در برخی مجازاتها ، گواهی دادن نسبت به اجرای قطعی آن بوده و در برخی دیگر همچون رجم، مباشرت در اجرای آن است ، با توجه به حدّ رجم که برای اجرای آن ناگزیر از حضور و مشارکت مردم می باشد، بر حضور مردم نه به عنوان نظاره گر بلکه به عنوان مجری حکم الهی تأکید گردیده است

کلیدواژه‌ها

مجازات؛ جامعه شناسی؛ علنی؛ برچسب زنی