گفتمان و امر سیاسی در ایران عصر مشروطه

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 4، دوره 15، شماره 57، اسفند 1398، صفحه 0-0

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

جواد جمالی^*

دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

چکیده
امر سیاسی در درون یک گفتمان ، براساس دوگانه ی ضدیت و همدلی و یا رابطه ی متضاد و خصمانه با گفتمان های "دگر" شکل می گیرد.گفتمان ها با تعریفی که از امر سیاسی ارائه می دهند از یک سو مرزهای هویتی میان نیروهای "خودی" و "دیگری" و از سوی دیگر به نزاع های سیاسی در یک جامعه معنا می بخشند. زوال گفتمان مشروطه و در نهایت برچیده شدن آن ، نتیجه ی منازعه با گفتمان هائی بود که در راس آن گفتمان مشروعه خواه قرار داشت.نزاع هائی که کشور را به مسیر گذشته بازگرداند و منجر به بازگشت استبداد در قالب گفتمان پهلوی شد.
با مقدمات فوق پژوهش حاضر به بررسی مفهوم امر سیاسی در در ایران دوره انقلاب مشروطه می پردازد.در این پژوهش محقق برآن است تا با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی تئون ای ون دایک و استخراج مفاهیم و مقولات مرتبط با این روش نشان دهد که صورت بندی مفهوم امر سیاسی در این دوره چه تاثیری بر سقوط گفتمان مشروطه و شکل گیری و هژمونیک شدن گفتمان پهلوی داشته است.؟ برای دستیابی به پاسخ پرسش فوق ، نخست نحوه صورت بندی امر سیاسی و سپس تاثیر آن بر سقوط گفتمان مشروطه و تفوق گفتمان پهلوی را مورد بررسی قرار دادیم. متونی که برای این تحقیق انتخاب شد، استخراج شده از 4 روزنامه ی حبل المتین، کاوه ، ایرانشهر و نامه ی فرنگستان است. این روزنامه ها گفتمان حاکم در این دوره را نمایندگی می کنند.

کلیدواژه‌ها

امر سیاسی؛ آنتاگونیسم؛ تحلیل گفتمان؛ پهلوی؛ اسلام سیاسی

مراجع