بررسی آلودگی عناصر رادیواکتیو برپایه اندازه‌گیری‌های ژئوفیزیک رادیومتری هوابرد گلجه زنجان

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 1، دوره 13، شماره 46، خرداد 1398، صفحه 1-10   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ایرن حسینی¹؛ شهرام بیک پور^{* 2}؛ افشار ضیاظریفی³

¹1- دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

²استادیار، گروه زمین‌شناسی زیست‌محیطی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

³استادیار، گروه مهندسی معدن، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لاهیجان، لاهیجان، ایران

چکیده

محدوده مورد مطالعه از نظر جغرافیایی در بخش جنوب شرقی نقشه زمین­شناسی 1:100000 هشتجین استان زنجان واقع شده است و از نظر موقعیت زمین شناسی البرز غربی و ایران مرکزی گسترش یافته است. در این ناحیه که به نام گلجه/ گلیجه معروف است طیف گسترده­ای از سنگ­های آتشفشانی و آذرآواری، توده­های نفوذی گرانیتی، نهشته­های تبخیری و رسوبات عهدحاضر رخنمون دارند. وجود عوارض ساختمانی مانند گسل­ها و همچنین فرسایش تفریقی از دیگر پدیده­های رمین­شناسی ناحیه مورد مطالعه است. در این موقعیت زمین­شناسی آلودگی­های زیست­محیطی ناشی از عناصر پرتوزای اورانیوم و توریوم و پتاسیم با روش ژئوفیزیک رادیومتری هوابرد و با نمونه­برداری سیستمانیک یررسی شدند. داده­های ژئوفیزیک هوابرد اورانیوم و توریوم منطقه در مجموع برای هرعنصر52107 داده بوده و از آن­ها جداول، گراف­های توزیع فراوانی، متغیرهای آماری و نقشه­های پراکندگی هریک از عناصر ترسیم شده­است. بر اساس تجزیه و تحلیل­های آماری و نقشه­های هم­ارزش تهیه شده از نمونه­های جمع آوری شده بیشترین تمرکز این عناصر (به­ترتیب 8، 40 و 6 پی­پی­ام) مربوط به توده­های نفوذی گرانیتی در غرب ناحیه و کمترین آن متعلق به نواحی مرکزی و بر روی سنگ­های توفیتی و آذرآواری است. نتایج حاصل از این پژوهش مشخص کردکه در این منطقه احتمال آلودگی زیست محیطی ناشی از عناصر پرتوزای اورانیوم و توریوم وجود ندارد. هرچند که بیشینه تمرکز توریوم در منطقه ورمزیارآباد باعث ایجاد یک بی­هنجاری قابل توجهی شده که فراتر از حد مجاز استاندارد سازمان بهداشت جهانی(WHO) ( 20 پی­پی­ام) است.

کلیدواژه‌ها

عناصر پرتوزا؛ رادیومتری هوایی؛ گلجه؛ آلودگی رادیواکتیویته

مراجع