بررسی تغییرات هیدروژئوشیمی آب زیرزمینی مطالعه موردی: دشت همدان-بهار

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 4، دوره 13، شماره 46، خرداد 1398، صفحه 33-47   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سجاد فاضل توسل^{* 1}؛ علی احمدی²؛ مصطفی صفری کمیل³؛ رضا دهقانی⁴

¹دکترای زمین شناسی گرایش آبهای زیرزمینی،شرکت مهندسی مشاور دزاب

²کارشناس ارشد زمین شناسی گرایش آبهای زیرزمینی، شرکت مهندسی مشاور دزاب

³کارشناس ارشد زمین شناسی گرایش آبهای زیرزمینی، آب منطقه ای همدان

⁴دانشجوی دکترای عمران گرایش سازه های آبی دانشگاه لرستان.

چکیده

بررسی روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در برنامه ریزی و مدیریت پایدار منابع آب  هر منطقه از اهمیت فراوانی برخوردار است.در این پژوهش تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در دشت همدان-بهار با استفاده از تجزیه شیمیایی نمونه های آب بدست آمده از 26  حلقه چاه انتخابی  در سالهای 95و 96 دوره خشک و تر تحلیل شد. در این نمونه ها یونهای اصلی و متغیرهای فیزیکی آب مورد سنجش قرار گرفته است. با هدف تجزیه و تحلیل تغییرات غلظت عناصر از روش های تحلیل خوشه ای و اندیس های اشباع در کنار تحلیل آماری و بررسی گرافیکی تغییرات مکانی یونها استفاده گردید. نتایج نشان داد منابع آب دشت از نظر کیفی در سه گروه قرار داشته و با بیلان منفی وکاهش کیفیت آب زیرزمینی مواجه است بگونه ای که رخساره و تیپ شیمیائی آب در این دشت از نوع (Ca-Hco3) می باشد. همچنین نتایج نشان داد به علت تاثیر بندهای تغذیه مصنوعی در مناطق تخلیه آبخوان، کیفیت آب بهتر شده است. نتایج نشان میدهند که تمام نمونه های آنالیز شده نسبت به انیدریت تحت اشباع میباشند و در حال انحلال هستند و همه نمونه ها فوق اشباع نسبت به کلسیت و دولومیت می باشند. افزایش غلظت یونهای کلسیم، منیزیم، کربنات و بیکربنات از منشاء های غیر از انحلال کلسیت و دولومیت مانند انحلال سریع ژیپس و انیدریت، باعث فوق اشباع شدن  نمونه های آب زیرزمینی نسبت به کلسیت و دولومیت شده است.

کلیدواژه‌ها

دشت همدان-بهار؛ هیدروژئوشیمی؛ اندیس اشباع؛ تحلیل خوشه ای

مراجع