اثرات حشره‌کشی و دورکنندگی قسمت‌های مختلف گیاه بومادران روی بالغین شپشه دندانه‌‌دار برنج Oryzaephilus surinamensis L. (Coleoptera: Silvanidae)

گیاهپزشکی کاربردی

مقاله 6، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 23، شهریور 1397، صفحه 53-60   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیده معصومه هاشمی‌نیا^{* 1}؛ الهام دارنهال²؛ محمد جعفرلو³؛ منیژه جمشیدی⁴

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، رودهن، ایران

²دانشجوی سابق کارشناسی ارشد ، گروه گیاهپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران

³بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

⁴استادیار، گروه گیاهپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران

چکیده

خسارت بالای آفات انباری و اثرات سوء سموم شیمیایی، استفاده از ترکیبات گیاهی را به یکی از بهترین روش‌های کنترل آفات انباری تبدیل کرده است. با این حال هنوز محدودیت‌هایی مانند قدرت رقابت پایین برای حشره‌کش‌های گیاهی چون اسانس­ها و عصاره‌ها وجود دارد. در این بررسی اثرات کشندگی و دورکنندگی اسانس قسمت‌های گل، برگ، ساقه و ریشه گیاه بومادران روی حشره کامل شپشه دندانه‌دار برنج Oryzaephilus surinamensis L. مورد بررسی قرار گرفت. تمام آزمایشات زیست سنجی در دمای C˚1±28 و رطوبت نسبی 5±65 درصد و در تاریـکی و در قـالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با پنج تکرار به­طور جداگانه در مدت 48 ساعت انجام پذیرفت. طبق نتایج، گل بومادران در مقایسه با سایر اندام­های گیاه بیش­ترین اثر کشندگی در سمیت تنفسی (LC_{50 =} 14.3 µL/ml) و تماسی(LC_{50 =} 8.9 µL/ml) حشرات کامل شپشه دندانه­دار را داشت، اما سایر قسمت‌های گیاه به­ترتیب برگ، ساقه و ریشه کم­ترین اثر کشندگی را بر روی آفت مورد نظر داشتند. همچنین اثر دورکنندگی اسانس قسمت‌های گل، برگ، ساقه و ریشه با استفاده از دستگاه بویایی­سنج Y روی حشره کامل انجام پذیرفت. این آزمایش در پنج تکرار و در هر تکرار بر روی 20 حشره انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌های مربوط به اثر دورکنندگی اسانس‌های مورد بررسی نشان داد که اسانس گل بومادران نسبت به سه اسانس دیگر با غلظت کم­تری قادر به دور کردن حشرات کامل شپشه دندانه‌دار برنج بوده و دور کننده قوی‌تری بود.

کلیدواژه‌ها

شپشه دندانه‌دار برنج؛ گیاه بومادران؛ اثرات حشره‌کشی؛ اثرات دور‌کنندگی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

abstract Haasheminia.pdf

abstract Haasheminia.pdf

مراجع