توزیع فضایی فقر با استفاده از هزینه و درآمد بر توسعه پایدارخانوارهای روستایی: مطالعه موردی مناطق روستایی استان آذربایجان غربی

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 14، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 47، تیر 1399، صفحه 277-298   

نوع مقاله: ترویجی

نویسندگان

گلناز شاهسواری¹؛ بیژن رحمانی^{* 2}؛ عبدالرضا رحمانی فضلی²

¹دانشجوی مقطع دکترا ،دانشگاه شهید بهشتی ،تهران، ایران

²دانشیار دانشگاه شهید بهشتی تهران ، ایران

چکیده

نقاط روستاها از گذشته به عنوان اجتماعات اولیه، نقش اساسی در شکل‌گیری و شکوفایی تمدن‌ها داشته‌‌اند .در حال حاضر یکی از از عوامل اصلی در افول و ناکارآمدی تولیدی و زیستی نقاط روستایی ، مسئلۀ فقر می‌باشد. بنابراین مطالعه جهت شناخت عوامل فقر و ارائۀ راهکار برای حل آن از ضروریات است. وضعیت خالص درآمدی و هزینه خانوار روستایی یکی از عوامل اصلی تأثیرگذار بر توسعة پایدار روستایی، است. لذا هدف از مطالعه حاضر بررسی توزیع هزینه و درآمد خانوارهای روستایی و تحلیل توزیع فضایی آن در بین شهرستان‌های استان آذربایجان غربی در سال 96-1395 می‌باشد. باتوجه به هدف مطالعه، جامعة آماری تحقیق حاضر، خانوارهای روستایی استان آذربایجان غربی است (3669 روستای دارای سکنه و 304853 خانوار). 142 روستا (403 خانوار) با استفاده از فرمول کوکران و به روش خوشه‌ای تصادفی با انتساب متناسب به عنوان جامعة آماری تحقیق انتخاب شدند. اطلاعات لازم به استفاده از پرسشنامه استاندارد (پرسشنامه هزینه درآمد خانوار مرکز ملی آمار ایران) بدست آمده است. نتایج کلی نشان داد، متوسط درآمد کلی خانوارهای روستایی مورد مطالعه در استان آذربایجان غربی 16654920 تومان در سال و متوسط هزینه کلی هر خانوار در ماه برابر با 1989071 تومان است. همچنین، نتایج نشان داد، خانوارهای روستایی شهرستان‌های نقده و تکاب به ترتیب دارای بیشترین و کمترین سطح درآمد سالانه بوده؛ خانوارهای روستایی شهرستان‌های شوط، پلدشت و ماکو دارای کمترین میزان هزینه در ماه و شهرستان پیرانشهر دارای بیشترین هزینه خانوار در ماه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

فقر روستایی؛ هزینه و درآمد؛ توزیع فضایی؛ آذربایجان غربی

مراجع

1. Akhavanfard, R. (2012). Distribution of income in Mazandaran province through economic, social and cultural development plans. Monthly Journal of Economic Issues and Policy Planning, 1, 40-27. [In Persian].
2. BaniAsad, M.; Varmaziar, H. (2015). Investigation of Effective Factors on Agricultural Labor Productivity, Income Distribution and Poverty in Rural Areas of Iran. Journal of Village and Development, 7(4): 1-23.
3. Jamshidi, R., & Salimifar, M. (2013). A survey and comparison of the income distribution of urban and rural households in Khorasan Razavi province and the country during 2005-2011. Journal of Agricultural Economics and Development, 27(3), 253-266. [In Persian]
4. Laderchi, C.R., Saith, R. & Stewart, F., (2003). Does It Matter that We Don’t Agree On the Definition of Poverty? A Comparison of Four Approaches, Oxford: Queen Elizabeth House, the University of Oxford.
5. Mohammadi Yegane, B.; Cheraghi, M.; Yazdani, Z. (2015). Analysis of the Factors Affecting the Spatial Distribution of Poverty in Rural Areas, by Emphasizing on the Economic-Social Characteristics, Case Study: Mahmoudabad Village, Shahin Dej Town Ship. Journal Management System, 4(13): 699-721.
6. Momeni, F.; Yousefi, M.; Mobark, A. (2011). Determinants of Growth, Labour Productivity and Poverty in Rural Areas of Iran. 1(1): 99-120. 
7. Pahrizkari, A.; Sabouhi, Mahmoud.; and Salarpur, M. (2012). A Study on the Distribution of Income and Its Impact on the Rural Households' Economy in Qazvin. Selected Articles of the Rural Development Conference, Gilan, September 15 - 16, p. 48.
8. Pahrizkari, Abuzar (2016). Spatial analysis of income distribution pattern and social welfare of rural households Case: Taleghan city. Journal Space Economy & Rural Development, 5(3):1-18.
9. Rezvani, M. R., Mahmoudi Chenari, H., Talkhab, A. & Mahmoudi, H. (2017). An analysis of the spatial distribution of expense and income of rural households in Iran. Journal of Research & Rural Planning, 6(3), 1-18.
10. Sidayee, A. (2009). Rural planning in Iran. Isfahan: Jahad Publications. [In Persian]
11. Statistical Center of Iran. (2011). Statistical yearbook of the country. Tehran: Statistical Center of Iran. [In Persian]
12. Statistical Center of Iran. (2014). Statistical yearbook of the country. Tehran: Statistical Center of Iran. [In Persian]
13. Taghavi, M. (2007). An Introduction to Microeconomic Analysis. Tehran, Papyrus Publishing.
14. Todaro, M. (2007). Economic development in the third world (G. Farajadi, Trans.). Tehran: Kohsar Publications. [In Persian]
15. Yousefi, A.; Mahdiam, Sh.; Khalaj, S (2016). Determinants of Multidimensional Poverty in Iran Rural Areas. Journal of Rural Research, 6(4): 699-721.