رویکردی خلاقانه در طراحی سازمان دانشگاه فرهنگیان

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 2، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 36، خرداد 1399، صفحه 35-54   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سلمان محمدی بابازیدی¹؛ عباس عباسپور^{* 2}؛ حمید رحیمیان²؛ سعید غیاثی ندوشن²

¹دانشجوی دکتری رشته مدیریت آموزش عالی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

²دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

زمینه: اداره سازمان ها در دنیای رقابت انگیز امروزه، بسیار پیچیده و دشوار می باشد. در این شرایط راه حل های گذشته دیگر پاسخگوی مسائل امروزی نیست. در این میان سازمان هایی که ظرفیت ایجاد خلاقیت و نوآوری دارند، سریعتر و بهتر از سازمان های غیر خلاق می توانند به چالش های محیطی پاسخ دهند دانشگاه یکی از محیط های اجتماعی است که دانشجویان، بسیاری از زمان خود را در آن صرف می کنند و به لحاظ آموزشی، انگیزشی و مهارتی، تأ ثیر زیادی از آن می پذیرند .
هدف: پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی طراحی سازمان برای دانشگاه فرهنگیان با رویکرد یکپارچگی بود.
روش: این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان و مدیران پردیس های استانی دانشگاه فرهنگیان بود؛ که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند در مجموع تعداد 14 نفر از مطلعین کلیدی به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. داده ها به روش مصاحبه نیمه ساختار یافته و بحث گروه کانونی جمع آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش از روش کدگذاری استفاده شد.
یافته ها: نتایج این پژوهش نشان می دهد که طراحی سازمانی دانشگاه فرهنگیان دارای هفت مؤلفه اصلی 1. رهبری 2. محیط 3. ساختار 4. فرهنگ 5. هدف 6. افراد 7. استراتژی بود. سپس ضمن شناسایی مولفه های محوری، مقوله ها در درون مؤلفه های اصلی قرار گرفتند و مدل نهایی شکل گرفت.
نتیجه گیری: برای ایجاد یک دانشگاه با حداقل اتلاف و بیشترین ارزشمندی می‌بایست یک نگرش سیستماتیک و همه جانبه در قالب عوامل و مؤلفه‌های رهبری، محیط، ساختار، فرهنگ، هدف، افراد،استراتژی مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

آموزش عالی؛ طراحی سازمانی؛ یکپارچگی؛ دانشگاه فرهنگیان

مراجع

ابراین، جیمزا؛ ماراکاس، جرج. (1389). مبانی سیستم‌های اطلاعاتی. ترجمه امیر مانیان، مهدی فتاحی، بهاره واثق. چاپ ششم، انتشارات نگاه دانش.

ایزدی یزدان آبادی، احمد، بهرنگی، محمدرضا. (1385). بررسی و تحلیل ساختار سازمانی دانشگاه تربیت‌معلم. مجله پژوهش و برنامه‌ریزی در اموزش عالی، شماره 40، 16.

ترک زاده، جعفر، محمدی، مهدی، سلیمی، قاسم، فروغ، بازمحمد. (1396). توانمندسازی دانشگاهی با رویکرد راهبردی: چارچوب موقعیتی برای برنامه‌ریزی توسعه دانشگاه بامیان افغانستان. مطالعات برنامه ریزی آموزشی, 6(11), 133-157.

دفت، ریچارد ال. (1392). تئوری و طراحی سازمان، ترجمه پارساییان، علی و اعرابی، سید محمد. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

دهقان، عبدالمجید؛ مهرام، بهروز و کرمی، مرتضی. (1395). ارزشیابی برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان از حیث تربیت معلم پژوهشگر (مورد: پردیس های شهید بهشتی و شهید هاشمی نژاد). مطالعات برنامه درسی آموزش عالی. 7(13)، 78-100.

دهقانی سلطانی، مهدی؛ مصباحی، مریم و طالبی، یاسمن. (1397). تأثیر ارزش‌های سازمانی و رهبری دانش‌گرا بر عملکرد نوآوری با تبیین نقش تسهیم دانش. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی, 8(3)، 43-74.

رابینز، استیون پی. (1398). تئوری سازمان (ساختار و طراحی سازمانی). ترجمه مهدی الوانی، حسن دانایی فرد. تهران: صفار.

رستگار، احمد، صیف، محمد حسن، علی محمدی معدنویی، زهرا. (1397). رابطۀ مؤلفه های سبک رهبری اصیل مدیران مدارس با هیجان های مثبت تدریس معلمان: نقش میانجی سرمایۀ روان شناختی. مدیریت مدرسه. 6(2)،163- 185.

شریف پور، حسین. (1389). رابطه ابعاد یکپارچگی سازمان با وجود نقصان در عملکرد سازمانی در شرکت ملی نفت ایران. رساله دکتری دانشگاه علامه طباطبائی تهران.

صفایی، ناصر، باقری، زهرا. (1395). برنامه‌ریزی راهبردی منابع انسانی بر مبنای الگوی BSC. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی. 8(3)،  159-181.

عباسی سروک، لطف اله؛ باقری، مریم و کردستانی، فرشته. (1397). بررسی رابطه سرمایه انسانی با خلاقیت و نوآوری کارکنان مدارس ‏دولتی شهر تهران. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 8(2)، 209-228.

عزیزی نژاد، بهاره و قالی زاده کلهر، احمد. (1397). رابطۀ بین فرهنگ سازمانی و عدالت سازمانی با موفقیت شغلی مدیران مدارس. مدیریت مدرسه، 6(1)، 227-243.

کاظمی، سیده فاطمه؛ نادری، حبیب الله؛ هاشمی، سهیلا و میکاییلی، فرزانه. (1395). محیط اجتماعی و خلاقیت: بررسی تأثیر جوّ دانشگاه بر پیشرفت خلاقانه‌ی دانشجویان. پژوهش های روانشناسی اجتماعی، 6(22)،47-66.

گل پرور، محسن؛ جوادیان، زهرا و حسین زاده، خیراله. (1390). الگوی ساختاری قرارداد روانی، عدالت سازمانی، رهبری اخلاقی، مبادله رهبر-عضو و حمایت سازمانی. فصلنامه روان شناختی تحلیلی شناختی, 2(7), 21-32.

مرتضوی، سعید؛ ناظمی، شمس الدین و پریشانی فروشانی، حمیده. (1395). بررسی نقش واسط خلاقیت در رابطه ی بین توانمندی روانشناختی و تعهد کارکنان. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 25(81)، 101-121.

مهرمحمدی، محمود. (1392). برنامه درسی تربیت معلم و الگوی اجرائی مشارکتی آن؛ راهبرد تحولی برای تربیت معلم در ایران. نظریه و عمل در برنامه درسی. 1(1)، 5-26.

موسوی خطیر، سید جلال، نادری، ابوالقاسم،  ابیلی، خدایار. (1395). نقش مکانیزم های مدیریت دانش جهت بهبود نوآوری در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی, 6(3)، 179-212.

میرکمالی، سیدمحمد، فرهادی راد، حمید. (1392). کنکاشی در ساختارهای سازمانی دانشگاه به منظور ارائه یک مدل تلفیقی. فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی, 1(17)، 75-100.

نیک پی، ایرج، زندکریمی، مریم. (1397). بررسی تأثیر رهبری تحول‌آفرین بر بی‌تفاوتی سازمانی با نقش میانجی خلاقیت کارکنان (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه لرستان). ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8(2)، 229-264.

 

Cabrera, D., Cabrera, L., Powers, E., Solin, J., & Kushner, J. (2018). Applying systems thinking models of organizational design and change in community operational research. European Journal of Operational Research, 268(3), 932-945.

Helgevold, N., Næsheim-Bjørkvik, G., & Østrem, S. (2015). Key focus areas and use of tools in mentoring conversations during internship in initial teacher education. Teaching and Teacher Education, 49, 128-137.

Huang, H.-C., Lai, M.-C., & Lin, L.-H. (2011). Developing strategic measurement and improvement for the biopharmaceutical firm: Using the BSC hierarchy. Expert Systems with Applications, 38(5), 4875-4881.

Jeng, S. P. (2018). Enhancing the creativity of frontline employees: The effects of job complexity and customer orientation. The International Journal of Logistics Management, 29(1), 387-408.

Mihm, J., Loch, C. H., Wilkinson, D., & Huberman, B. A. (2010). Hierarchical structure and search in complex organizations. Management science, 56(5), 831-848.

Oke, T. I., & Kefas, S. R. (2019). Education and Human Resources Planning for Sustainable National Development in Nigeria. KIU Journal of Humanities, 3(4), 17-25.

Quezada, L. E., Palominos, P. I., & Gonzalez, M. A. (2013). Application of AHP in the Design of a Strategy Map. iBusiness, 5(03), 133.

Rafles, H., Fadhlan, F., & Asmar, A. (2018). A Strategy of Human Resources Pass Through the Education and Training. Adabi: Journal of Public Administration and Business, 1(1), 16-31.

Saunders, C. (2019). The Enterprise Content Services Organization. Technical Communication, 66(2), 163-176.

Schoemaker, P. J., Heaton, S., & Teece, D. (2018). Innovation, dynamic capabilities, and leadership. California Management Review, 61(1), 15-42.

Stouten, J., Rousseau, D. M., & De Cremer, D.(2018) Successful organizational change: Integrating the management practice and scholarly literatures. Academy of Management Annals, 12(2), 752-788.