شناسایی عوامل موثر بر نوآوری سازمانی در کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی با استفاده از تکنیک دلفی

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 3، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 36، خرداد 1399، صفحه 55-88   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سید رسول تودار^{* 1}؛ زهرا اباذری²؛ زهره میرحسینی²؛ نجلا حریری³

¹دانشجو آموخته دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

²گروه علم اطلاعات و دانش شماسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

³گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

چکیده

زمینه : این پژوهش به شناسایی عوامل موثر بر نوآوری سازمانی در کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی می پردازد و طرحی نوین از نوآوری سازمانی ارائه می نماید و در صدد توسعه مجموعه دانسته های موجود درباره اصول و روابط شاخص های نوآوری سازمانی است، بر حسب هدف یک پژوهش بنیادی محسوب می شود.
روش : از آنجا که در این پژوهش نیز بدنبال حل مسئله ای تحت عنوان نحوه نوآوری سازمانی در کتابخانه های دانشگاهی هستیم، روش پژوهش کاربردی می باشد. همچنین براساس طرح تحقیق و از حیث نحوه گردآوری داده ها، تحقیق حاضر یک تحقیق توصیفی (غیر آزمایشی) است و برای گردآوری اطلاعات از دو روش مطالعه اسنادی و دلفی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 20 نفر از صاحب نظران و خبرگان دانشگاهی(اساتید دانشگاهی حوزه مدیریت و علم اطلاعات) می باشند که به روش هدفمند گلوله برفی از آنها نمونه گیری شده و با استفاده از روش دلفی فازی دیدگاه های آنها استخراج گردیده و مورد پالایش قرار گرفته است.
یافته ها: نشان می دهد بیـشترین میزان موافقت خبرگان در سومین نظرسنجی در بعد فردی مربوط به دانش و تخصص، در بعد گروهی سیستم ارتباطات، در بعد سازمانی مدیریت دانش، در بعد محیطی زیرساخت‌ها و پیچیدگی‌های فناوری و در بعد انسانی و آموزشی سرمایه فکری است. همچنین در بین ابعاد بالاترین میزان موافقت مربوط به بعد گروهی و پایین‌ترین میزان موافقت مربوط به بعد انسانی و آموزشی است.
نتیجه گیری: بر اساس خروجی تحلیل تمامی ابعاد و مولفه ها در مدل باقی مانده اند و مدل نهایی تحقیق شامل 5 بعد و 11 مولفه شناسایی گردیده است. مدل ارائه شده در این مقاله قادر است زمینه را جهت نوآوری سازمانی در کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی فراهم نموده و آنها را قادر سازد تا ضمن آسیب شناسی نوآوری سازمانی در کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی، طرح ها و اقدامات بهبود را استخراج نموده و موقعیت خود را در فرایند نوآوری سازمانی مورد ارزیابی قرار دهند.

کلیدواژه‌ها

نوآوری سازمانی؛ کتابخانه؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ تکنیک دلفی

مراجع

آقاداود، رسول؛ حاتمی، رسول؛ حکیمی­نیا، بهزاد (1389). بررسی عوامل مؤثر بر نوآوری سازمانی در میان مدیران(مطالعه موردی مدیران ارشد مخابرات استان اصفهان). فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر. 11: 170-127.

ایرجی راد، ارسلان؛ لطفی خاتون آباد، فاطمه. (1398). نقش توانمندسازی در رابطه بین رفتار نوآورانه و خلاقیت کارکنان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 9(1)، صفحه 1-22.

اسدپور، مرتضی؛ کارگر، مهناز. (1394). بررسی تاثیر نوآوری سازمانی و نوآوری مدیریتی در موفقیت شرکت های دانش بنیان (مورد مطالعه : شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری گیلان). فصلنامه رشد فناوری، 11(43)، 71-79.

انتظاری یعقوب (1384). اقتصاد نوآور: الگویی جدید برای تحلیل و سیاستگذاری توسعه علوم، فناوری و نوآوری. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، ۱۱ (۱) ،۲۱۹-۲۵۵.

ترابی، ماشاالله. گودرزی، مریم. (1388). شرکت مادر دانشی نوآوری محور، تحول در علوم پزشکی و رشد اقتصادی. مجله تحقیقات نظام سلامت حکیم. 12 (3). 10-17.

حسن بیگی، محسن.( 1389). ارائه عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش به منظور افزایش خلاقیت و یادگیری سازمانی در شرکت فرودگاه های کشور، پایان نامه کارشناسی، رشته مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه پیام نور.

حسینی، معصومه؛ صادقی، طاهره (1389). عوامل مؤثر بر خلاقیت و نوآوری اعضای هیات علمی و ارایه راهکار به منظور ارتقا. راهبردهای آموزش، 3 (1)، 1-6.

رضائیان، علی.(1396). فرهنگ سازمانی: مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها(سمت).

صادقی مال امیری ، منصور؛ لطف الله زاده، سعید.(1389). بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر خلاقیت، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس،7(29). 105-121.

صادقی مال امیری ، منصور؛ نیکنام، علی اصغر.(1389). بررسی تاثیر تئوری‌های سازمان بر خلاقیت، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، 7(28). 47-76.

صادقی، منصور.( 1385). طراحی و تبیین الگویی برای تحلیل متغیرهای گروهی مؤثر بر خلاقیت. مدرس علوم انسانی.. 4 (10) ، 111-134.

فخریان، سارا. (1381). بررسی رابطه خلاقیت و نوآوری کارشناسان ستادی با عوامل سازمانی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

فلاح، شمس؛ میر فیض، بوداقی؛ خواجه نوبر، حسین، دلنواز اصغری بیتا.(1391). بررسی رابطه بین هوش سازمانی و خلاقیت کارکنان دردانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در سال1388. مدیریت بهره وری. (21) 6،2  . 149-176 .

فیضی، طاهره . ( ۱۳۸6) . مبانی سازمان و مدیریت. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور .

کشتکاران، علی؛ محبتی، فاطمه؛ هدایتی، سیدپوریا و روشن­فرد، آمنه. (1388). رابطه سبک تفکر با نوآوری سازمانی مدیران ارشد و میانی بیمارستانهای آموزشی شیراز، مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی،7(4).، 33-40.

کوثری، رضا؛ نیکنامی، مصطفی؛ دلاور، علی؛ آراسته، حمیدرضا؛ و قورچیان، نادرقلی. (1393) ارائه الگوی توسعة خلاقیت نوآوریهای علمی اعضای باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان بر اساس عوامل فردی. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 4 (3) 159 – 189.

نوروزی چاکلی، عبدالرضا ؛ دیانی، محمدحسین. )1386(. عوامل مؤثر بر موفقیت مدیران مراکز ملی اطلاعات علمی در ایران. کتابداری و اطلاع رسانی. 10 (شماره 4) (پیاپی 40) , 145-176.

صابری ، مریم ؛ نوکاریزی، محسن؛ دیانی، محمدحسین. (1398). بررسی وضعیت پذیرش و بهره‌گیری پایگاه‌های اطلاعاتی ایران از دیدگاه کاربران: مطالعه موردی پایگاه‌های اطلاعاتی پژوهشگاه علوم وفناوری اطلاعات ایران. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات. شماره26 دوره2 ،85-100.

 

Amabile T M. (1998) "How to kill creativity", Harvard Business Review 76, No. 5.pp76-85

Anzola-Román, P., Bayona-Sáez, C., & García-Marco, T. (2018). Organizational innovation, internal R&D and externally sourced innovation practices: Effects on technological innovation outcomes. Journal of Business Research, 91, 233-247.

Bledow, R., Frese, M., & Mueller, V. (2011). Ambidextrous leadership for innovation: The influence of culture. In Advances in global leadership (pp. 41-69). Emerald Group Publishing Limited.

Bontje, M., & Musterd, S. (2009). Creative industries, creative class and competitiveness: Expert opinions critically appraised. Geoforum, 40(5), 843-852.

Bakker, A. B., Albrecht, S. L., & Leiter, M. P. (2010). Key questions regarding work engagement. European Journal of Work and Organizational Psychology, 20, 28-24.

Brennan, John, Broek, Simon, Durazzi, Niccolo, Kamphuis, Bregtje, Ranga, Marina and Ryan, Steve. (2014). Study on innovation in higher education: final report. European Commission Directorate for Education and Training Study on Innovation in Higher Education, Publications Office of the European Union, Luxembourg. ISBN 9789279350818.

Chang, S. C., & Lee, M. S. (2007). A study on relationship among leadership, organizational culture, the operation of learning organization and employees' job satisfaction. The learning organization, 14(2), 155-185.

Cohen-Meitar, R., Carmeli, A., & Waldman, D. A. (2009). Linking meaningfulness in the workplace to employee creativity: The intervening role of organizational identification and positive psychological experiences. Creativity Research Journal, 21(4), 361-375.

Damanpour, F. & Aravind, D. (2012), Managerial innovation: Conceptions, processes, and antecedents, Management and Organization Review, 8(2): 423–454.

Davis, R. W. (2003). Innovation markets and merger enforcement: current practice in perspective. Antitrust LJ, 71, 677.

Diliello, T. C., Houghton, J. D., & Dawley, D. (2011). Narrowing the creativity gap: The moderating effects of perceived support for creativity. The Journal of psychology, 145(3), 151-172.

Drucker, P. (1999). Knowledge worker productivity: The biggest challenge California, Management Review; 41, 79-94.

Fernandez-Mesa, A., & Alegre, J. (2014), Entrepreneurial orientation and export intensity: Examining the interplay of organizational learning and innovation, International Business Review.

Furst‐Bowe, J. A., & Bauer, R. A. (2007). Application of the Baldrige model for innovation in higher education. New directions for higher education, 2007(137), 5-14.

Ganter, A. & Hecker, A. (2013), Configurational paths to organizational innovation: qualitative comparative analyses of antecedents and contingencies, Journal of Business Research, No of Pages 8:1-8.

Gumusluoglu, Lale. Ilsev, Arzu(2009). Transformational leadership, creativity, and organizational innovation. Journal of Business Research. pp 461–473

Harland, F., Stewart, G., & Bruce, C. (2017). Ensuring the academic library's relevance to stakeholders: The role of the Library Director. The Journal of Academic Librarianship, 43(5),397-408.

Heinze, T., Shapira, P., Rogers, J. D., & Senker, J. M. (2009). Organizational and institutional influences on creativity in scientific research. Research Policy, 38(4), 610-623.

Jantz, R. C. (2012). Innovation in academic libraries: An analysis of university librarians' perspectives. Library & Information Science Research, 34(1), 12-3.

Jantz, R. C. (2015). The determinants of organizational innovation: An interpretation and implications for research libraries. College & Research Libraries, 76(4), 512-536.

Jimenez, J. D. & Sanz-Valle, R. (2011). Innovation, organizational learning and performance, Journal of Business Research, 4 (64), 408 -417.

Kanter, Rosabeth Moss. (2007). The Change Masters: Innovations for Productivity in the American Corporation، Historical Research Reference in Entrepreneurship، University of Illinois.

Koloniari, M., Vraimaki, E., & Fassoulis, K. (2018). Fostering innovation in Academic Libraries through knowledge creation. The Journal of Academic Librarianship, 44(6), 793-804.

Lu,T.T. &Chen,J. (2010), Incremental or radical? A study of organizational innovation: an artificial world approach, Expert Systems with Applications, 37(12): 8193-8200.

Maimone, F., & Sinclair, M. (2010). Chapter 12 Affective climate, organizational creativity, and knowledge creation: case study of an automotive company. In Emotions and Organizational Dynamism (pp. 309-332). Emerald Group Publishing Limited.

Martins, E.C.&Terblanche, F.(2003). Building Organizational Culture that Stimulates Creativity and Innovation.European Journal ofInnovation Management, 6(1), pp. 64-74.

Montalvo, C. (2006). What triggers change and innovation?. Technovation, 26(3), 312-323.

Naranjo-Valencia, J. C., Jiménez-Jiménez, D., & Sanz-Valle, R. (2011). Innovation or imitation? The role of organizational culture. Management Decision, 49(1), 55-72.

Rasulzada, F., & Dackert, I. (2009). Organizational creativity and innovation in relation to psychological well-being and organizational factors. Creativity Research Journal, 21(2-3), 191-198.

Rubera, G. & Kirca, A. (2012). Firm innovativeness and its performance outcomes: A meta-analytic review and theoretical integration. Journal of Marketing, 3(76), 130 -147.

Sadeghi , Z .& Mohtashami, R.(2011), Relationship of strategic human resource practices and organizational innovation in one of the military centers, Iranian Journal of Military Medicine, 13(2), 97-102.

Schepers, P., & Van den Berg, P. T. (2007). Social factors of work-environment creativity. Journal of business and psychology, 21(3), 407-428.

Seidel, S. (2011). Toward a theory of managing creativity-intensive processes: a creative industries study. Information systems and e-business management, 9(4), 407-446.

Shalley, C. E., & Gilson, L. L. (2004). What leaders need to know: A review of social and contextual factors that can foster or hinder creativity. The leadership quarterly, 15(1), 33-53.

Stojanova, B. (2010). Development of creativity as a basic task of the modern educational system. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 3395-3400.

Subramaniam, M. & Youndet, M. (2005). The influence of intellectual capital on the types of innovative capabilities. Academy of Management Journal, 48(3), 450-463.

Taetia, V. P. (2006). Farmework to study the social innovation network. European journal of Innovation management, 9(3), 312-326.

VanTassel-Baska, J., & MacFarlane, B. (2009). Enhancing creativity in curriculum. In International handbook on giftedness (pp. 1061-1083). Springer, Dordrecht.