نقش فرامتغیرهای فضای مجازی در گسترش جرائم سایبری

پژوهش های جامعه شناسی

مقاله 5، دوره 12، شماره 1.2 - شماره پیاپی 44، شهریور 1397، صفحه 95-115   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا جاه بین^{* 1}؛ افسانه مظفری²

¹پژوهشگر مرکز مطالعات راهبردی قوه قضائیه

²معاون پژوهشی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات

چکیده

محیط مجازی، محیطی همه گیر است که از منظر جرم زایی و ناهنجاری، انباشتی از تجربه های منفی محلی را داخل ظرف جهانی خود جای می دهد. مسائل فضای ارتباطی جدید در هر سطحی تابعی از فرامتغیرهای اساسی فضای مجازی هستند. « فرامتغیر » ، عاملی است که همه چیز را تحت تأثیر قرار می دهد. مسائل اجتماعی این فضای جدید نیز از این تأثیرات مستثنا نیست. فرا متغیرهایی همچون « هایپرتکست بودن »، « فراگیری »، « قابلیت دسترسی آسان » ، « گمنامی »، « تعاملی بودن »، « دیجیتالی بودن »، « واقعیت مجازی بودن امور در فضای مجازی » ، « چند رسانه ای بودن » و « ایمن بودن » از جمله فرامتغیرهای این فضا هستند که زندگی در جهان دوم را و همچنین زندگی دوفضایی امروزه را تحت تأثیر قرار می دهند. هدف اصلی این مقاله مطالعه رابطه بین متغیرهای مهم فضای مجازی و جرائم سایبری است به منظور ارزیابی این رابطه، یک مدل با 9 متغیر ارائه شده و پرسشنامه آنلاین در میان 400 کاربر اینترنت به ویژه کاربران پیام رسان ارتباطی تلفن هوشمند ( تلگرام ) قرار گرفته است . به منظور برآورد رابطه از نرم افزار لیزرل استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

فرا متغیرهای فضای مجازی؛ جرائم سایبری؛ تحلیل عاملی تأییدی

مراجع

منابع

آیکاو، دیوید جی (1383)، راهکارهای پیشــگیری و مقابله با جرایم رایانه ای، ترجمۀ اکبر اســترکی، محمدصادق روزبهانی، تورج ریحانی و راحله الیاسی، تهران، معاونت پژوهش دانشگاه علوم انتظامی.

اسلوین، جیمز (1380)، اینترنت و جامعه. ترجمه عباس گیلوری و علی رادباوه .تهران: کتابدار.

پرویزی، رضا (1384)، پیجویی جرایم رایانه ای، چاپ اول، تهران: انتشارات جهان جام جم.

جوان جعفری، عبدالرضــا (1389)، جرائم ســایبر و رویکرد افتراقی حقوق کیفری (با نگاهی به قانون مجازات اسلامی بخش جرائم رایانه ای)، مجلۀ دانش و توسعه، سال هفدهم، شمارة 34، صص:169-191

راسخون (1393 )، قاعده‌های اخلاقی در فضای مجازی و دو وجهی نگری . قابل دسترسی در آدرس: http://rasekhoon.net/article/show/988661

زیبر، اولریش (1390)، جرائم رایـانـه ای، ترجمهی نوری، محمدعلی و نخجوانی، رضـــا و بختیاروند، مصطفی و رحیمی، احمد، تهران، انتشارات گنج دانش، چاپ دوم.

عالیپور، حســـن (1390)، حقوق فناوری اطلاعات و ارتباطات (جرائم رایانهای)، تهران: انتشـــارات خرسندی.

عاملی، سعید رضا (1384 )، دو فضایی شدن جهان و موبایل رایانه، جامعه مجازی فراگیر و بازسازی هویت فردی، ارائه شده در همایش فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه، نشریه فرهنگ و فناوری، جلد 1، شماره 4.

عاملی، سعید رضا (1386 )، دین مجازی، دو فضایی شدن محیط دینی و ارتباطات درون دینی و بین دینی ؛ دین و رسانه، تهران: طرح آینده .

عاملی، سعید رضا (1387 )، دو جهانی شدن‌ها و دو فضایی شدن فرهنگ، پارادایم جدید فرهنگ‌شناسی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران .

 عاملی، سعید رضا (1388)، شبکه‌های علمی مجازی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

عاملی، سعید رضا (1390 )، رویکرد دو فضایی به آسیب‌ها، جرائم، قوانین و سیاست‌های فضای مجازی، تهران، انتشارات امیر کبیر.

کوسـن، موریس (1376)، روابط میان پیشگیری وضعی و کنترل بزهکاری، ترجمۀ علیحسین نجفی ابرندآبادی، مجلهی تحقیقات حقوق دانشگاه شهید بهشتی.

کوثری، مسعود( 1386)، جهان فرهنگی کاربران ایرانی گزارش پژوهشی .تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ادبیات.

کیهان (1395)، کشف 88 درصدی جرایم اینترنتی توسط پلیس فتا. قابل دسترسی در آدرس:

http://kayhan.ir/fa/mobile/news/99090/95

مک لوهان، مارشال (1377)، برای درک رسانه‌ها ترجمه سعید آذری .تهران: مرکزتحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه ای صداوسیما.

Cuusson, Maurice, La criminology, paris, Hachette, coll, Les fondamentaux, 2002, p. 28. 26.Jaishankar, K. (2008). Space transition theory of cyber crimes. In F. Schmalleger, & M. 1-

Mihalache, A. (2002). The cyber space- Time continuum: Meaning. The Information Society. 18:293-301

Shinder, Debra Little John, (2002); Scene of the Cyber Crime, Computer Forensics Hand Book, Syngress Publication, pp.1-744.

Turkle, S. (1995). Life on Screen: Identity in The Age of The Internet New York: Simon and Schuster

Turkle, S. (1996). Who Are We? In Trend David (ed). (2001). Reading Digital Culture, Oxford: Black Well.

Zancheti, s.m. (2002) .value, Built Heritage and Cyberspace. Museum. 54(3):19-28