اثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودکارآمدی درد در بیماران دچار تالاسمی نوع ماژور

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

مقاله 6، دوره 11، شماره 40، خرداد 1399، صفحه 59-68   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مسعود رئیسی¹؛ فرهاد کهرازئی^{* 2}؛ غلامرضا ثناگوی محرر³

¹دانشجوی دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی، دانشگاه آزاد زاهدان، زاهدان، ایران

²استادیارگروه روانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

³استادیارگروه روانشناسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودکارآمدی درد در بیماران دچار تالاسمی نوع ماژور انجام گرفته است. روش: این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه بیماران تالاسمی ماژور که به مرکز تالاسمی شهر چابهار مراجعه کرده بودند، که در این پژوهش 30 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفره(گروه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی و گواه) جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 60 دقیقه‌ای با روش‌های کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی کابات-زین، به صورت هفته‌ای دو جلسه آموزش دید و گروه گواه در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. از پرسشنامه خودکارآمدی درد PSEQ برای جمع آوری داده‌ها استفاده شد. که تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از شاخص­های توصیفی وآنالیز کوواریانس یک متغیره انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج حاکی از بهبود خودکارآمدی درد توسط آموزش ذهن آگاهی در گروه آزمایش داشت(Pنتیجه‌گیری: به نظر می رسد کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در بهبود خودکارآمدی درد در بیماران دچار تالاسمی نوع ماژور موثر بوده و پیشنهاد می‌شود در کنار درمانهای دارویی، آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی نیز برگزار شود.

کلیدواژه‌ها

ذهن آگاهی؛ خودکارآمدی درد؛ تالاسمی نوع ماژور

مراجع

Angelucci E, Pilo F. (2016). Management of iron overload before, during, and after hematopoietic stem cell transplantation for thalassemia major. Annals of the New York Academy of Sciences. 1368(1):115-21

Archer K,CoronadoRA, Ehde D,Vanston S, Koyama T, Phillips S, Mcgirt MJ, Spengler D, Aaronson OS, Cheng JS, Devin CJ. (2017). fear Of Movement And Pain Self-efficacy Mediate Outcomes Following A Targeted Rehabilitation Intervention After Spine Surgery: opl4. journal of Orthopaedic & Sports Physical. 47(1):A3-4.

Baer RA, Krietemeyer J. (2006). Overview of mindfulness- and acceptance based treatment approaches. In: Baer RA, editor. Mindfulness based treatment approaches: Clinician’s guide to evidence base and applications. London: Academic Press 3-27.

Clay O, Telefair J. (2006). Evaluation of a disease-specific self-efficacy instrument inadolescents with sickle cell disease and its relationship to adjustment. Child Neuropsychology. 13(2): 188- 203.

Dworkin RH, Breitbart WS. (2004). Psychological aspects of pain: A Handbook for Health Care Providers. WA Seattle; LASP Press; 3-28.

Flink IK, Smeets E, Bergbom S, Peters ML. (2015). Happy despite pain: Pilot study of a positive psychology intervention for patients with chronic pain. Scandinavian Journal of Pain. 1;7:71-9.

Guntzviller LM, KingAJ,Jensen JD, Davis LA. (2017). Selfefficacy, health literacy, and nutrition and exercise behaviors in a low-income, Hispanic population. Journal of immigrant and minority health. 19(2):489-93.

Horton-Deutsch SL, Horton JM. (2003). Mindfulness: Overcoming intractable conflict. Archives of Psychiatric Nursing 1;17(4):186-93major patients. CytoJournal. 2016;13

Kabat-Zinn J. (2013). Full catastrophe living, revised edition: how to cope with stress, pain and illness using mindfulness meditation. Hachette UK. Sep 24

Kabat‐Zinn J. (2003). Mindfulness‐based interventions in context: past, present, and future. Clinical psychology: Science and practice. 10(2):144-56

Kaivanto KK, Estlander AM, Moneta GB, Vanharanta H. (1995). Isokinetic performance in low back pain patients: The predictive power of the Self-Efficacy Scale. Journal of Occupational Rehabilitation. 1;5(2):87-99.

Koutelekos J, Haliasos N. (2013). Depression and Thalassemia in children, adolescents and adults. Health science journal. 7(13): 239- 248.

Lengacher CA, Reich RR, Paterson CL, Shelton M, Shivers S, Ramesar S, Pleasant ML, Budhrani-Shani P, Groer M, Post-White J, Johnson-Mallard V. (2019). A large randomized trial: effects of mindfulness-based stress reduction (MBSR) for breast Cancer (BC) survivors on salivary cortisol and IL-6. Biological research for nursing. 21(1):39-49

Lovas DA, Barsky AJ. (2010). Mindfulness-based cognitive therapy for hypochondriasis, or severe health anxiety: a pilot study. J Anxiety Disord. 24(8): 931-5

Martel ME, Lafontaine MF, Thériault A, Balbinotti M. (2016). Chronic pain self efficacy as a mediator of the link between romantic attachment insecurity, individual functioning and couple satisfaction: a preliminary study. Revista Prâksis. 2:119-36

Mishali M, Omer H. Hymann A. (2011). The importance of measuring self-efficacy in patients with diabetes. Family Practice. 28(1): 82–87.

Nicholas MK. (2007). The pain self-efficacy questionnaire: taking pain into account. Eur J Pain. 11:153-163.

Sajjad SF, Ahmad W, Hussain Jaffery SS, Asif M, Alam SE. (2017). Treatment of chronic hepatitis C in thalassemia major patients. J Pak Med Assoc. 1;67(6):926-8

Sanko, J., McKay, M., & Rogers, S. (2016). Exploring the impact of mindfulness meditation training in pre-licensure and post graduate nurses. Journal of Nurse Education Today, 45, 142-147.

Sedaghat M, Mohammadi R, Alizadeh K, Hosein IA. (2011). The effect of Mindfulness-Based Stress Reduction on mindfulness, stress level, psychological and emotional well-being in Iranian sample. Procedia Soc Behav Sci; 30: 929-934.  (Persian)

Shapiro S, Jazaieri H, Goldin PR. (2012). Mindfulnessbased stress reduction effects on moral reasoning and decision making. J Posit Psychol 7: 504- 51523. Song Y, Lindquist R. Effects of mindfulness-based stress reduction on depression, anxiety, stress and mindfulness in Korean nursing students. Nurs Edu Today 2015; 35: 86-90

Song Y, Lindquist R. (2015). Effects of mindfulness-based stress reduction on depression, anxiety, stress and mindfulness in Korean nursing students. Nurs Edu Today 35: 86-90

Srivastava A, Shaji RV. (2017). Cure for thalassemia major–from allogeneic hematopoietic stem cell transplantation to gene therapy. haematologica. 1;102(2):214-23

Sugiura Y. (2004). Detached mindfullness and worry: ameta- cognitive analysis. pers individ dif 37: 169-179

Torki Y, Hajikazemi E, Bastani F, Haghani H. (2011). General Self Efficacy in Elderly Living in Rest-Homes. Iran Journal of Nursing (IJN). 24 (73): 55-62.

Turner JA, Anderson ML, Balderson BH, Cook AJ, Sherman KJ, Cherkin DC. (2016). Mindfulnessbased stress reduction and cognitive behavioral therapy for chronic low back pain: similar effects on mindfulness,catastrophizing, self-efficacy, and acceptance in a randomized controlled trial. Pain. 157(11):2434-44.

Turner JA, Ersek, M., Kemp, C. (2005). Self-Efficacy for Managing pain Is Associated with Disability, Depression, and pain coping Among Retirement Community Residents with Chronic pain. Pain. 6: 471-479.

Wells-Federman W, Arnstein P, Caudill M. (2002) Nurse-led pain management program: effect on self-efficacy, pain intensity, pain- related disability, and depressive symptoms in chronic pain patients. J Pain Manag Nursing. 4:131-140.