بررسی شاخص‌های کیفیت منابع آب زیرزمینی در اقلیم سرد و خشک

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 5، دوره 13، شماره 48، آذر 1398، صفحه 71-81   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

یحیی چوپان چوپان¹؛ سمیه امامی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

²دانشجوی دکتری سازه های آبی، گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز

چکیده

استفاده بی­رویه از منابع آبی موجود و خشکسالی­های پی در پی در سالیان اخیر موجب شده است تا منابع آب آبیاری نه تنها از نظر کمی، بلکه از نظر کیفی نیز به­شدت دچار تغییرات نامطلوب گردند. کیفیت آب از مهم­ترین عوامل تعیین­کننده به­منظور کاربرد آن در مصارف مختلف آب به­شمار می­رود. لذا مدیریت و پایش کیفیت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق به بررسی کیفیت منابع آب موجود در منطقه سیوکی شهرستان تربت­حیدریه با توجه به آنالیز شیمیایی منابع آبی مورد استفاده در بخش کشاورزی شامل پساب کارخانه قند، پساب تصفیه­شده فاضلاب شهری، قنات و چاه (تعداد 10 حلقه چاه با کاربری کشاورزی) طی دوره آماری 92-1388 و دیاگرام ویلکاکس، شاخص نفوذپذیری (I)، نسبت جذبی سدیم (SAR)، درصد سدیم و کلر و دیگر آنیون­ها و کاتیون­ها پرداخته شد.نتایج حاصل نشان داد که مقدار شوری پساب در حدود 20000 میلی­موس بر سانتی­متر می­باشد که در کلاس شوری زیاد (C4) قرار گرفت. بر طبق نمودار ویلکاکس و SAR، اکثر نمونه ها در کلاس C₄S₁ و در رده آب­های متوسط قرار گرفتند. براساس نتایج، تمامی منابع آبی منطقه مورد مطالعه، اعم از متعارف و نامتعارف برای کشاورزی مناسب می‎باشند، ولی برای پساب تصفیه­خانه می­بایست تدابیر بیش­تری در خصوص کشاورزی و کشت محصولات انجام شود.

کلیدواژه‌ها

مصارف کشاورزی؛ کیفیت آب؛ آنالیز شیمیایی؛ قنات؛ پساب

مراجع