ارزیابی اثرات زیست محیطی سد ایوشان با استفاده از روش ماتریس اصلاح شده لئوپولد و ماتریس

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 4، دوره 13، شماره 49، اسفند 1398، صفحه 51-66   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدی کماسی¹؛ بهرنگ بیرانوند^{* 2}

¹استادیار گروه عمران اب دانشگاه ایت الله بروجردی

²گروه عمران اب دانشگاه ایت الله بروجردی

چکیده

با توجه به مواردی همچون تغییر اقلیم گسترده و در نتیجه افزایش خشکسالی، رشد جمعیت انسانی و به تبع آن افزایش تقاضای جهانی برای انرژی و آب، پروژه‌های بزرگ سدسازی افزایش یافته است. با این وجود بدون تحقیقات جامع، یک پروژه بزرگ مانند سد اثرات برگشت ناپذیر و پیش‎بینی نشده زیادی را روی محیط زیست خواهد گذاشت. بررسی سوابق اجرای پروژه‎های سدسازی نشان می‎دهد که بسیاری از آنها بدون توجه به ملاحظات زیست محیطی طراحی و مورد بهره‎برداری قرار گرفته‌اند ازاین‎رومسبب بروز آلودگی‎های مختلف وتخریب بخش‎های عمده‎ای ازمنابع طبیعی گردیده‎اند. در این پژوهش ارزیابی اثرات زیست محیطی سد ایوشان در دو فاز ساختمانی و بهره‎برداری بر محیط‎های بیولوژیکی، فیزیکی- شیمایی، اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی و استراتژیکی شناسایی و با استفاده از ماتریس اصلاح شده لئوپولد و ارزیابی اثرات سریع بررسی گردید.  نتایج نشان داد که  بیشترین اثرات و پیامدهای منفی در فازهای ساختمانی و بهره‎برداری در ماتریس ایرانی اصلاح شده و ماتریس ارزیابی اثرات سریع مربوط به محیط فیزیکی - شیمیایی می‎باشد. همچنین بیشترین اثرات و پیامدهای مثبت در فازهای ساختمانی و بهره‎برداری به ترتیب برای ماتریس لئوپولد اصلاح شده مربوط به محیط‎های استراتژیک و اقتصادی - اجتماعی و برای ماتریس ارزیابی اثرات سریع مربوط به محیط  اقتصادی- اجتماعی برای هر دو فاز می‎باشد. نتایج به دست آمده تطابق بسیار مناسبی را بین دو ماتریس نشان می‌دهد و صحت نتایج را در ارزیابی زیست محیطی سد ایوشان در دو مرحله ساختمانی و بهره‌برداری تایید نماید

کلیدواژه‌ها

سد ایوشان؛ ماتریس لئوپولد؛ ماتریس ارزیابی اثرات سریع؛ فاز ساختمانی؛ فاز بهره‎برداری

مراجع