زندگی زنان پس از طلاق با رویکردی کیفی (مطالعه موردی: شهرستان شاهین‌دژ)

پژوهش های جامعه شناسی

مقاله 1، دوره 12، شماره 3.4 - شماره پیاپی 45، اسفند 1397، صفحه 7-25   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمدعلی آرمند^{* 1}؛ آرام اژدری²

¹فارغ التحصیل کارشناسی ارشد جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

²کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوکان، بوکان، آذربایجان غربی، ایران

چکیده

چکیده
طلاق، فرآیند قانونی جدایی یک زوج است که در طی زمان و در قالب مراحل مختلفی اتفاق می­افتد. چنین مسائلی برای کنشگران پیامدهایی به همراه دارد، که می تواند بر اساس جنس متفاوت باشد. با قرار گرفتن در موقعیت طلاق نیز زنان و مردان مطلقه با مشکلاتی مواجه می­گردند، در این مطالعه تمرکز روی مسائل زنان است. هدف از این پژوهش مطالعه جامعه شناختی پیامدهای طلاق از دیدگاه زنان مطلقه شهرستان شاهین­دژ است. تحقیق کیفی است و از روش نمونه­گیری نظری و هدفمند استفاده شده است. برای این منظور 20 زن مطلقه ساکن شهرستان شاهین­دژ که حداقل یکبار تجربه طلاق داشته­اند به ‌عنوان مشارکت­کنندگان این تحقیق انتخاب شده­اند. نتایج حاکی از آن است که با وقوع طلاق تغییرات متعددی در ابعاد گوناگون زندگی آنها را تحت تأثیر قرار داده است. زنان پس از طلاق احساس تنهایی کرده و با مشکلات مالی اقتصادی فراوانی همراه بودند. برخی از زنان مطلقه دارای فرزند تمایل به ازدواج مجدد داشتند اما نگران آینده فرزندان خود بودند. مهمترین مسأله این زنان مشکلات مالی و عدم حمایت مالی و اجتماعی از سوی دولت و نهادهای دولتی بود. بنابراین، لازم است دولت و سازمانهای تابعه متولی امور زنان و خانواده این نیاز به حمایت­های همه جانبه آنان را مد نظر قرار داده و تدابیر لازم برای پاسخگویی به آنها را بیندیشند.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: طلاق؛ احساس تنهایی؛ مسائل مالی و اقتصادی

مراجع

منابع                                                                                                                    امین الرعایا، رضوان؛ کاظمیان، سمیه و اسمعیلی، معصومه (1395) پیش بینی تحمل پریشانی بر اساس مولفه­های ارتباطی خانواده مبدأ در زنان مطلقه و غیر مطلقه، فصلنامه علمی – پژوهشی زن و جامعه، سال هفم، شماره چهارم، زمستان 1395، صص 105-91.

بابایی، فاطمه. (1380). تعدیل ساختاری و فقر و ناهنجاری­های اجتماعی. تهران، انتشارت کویر.

باستانی، سوسن و گلزاری، محمود. (1389). طلاق عاطفی: علل و شرایط میانجی، بررسی مسائل ایران، سال اول، 3: 20-1.

حفاریان، ل.، آقایی، ا.، کجباف، م.ب. و کامکار، م. (1388). مقایسه کیفیت زندگی در زنان مطلقه و غیرمطلقه و رابطه آن با ویژگی­های جمعیت­شناختی در شیراز، مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان، 41: 82-61.

خدایاری­فرد، محمد و شهابی، روح­الله. (1386). رابطه نگرش مذهبی با رضایت­مندی زناشویی در دانشجویان متأهل، خانواده پژوهی، سال چهارم، 10: 620-611.

دشت بزرگی، زهرا؛ عسگری، مهرانا و عسگری، پرویز (1396) اثربخشی آموزش شفقت خود بر میل به طلاق و نگرش­های صمیمانه زنان متاهل مراجعه­کننده به مرکز مشاوره خانواده، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال هیجدهم، شماره 1، بهار 1396، پیاپی 67، صص 45-38.

رفاهی، ژاله؛ میرزایی جابری، بهنام و زارعی، رضا (1396) اثربخشی تحلیل ارتباط متقابل (TA) بر تغییر قصه عشق و دلزدگی زناشویی زنان، فصلنامه علمی و پژوهشی زن و جامعه، سال هشتم، شماره نخست، بهار 1396، صص 183-167.

زارعی، فاطمه؛ صلحی، مهناز؛ تقدیسی، محمدحسین؛ کمالی، محمد؛ شجاعی­زاده، داود؛ نجات، سحرناز؛ مرقاتی خویی و عفت­السادات (1393) درک تجارب پس از طلاق در زنان: یک پژوهش کیفی، مجله علوم پزشکی رازی، دوره 21، شماره 124، صص 36-23.

زارعی، فاطمه؛ مرقاتی خویی، عفت السادات؛ تقدیسی، محمدحسین؛ صلحی، مهناز؛ نجات، سحرناز؛ شجاعی­زاده، داوود، رجعتی، فاطمه و رحمانی، اعظم (1392) طلاق از دید زن مطلقه: پژوهش کیفی، مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، سال دوم، شماره سوم، صص 247-234.

زمانیان، علی. (1387). تغییرات بنیادین نهاد خانواده در چند دهه اخیر در ایران، تهران، معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی.

ساروخانی، باقر. (1376). طلاق- پژوهشی در شناخت واقعیت و عوامل آن، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.

سیف، سوسن. (1383). بررسی مقایسه­ای میزان پیامدهای طلاق در زنان و مردان مطلقه ایرانی و آمریکایی، فصلنامه خانواده و پژوهش، سال اول، 1: 104-81.

شیخی، خالد و همکاران. (1391). درک معنایی طلاق و کشف پیامدهای مثبت آن (مطالعه­ای کیفی)، فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده، ویژه نامه خانواده و طلاق، 1.

صادقی فسایی، سهیلا و ایثاری، مریم. (1391). تحلیل جنسیتی از زندگی پس از طلاق: مطالعه کیفی، زن در توسعه و سیاست، دوره 10، 3.

Adegoke, T. G. (2010) Socio-cultural Factor as Determinants of Divorce Rates among Women of Reproductive Age in Ibadan Metropolis, Nigeria, Stud Tribes Tribals, 8 (2)107-114.

Amato, P. R (2010) Research on Divorce: Continuing Trends and new developments, Journal of Marriage and Family, 72, 650-666.

Campbell, T.L. (2013). The Effectiveness of Family Interventions for Physical Disorders. Journal of Marital and Family. 29 (2): 263-281.

Conger & Elder (1900) Linking Economic hardship to material quality in stability. Journal of marriage and the family: 464.Gertina van Schalkwyk (2005). Women's Reconstruction of Self "Explorations of Post- Divorce" ANZJFT Volume 26 Number 2. Pp. 90-9.

Ghayyur, Taha (2010) Marriage: Conflict, Divorce in the Muslim Community: survey analysis. Copyright 2010 sound vision foundation.

Janmardy. M (2011) Study of divorce in Iran provinces from 1977 to 1998: Emphasis on the role of Iran-Iraq war. International Journal of Sociology and Anthropology. 2011; 3 (4): 132-8.

Kavas, serap (2010) "POST- DIVORCE EXPERIENCE OF HIGHHLY EDUCATED AND PROFESSIONAL WOMEN" in partial fulfillment of the requirements for the degree of doctor of philosophy in the department of sociology, July 2010.

Molina, o (2000) "African amrican womens uniqe divorce experiences" Journal of divorce & remarriage. Vol 32.

Root Causes of Divorce Lie in Poor Communication, Survey Finds (2010). According a new survey commissioned by the UAE marriage Fund.