پیامدها و فرجام قدرت نامطلوب در سیمای عرفانی آیات سوره قصص

عرفان اسلامی

دوره 17، شماره 64، مرداد 1399، صفحه 246-261   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

منظر نریمانی زاده¹؛ یداله ملکی^{* 2}؛ علی اکبر محمدی گراشی³

¹دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.

²استادیارگروه علوم قرآن و حدیث، واحدخرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران. نویسنده مسئول: [e-mail]

³استادیار گروه الهیات، دانشگاه شهید محلاتی، قم، ایران.

چکیده

تأثیر قدرت مطلوب و نامطلوب در پیشرفت و یا عقب­ماندگی انسان در جهات معنوى و مادى بر هیچ کس پوشیده نیست. چرا که قدرت مطلوب همانگونه که کمال انسان را به عنوان موجودی مختار در مسیر الی الله تسری می‌بخشد و زمینه الهی شدن روح او را میسور کرده و به او وجه ای عارفانه می‌بخشد به همان میزان قدرت نامطلوب بُعد عرفانی انسان را ستانده و او را از فیض خدایی شدن محروم کرده و باعث فقدان روح خدایی در وی می‌گردد.
در این راستا برخی از آیات قرآن کریم که به آثار و تبعات قدرت نامطلوب می­پردازد آیات 4 تا 6 از سوره­ قصص است. بر اساس این آیات، فرعون بر روی زمین در پی برتری­جویی و تضعیف دیگران بود و به هر طریقی به دنبال عملی کردن این هدف بود. بر همین اساس او را نماد قدرت نامطلوب و از مفسدین معرفی می­کند. این نوشتار که با روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته؛ به بیان پیامدهای قدرت نامطلوب و استکباری و سرانجام آنها بر اساس این آیات پرداخته است. قرآن کریم مشکل اصلی و اساسی قدرت فرعون را تکبّر و برتری­جویی او و فساد بر روی زمین معرفی می­کند. برخی از سیاست­های برتری­جویانه و استکباری فرعون که امروزه نیز دستاویز حکومت­های استکباری است عبارتند از: ایجاد فاصله طبقاتی، تفرقه‌اندازی برای بقای حکومت، استضعاف، استخفاف و تحقیر مردم.

کلیدواژه‌ها

قدرت طلبی؛ عرفان؛ سوره قصص

مراجع