بررسی محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید بر صفات زراعی و فیزیولوژیک گلرنگ (.Carthamus tinctorius L) در خاک‌های آلوده به آرسنیک

پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

دوره 14، شماره 4 - شماره پیاپی 31، مرداد 1396، صفحه 265-278   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

میثم اویسی^{* 1}؛ منصور فرجی²؛ پورنگ کسرایی³

¹گروه آگروتکنولوژی دانکشده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد ورامین و پیشوا، ورامین، ایران

²گروه اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، تهران – ایران

³گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، تهران – ایران

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی اثر سطوح  مختلف سدیم نیتروپروساید بر رشد و خصوصیات کمی و کیفی گلرنگ پاییزه در خاک آلوده به آرسنیک، آزمایش به­صورت گلدانی در گلخانه­ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا به­صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً‌ تصادفی در سه تکرار در سال 96-1395 انجام شد. تیمار­های آزمایش شامل عامل اول محلول­پاشی سدیم نیتروپروساید در سه سطح: (صفر، 50 و 100 میکرو­مولار) و عامل دوم آلوده­کردن خاک با آرسنیک در چهار سطح (صفر، 30، 60 و 90 میلی­گرم آرسنیک در کیلوگرم خاک) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد آرسنیک و سدیم نیتروپروساید تأثیر معنی­داری بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، آنزیم کاتالاز، محتوای مالون دی آلدئید، محتوای پرولین و آرسنیک دانه گلرنگ داشتند. بیش­ترین عملکرد دانه در تیمار­های سدیم نیتروپروساید در کاربرد 100 میکرومولار (با میانگین 01/1 گرم در بوته) حاصل شد و کمترین آن نیز مربوط به تیمار شاهد (عدم کاربرد) با میانگین 83/0 گرم در بوته بود. با افزایش غلظت آرسنیک، عملکرد و اجزای عملکرد کاهش یافت و از طرفی گیاه محتوای پرولین خود را برای مقابله با تنش افزایش داد. کاربرد سدیم نیتروپروساید ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺨﻔﯿﻒ ﻣﯿﺰان ﺗﻨﺶ در ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺗﺤﺖ ﺳﻤﯿﺖ آرﺳﻨﯿﮏ ﮔﺮدﯾﺪ. با افزایش سطح آرسنیک، محتوای آرسنیک دانه نیز افزایش یافت و کاربرد سدیم نیتروپروساید سبب کاهش معنی­دار محتوای آرسنیک دانه گردید. به­طور­کلی کاربرد سدیم نیتروپروساید به­ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪه در سوخت و ساز رادﻳﻜﺎل­ﻫﺎی آزاد اﻛﺴﻴﮋن سبب کاهش اثرات تنش اکسیداتیو ناشی از آلودگی خاک به آرسنیک شد.
 

کلیدواژه‌ها

آرﺳﻨﯿﮏ؛ سدیم نیتروپروساید؛ گلرنگ؛ فلزات سنگین؛ عملکرد

مراجع