ارزیابی عناصر معدنی، نیترات و نیتریت در اندام‌های مختلف گیاه سالیکورنیا (Salicornia persica L.) کشت شده در استان تهران

نوآوری در علوم و فناوری غذایی

دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 46، دی 1399، صفحه 147-139   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jfst.2020.674602

نویسندگان

فروغ شواخی¹؛ هما بهمدی¹؛ شهین زمردی²؛ صغری معدنی³

¹استادیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

²استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران.

³3- کارشناس ارشد، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،کرج، ایران.

چکیده

هدف از این پژوهش، سنجش میزان عناصر معدنی و آنیون‌های نیترات و نیتریت موجود در اندام‌های مختلف گیاه سالیکورنیا در استان تهران (ورامین) به منظور بررسی تجمع این عناصر در اندام‌های مختلف، برای توصیه مصرف خوراکی این گیاه بود. فلزات آهن، مس، روی، منیزیم، منگنز، کلسیم، عناصر سدیم و پتاسیم و آنیون­های نیترات و نیتریت با استفاده از دستگاه‌های جذب اتمی، فلیم فتومتر و اسپکتروفتومتر اندازه‌گیری شد. پژوهش در قالب طرح کاملاً تصادفی و تجزیه وتحلیل واریانس تفاوت غلظت هر یک از فلزات در بین بافت‌های مختلف گیاه (ریشه، اندام‌های هوایی و بذر) توسط آزمون تجزیه و تحلیل واریانس یک‌طرفه بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار خاکستر در اندام‌های هوایی49/0±95/22 درصد و کمترین مقدار آن در ریشه (12/0±36/7 درصد) بر مبنای وزن خشک بود. به طور کلی در هر یک از اندام­های گیاه سالیکورنیا، مقادیر نیتریت به مقدار قابل ملاحظه‌ای کمتر از نیترات بود. با توجه به حضور یون‌های سدیم و پتاسیم و عناصر فلزی مفید تغذیه‌ای سالیکورنیا می‌تواند جایگزین مناسبی برای نمک طعام باشد. بر اساس نتایج حاصل از این بررسی، می‌توان از اندام‌های هوایی سبز این گونه از سالیکورنیا به عنوان منبع عناصر معدنی بهره برد. با توجه به میزان نیترات و نیتریت در اندام هوایی با مقادیر 14/317 و 67/16 میلی­گرم در صد گرم وزن خشک به ترتیب و مقایسه آنها با مقادیر استاندارد بین‌المللی، سالیکورنیای کشت شده در ورامین در در ردیف سبزی‌های با نیترات بسیار پایین (کمتر از 200 پی­پی­ام) مانند آرتیشو، مارچوبه، فلفل و گوجه­فرنگی  قرار داشته و برای قرار گرفتن در سبد غذایی مصرف­کنندگان مشکلی ندارد.

کلیدواژه‌ها

سالیکورنیا؛ سبزی‌های با نیترات پایین؛ جایگزین نمک؛ جذب اتمی؛ فلیم فتومتر