نقش ادراک از سبک‌های فرزندپروری و دلبستگی به خدا در پیش‌بینی کنترل خشم دانش آموزان دختر

زن و مطالعات خانواده

دوره 13، شماره 48، شهریور 1399، صفحه 59-72   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

فریبا فرازی^{* 1}؛ حمیده مظلوم²

¹مربی ، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور بیرجند ، بیرجند، ایران ( نویسنده مسئول) [e-mail]

²کارشناسی ، گروه مشاوره و راهنمایی، دانشگاه پیام نور فردوس ، فردوس ، ایران

چکیده

از عوامل مهم و مؤثر بر احتمال بروز رفتار خشمناک و کیفیت بروز آن، میزان و چگونگی رشد دلبستگی در فرد و همچنین شیوه تربیتی والدین می‌باشد. از این رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش ادراک از سبک‌های فرزندپروری و دلبستگی به خدا در پیش‌بینی کنترل خشم است. روش پژوهش از نوع همبستگی بود.150 نفر از دانش‌آموزان دختر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از مدارس متوسطه شهر بیرجند انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه‌های ادراک شیوه فرزندپروری والدین (POPS)، دلبستگی به خدا و کنترل خشم بود. داده‌های بدست آمده با روش آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام از طریق نرم‌افزار SPSS 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که از میان سبک‌های دلبستگی به خدا پایگاه امن در گام اول و اعتراض به جدایی در گام دوم و همینطور از میان سبک‌های فرزندپروری، مهرورزی مادر در گام سوم به طور معناداری کنترل خشم دانش آموزان را پیش‌بینی می‌کنند. بنابراین می توان گفت، سبک مهرورزی مادر، پایگاه امن و اعتراض به جدایی نقش مهمی در پیش بینی کنترل خشم ایفا می کنند. لذا پیشنهاد می گردد که مدارس کارگاه‌هایی را جهت کنترل خشم با تأکید بر آموزش سبک های فرزندپروری و دلبستگی به خدا با حضور دانش آموزان و والدین آنها برگزار نمایند.

کلیدواژه‌ها

سبک‌های فرزندپروری؛ دلبستگی به خدا؛ کنترل خشم

مراجع

آهنگرانزایی، احد؛ شریفی درآمدی، پرویز و فرج­زاده، رباب (1390). رابطه سبک­های فرزندپروری والدین با پرخاشگری نوجوانان شهرستان شبستر. مجله پژوهش­های علوم شناختی و رفتاری، 1(1): 1-8.

بیطرفان، لیلا؛ کاظمی، محمود و یوسفی افراشته، مجید (1396). رابطه سبک­های دلبستگی به خدا و تاب­آوری با اضطراب مرگ در سالمندان. سالمند، 12(4): 449-457.

تنهای­رشوانلو، فرهاد و حجازی، الهه (1390). درگیری، حمایت از خودمختاری و گرمی پدر و مادر: پیش­بینی­کننده­های عزّت نفس نوجوانان، مجلۀ علوم رفتاری، 4 (5)، 350-343.

جناآبادی، حسین و سابقی، فرامری (1393). رابطه دلبستگی به خدا با معناداری زندگی والدین کودکان کم توان ذهنی شهر زاهدان. دو ماهنامه طلوع بهداشت، 13(2): 99-112.

حاجتی، فرشته؛ اکبرزاده، نسرین و خسروی، زهره (1387). تأثیر آموزش برنامه ترکیبی درمان شناختی رفتاری با رویکرد مثبت­گرایی بر پیشگیری از خشونت نوجوانان شهر تهران. مطالعات روان­شاختی، 4(3): 35-56.

دبیری، سولماز؛ دلاور، علی؛ صرامی، غلامرضا و فلسفی­نژاد، محمدرضا (1391). تدوین مدل روابط سبک­های فرزندپروری، شخصیت، عزت نفس و شادکامی: الگوی تحلیل مسیر. فصلنامه خانواده پژوهی، 8(30)، 141-159.

دهقانی، طیبه (1389). رابطه شیوه فرزندپروری والدین با میزان خشم و سطح سازگاری نوجوانان. پایان­نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی، گروه روانشناسی.

سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1389). روش­های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه.

سلطان­نژاد، سمیه؛ سعدی­پور، اسماعیل و اسدزاده، حسن (1394). رابطه سبک­های فرزندپروری ادراک شده با اهمال­کاری و خودناتوان­سازی. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 11(38): 1-22.

شکوهی یکتا، محسن؛ زمانی، نیره، محمودی، مریم؛ کریمی­پور، جواد و اکبری، سعید (1392). تأثیر مداخلات شناختی-رفتاری بر کنترل خشم دانش­آموزان دبیرستانی. روانشناسی بالینی و شخصیت، 21(11): 61-70.

غباری بناب، باقر و حدادی کوهسار، علی­اکبر (1390). دلبستگی به خدا در بافت فرهنگ اسلامی: پایه­های نظری، ساخت و رواسازی ابزار اندازه­گیری. روش­ها و مدل­های روان­شناختی، 1(4): 81-106.

فرازی، فریبا؛ خامسان، احمد و اسدی یونسی، محمدرضا (1392). رابطه ادراک از سبک­های فرزندپروری با ابعاد کمال­گرایی دانش­آموزان دختر شهر بیرجند. فصلنامه خانواده پژوهی، 9(36): 439-350.

هاشمی، تورج؛ بدری گرگری، رحیم و اسماعیل­پور، فاروق (1397). نقش سبک های فرزند پروری ادراک شده و اختلال شخصیت مرزی در قلدری سایبری: نقش میانجی همدلی. محله روانشناسی و روان­پزشکی شناخت، 5(2)، 81-92.

هزاری، قاسم و شهابی­زاده، فاطمه (1392). دلبستگی ادراک شده دوران کودکی با میانجی­گری دلبستگی به خدا، ارائه مدل علی مهار و کنترل خشم. تحقیقات روانشناختی، 18، 27-38.

Ahangareanzabi, A., Sharifidramadi, P., & Farajzadeh, R. (2011). The Relationship between parenting style and adolescents aggression in Shabestar City. Journal of Researches Cognitive and Behavioral Sciences 1(1), 1-8.

American Psychiatric Association (APA). Advance in Anger management 2014 [updated 2015; cited 2014]. Available from: http: //apa.org/.

Beck, R., & McDonald, A. (2004). Attachment to God: The Attachment to God Inventory, Tests of Working Model Correspondence, and An Exploration of Faith Group Differences. Journal of Psychology and Theology, 32,No. 2, 92-103.

Bitarafan, L., Kazemi, M., & Yousefi Afrashte, M. (2018). Relationship Between Styles of Attachment to God and Death Anxiety Resilience in the Elderly, Iranian Journal of Ageing, 12(4), 446-457.

Bradshaw, M., Ellison,C. G., & Marcum, j .p. (2010). Attachment to God,  image of God, and psychologyical distress in a nationwide sample of presbyteryians.  The international journal for the psychology of the psychology of religion,v20, 130- 147.

Bradshaw M, Kent BV. (2017). Prayer, attachment to God, and changes in psychological wellbeing in later life. Journal of aging and health; 0898264316688116.

Dabiri, S., Delavar, A, Sarami, G., & Falsafi Nejad, M. (2012). Formulating Relationships Model of Parenting Styles, Personality, Self-Esteem and Happiness: Path Analysis Model. Journal of Family Research, 8(2), 141-159.

Dehghani, T. (2010).Relationship between parental parenting style with anger level and adolescent adjustment level. Unpublished Master''s Thesis. Tarbiat Modares University, Faculty of Humanities, Department of Psychology.

Farazi., F., Khamesan, A., &. Asadi Yoonesi, M. R (2014). The Relationship Between Perceived Parenting Styles and Dimensions of Perfectionism in Female Students. Journal of Family Research, 9(4), 439-450.

Flannelly KJ, Galek K, Ellison CG, Koenig HG. (2010). Beliefs about God, psychiatric symptoms, and evolutionary psychiatry. Journal of Religion and Health; 49(2):246-61.

Fountoulakis, K,N. Siamouli, M. Magiria & S. Kaprinis, G. (2008). Late-Life depression, religiosity, cerebral vascular disease. Cognitive impairment and attitudes towards death in the elderly: Interpreting the data. Medical hypotheses, 70, 493-496

Ghobari, B., & Haddadi Koohsar, A. A. (2010). Attachment to God in the Context of Islamic Culture: Theoretical Foundation and Development of a Scale. Journal Management System, 1(4), 81-106.

Granqvist, P., & Hagekull, B. (2003). Longitudinal Predictions of Religious Change in Adolescence: Contributions From The Interaction of Attachment and Relationship Status. Journal of Social and Personal Relationships, 20, 793–817.

Granqvist, P., & Kirkpatrick, L. A. (2004). Religious Conversion and Perceived Childhood Attachment: A Meta-Analysis. International Journal for the Psychology of Religion, 14, 223–250.

Grolnick, W., Deci, EL, & Ryan, R. (1997). Internalization Within Family: The Self- Determination Theory. In Gruse JE, Kaczynski L. Parenting and Childrens Internalization of Values: A Handbook of Contemporary Theory. New York: Willey Press.

Hajati, F., Akbarzadeh, N., & Khosravi, Z. (2008). The Effect of Combined Program of Cognitive-Behavioral Therapy on the Prevention of Violence in Teens in Tehran. Psychological studies, 4(3), 35-56.

Hashemi, T., Badri, R., & Esmaeilpour, F. (2018). The role of perceived parenting styles and borderline personality disorder in cyberbullying: role mediator of empathy. Shenakht Journal of Psychology and Psychiatry, 5(2), 81-92.

Hezari, Ch., & Shahabizadeh, F. (2014).Perceived childhood attachment with the mediating of attachment to God, causal anger control model. Psychological Research Quarterly, 18, 27-38.

Houltberg, B. J., Morris, A. S., Cui, C., Henry, C. S., & Criss, M. M. (2014). The Role of Youth Anger in Explaining Links Between Parenting and Early Adolescent Prosocial and Antisocial Behavior. Journal of Early Adolescence, 16, 1-20.

Jang D, Elfenbein HA. (2015). Emotion, perception and expression of. In: Wright JD, editor. International Encyclopaedia of the Social & Behavioral Sciences 2 ed. Cambridge, MA, USA: Elsevier, 483-9.

Jenaabadi, H., & Sabeg,i F. (2014).Relationship between attachment to God and meaningful life parents of mentally retarded children in Zahedan city. The Journal of Toloo-e-behdasht, 13(2), 99-111.

Kirkpatrick LA. (1994). The role of attachment in religious belief and behavior. Advances in personal relationship; 5, 239- 56.

Kirkpatrick, L.A. (1999). Attachment and religious representations and behavior. In J. Cassidy & P. R. Shaver (Eds.), Handbook of attachment: Theory, research, and clinic

Kirkpatrick, L. A, (1997). An attachment-theory approach to the psychology of religion. International Journal for The Psychology of Religion, 2(1), 3-28.

Kirkpatrick, L. A., & Shaver, P. R., (1992). An Attachment Theoretical Approach to Romantic Love and Religious Belief. Personality and Social Psychology Bulletin, 18(3), 266-275.

Malekzadeh A. The Relationship between Self-Esteem, Attachment Quality and Aggression in Adolescents from Single-Child and Multi-child Families. Applied Psychology. 2015;3(13):51-9.(Full Text in Persian)

Mousavi FS, Bonab BG, Karimi JP, Rashidi M. The Role of Trusting in God in Predicting Mental Health of Tehran University Students. Health, Spirituality and Medical Ethics. 2015;1(4):1-15.(Full Text in Persian)

Parvinzadeh Leilan MP, Kheiri Y, Babapour J. (2015). Relationship between Attachment to God and Trust with Psychological Vulnerability of Students with Mediating on Patience. International Research Journal of Applied and Basic Sciences; 9(9):1568-73.

Rowatt, W.C., & Kirkpatrick, L.A. (2002). Two dimensions of attachment to God and their relation to affect, religiosity, and personality constructs. Journal for the Scientific Study of Religion, 41(4), 637-651.

Ryan R, Deci E. (2000a). Self-determination theory and facilitation of intrinsic motivation, social development, and well- being. Am psycho, 55(1), 68-78.

Ryan R, Deci E. (2000b). Intrinsic and extrinsic motivation: Classic definition and new directions. Contemp Educ Psychol, 25, 54 -67.

Sim, T. N., & Loh, B. S. M. (2003). Attachment to God: Measurement and Dynamics. Journal of Social and Personal Relationships, 20(3), 373-389.

Shokoohi yekta, M., Zamani, N., Mahmoudi, M., Pourkarimi, J., & Akbari Zardkhane, S. (2015). Surveying the Impact of Cognitive -behavioral Intervention on High School Students’ Control of Anger. Clinical Psy. & Personality, 2(11), 61-70.

Soltannejad, S., Sa’dipour, E., & Asadzadeh, H. (2016). Relationship among Perceived Parenting Styles, ‎Procrastination and Self-Handicapping. Educational Psychology, 11(38), 1-22.

Tanhaye Reshvanloo, F., & Hejazi, E. (2012). The Role of Maternal and Paternal Involvement, Autonomy Support and Warmth on Adolescents` Self-Determined Motivation and Academic Achievement. Journal of Family Research, 8(1), 67-82.

Zanganeh, S., Malekpour, M. & Abedi, M. R. (2010). Impact on the control of maternal aggression and anger management skills in deaf elementary school students. Social Psychology, 5, 81-94(Persian).